یک گوشی گم شده، جملات فراموش شده یک قرار ملاقات از دست رفته تمامی این عوامل و ناتوانیها فرد را برای پیدا کردن علت آلزایمر پیش پزشک وادار میکند.
فرد بیمار وقتی به پیش پزشک میرود متوجه این موضوع میشود که مغز او مدتهاست که در حال تغییرات است و کاری برای متوقف یا جلوگیری از آن وجود ندارد.
اما شما میتوانید با تغذیه مناسب، ورزش به صورت منظم، دوری از الکل و مواد مخدر میتوانید علائم این بیماری را کاهش دهید.
سه قرن پیش، محققان پروتئین آمیلوئید بتا را به تشکیل پلاکتهای سمی و چسبنده بین نورونهای عصبی و مرگ این سلولها و مجموعهای از رویدادهای دیگر که باعث تخریب شدن سلولهای عصبی مغز میشود را علت آلزایمر شناسایی کردند.
آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر یک اختلال سیستم عصبی مرکزی است که باعث کاهش توانایی و عملکرد شناختی فرد میشود.
مناطقی از مغز انسان که حافظه، تصمیم گیری، استدلال و قضاوت را کنترل میکند با گذشت زمان و با پیشرفته بیماری آلزایمر دچار اختلال میشوند.
بیماری آلزایمر شایعترین نوعی از زوال عقل به شمار میآید و معمولاً افراد بالای 65 سال تحت تأثیر قرار میدهد.
هنوز چیزهای زیادی در باره عوامل بیماری آلزایمر و مناسبترین راه درمانی در حال یادگیری است.
محققان هنوز هم در حال بررسی و مطالعه روی آزمایشهای بالینی برای درمان مناسب و گزینههای پیشگیری هستند.
علت آلزایمر
میلیاردها نورون یا سلولهای عصبی در مغز انسان برای انتقال اطلاعات با یکدیگر کار میکنند. این سلولهای عصبی به قسمتهای مختلف مغز این امکان را میدهند تا با سایر اندامهای بدن ارتباط برقرار کنند.
افرادی که به بیماری آلزایمر مبتلا هستند این نورونهای عصبی بهآهستگی ارتباط خود را با یکدیگر از دست میدهند و کمتر پاسخگو میباشند.
با افزایش سن ممکن است بهمرورزمان فرد دچار کمتر شدن راههای ارتباطی نورونهای عصبی شود؛ ولی بیماری آلزایمر روند کاهش را بسیار سریعتر میکند.
در حالی که آسیب رسیدن به نورونهای عصبی باعث تشدید علائم بیماری آلزایمر میشود محققان هنوز کشف نکردهاند که چه چیزی باعث تغییرات در سلولهای عصبی مغز میشود و چرا بعضی از افراد به بیماری آلزایمر مبتلا میشوند؛ ولی برخی دیگر نمیشوند.
بیماری آلزایمر چگونه بر مغز اثر میگذارد؟
هنگام مقایسه مغز مبتلایان به بیماری آلزایمر و مغز افرادی تغییرات قابل توجهی را مشاهده کردند.
در موارد زیر بعضی از این تغییرات را که در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر مشاهده کردند آورده اند:
پلاکهای آمیلوئید و در هم تنیدگیهای عصبی فیبریلاری
آسیب سلولهای عصبی برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر با جمع شدن دو پروتئین اصلی در داخل و اطراف لبههای سلولهای عصبی شروع میشود.
یکی از پروتئینها آمیلوئید نامیده میشود که باعث تجمع رسوباتی روی نورونهای عصبی مغز میشود.
پروتئین دیگری که باعث آسیب میشود تاو نام دارد و باعث ایجاد گرهها میشود.
این درهم تنیدگی و جمع شدن رسوبات در ارسال سیگنالها به وسیله نورونهای عصبی اختلال ایجاد میکنند.
التهاب مزمن
سلولهای گیال در مغز وظیفه پاک کردن مواد زائد و زبالهها را دارد و شامل تجمع پلاکهایی روی نورونهای عصبی مغز است که در پروتئینهای آمیلوئید تشکیل میشود.
اما در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر سلولهای گلیال به آسانی مواد زائد شیمیایی در مغز را پاک نمیکنند و باعث تشدید و تجمع پلاکهای میشود.
سلولهای گلیال به ویژن سلولهای میکروگلیا و آستروسیتها در اطراف پلاک جمع میشوند.
ولی به جای از بین بردن مواد زائد مواد شیمیایی را آزاد میکنند و منجر به التهابهای شدید در مغز میشوند.
مشکلات عروقی
چندین مشکل عروقی وجود دارد که رگهای خونی را تحت تأثیر قرار میدهد و در مغز و بدن افراد مبتلا به آلزایمر رایج است.
با گذشت زمان این موضوع میتواند جریان خون و اکسیژن داخل مغز را به صورت قابل توجهی کم کند و به تدریج سد خونی در داخل مغز را میشکنند.
این امر مانع از مواد شیمیایی مضر به داخل مغز میشود؛ اما امکان این را میدهد که مواد مهمی مانند گلوکزها وارد شوند و در عین حال پروتئینهای رسوبی آمیلوئید و تاو را خارج میکنند.
این شکست در سد خونی باعث با فعالیتهای و آسیب به مغز میشود؛ زیرا مانع از گلوکزها به داخل میشود و در حالی که پروتئینهای رسوبی آمیلوئید و تاو را در داخل مغز نگه میدارد.
عوامل خطر در ابتلا به بیماری آلزایمر چیست؟
این بیماری ششمین علت مرگ در ایالت متحده آمریکا میباشد. با این حال محققان چندین عامل مختلف را شناسایی کردند که به پیشرفت بیماری آلزایمر کمک میکند.
افزایش سن
اگرچه افزایش سن به خودی خود باعث ابتلا به بیماری آلزایمر نمیشود اما یک عامل خطرناک به شمار میآید.
تحقیقات روی بیماری آلزایمر نشان میدهد که افراد مبتلا به این بیماری آلزایمر بالای 65 سال سن دارند
تقریباً یک سوم افراد در سنین 85 سال و بالاتر هستند که به آلزایمر مبتلا میباشند.
محققان و دانشمندان بروی ارتباطات تغییرات مغزی با افزایش سن روی بیماری آلزایمر در حال تمرکز هستند.
اما پیری مستقیماً باعث بیماری آلزایمر نمیشود. برای مثال تعداد زیادی از مردم تا سن 90 سالگی بدون هیچ نشانهای از زوال عقل به زندگی خود ادامه دادهاند.
تاریخچه خانوادگی
داشتن خانوادهای که یکی از اعضای آن به زوال عقل مبتلا است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را به مراتب افزایش میدهد.
ژنتیک میتواند در ابتلا به بیماری آلزایمر نقش داشته باشد.
یک نوع نادر از آلزایمر به نام آلزایمر زودرس وجود دارد که بیشتر سنین 30-60 سال را درگیر خود میکند.
در بعضی از مواد آلزایمر زودرس با نام آلزایمر خانوادگی نیز شناسایی میشوند که یک بیماری ارثی است و به وسیله ژنهای خطر شناسایی میشوند.
آلزایمر زود رس در اثر تغییرات دائمی در سه ژن ایجاد میشود.
اگر یکی از والدین شما این ژن را داشته باشند فرزندان همان نسل 50درصد شانس ابتلا به آلزایمر خانوادگی در آنها زیاد میشود.
ولی در بیشتر مواقع اکثر مردم به آلزایمر دیر رس مبتلا میشوند
اگرچه به عنوان علت آلزایمر شناسایی نشده است؛ اما عوامل ژنتیکی خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهند.
این افزایش خطر مربوط به ژن آپولیپوپروتوئین است که دارای چندین گونه مختلف است.
یکی از این ژنها APOE£4است و در حدود 40در صد افراد مبتلا به آلزایمر دیر رس اتفاق میافتد با این حال تقریباً یک سوم افراد مبتلا به آلزایمر این ژن را ندارند.
در سال 2007 طبق تحقیقات ژنتیکی حدود 4-7 ژن دیگر نیز کشف شدند یکی از این ژنها SORL1 میباشد و هنوز هم درحال تحقیقات دنبال ژنهای دیگر هستند.
سبک زندگی
تحقیقات روی بیماری آلزایمر نشان میدهد که بعضی از عوامل مانند رژیم غذای سالم، ورزش کردن، ارتباط برقرار کردن با دیگران و تقویت ذهنی به کاهش خطرات ناشی از زوال عقل شناختی و آلزایمر کمک بسیار زیادی را میکند.
دانشمندان در سرتا سر جهان به دنبال راههای ارتباطی بین زوال عقل شناختی با بیماری قلبی و فشار خون بالا، و چاقی میباشند.
درک این عوامل در آزمایشگاه بالینی به کاهش خطرات بیماری آلزایمر کمک میکند.
افزایش سن
اگرچه افزایش سن به خودی خود باعث ابتلا به بیماری آلزایمر نمیشود اما یک عامل خطرناک به شمار میآید.
تحقیقات روی بیماری آلزایمر نشان میدهد که افراد مبتلا به این بیماری آلزایمر بالای 65 سال سن دارند
تقریباً یک سوم افراد در سنین 85 سال و بالاتر هستند که به آلزایمر مبتلا میباشند.
محققان و دانشمندان بروی ارتباطات تغییرات مغزی با افزایش سن روی بیماری آلزایمر در حال تمرکز هستند.
اما پیری مستقیماً باعث بیماری آلزایمر نمیشود. برای مثال تعداد زیادی از مردم تا سن 90 سالگی بدون هیچ نشانهای از زوال عقل به زندگی خود ادامه دادهاند.
تاریخچه خانوادگی
داشتن خانوادهای که یکی از اعضای آن به زوال عقل مبتلا است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را به مراتب افزایش میدهد.
ژنتیک میتواند در ابتلا به بیماری آلزایمر نقش داشته باشد.
یک نوع نادر از آلزایمر به نام آلزایمر زودرس وجود دارد که بیشتر سنین 30-60 سال را درگیر خود میکند.
در بعضی از مواد علت آلزایمر زودرس با نام آلزایمر خانوادگی نیز شناسایی میشوند که یک بیماری ارثی است و به وسیله ژنهای خطر شناسایی میشوند.
آلزایمر زود رس در اثر تغییرات دائمی در سه ژن ایجاد میشود.
اگر یکی از والدین شما این ژن را داشته باشند فرزندان همان نسل 50درصد شانس ابتلا به آلزایمر خانوادگی در آنها زیاد میشود.
ولی در بیشتر مواقع اکثر مردم به آلزایمر دیر رس مبتلا میشوند
اگرچه به عنوان علت آلزایمر شناسایی نشده است؛ اما عوامل ژنتیکی خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهند.
این افزایش خطر مربوط به ژن آپولیپوپروتوئین است که دارای چندین گونه مختلف است.
یکی از این ژنها APOE£4است و در حدود 40در صد افراد مبتلا به آلزایمر دیر رس اتفاق میافتد با این حال تقریباً یک سوم افراد مبتلا به آلزایمر این ژن را ندارند.
در سال 2007 طبق تحقیقات ژنتیکی حدود 4-7 ژن دیگر نیز کشف شدند یکی از این ژنها SORL1 میباشد و هنوز هم درحال تحقیقات دنبال ژنهای دیگر هستند.
سبک زندگی
تحقیقات روی بیماری آلزایمر نشان میدهد که بعضی از عوامل مانند رژیم غذای سالم، ورزش کردن، ارتباط برقرار کردن با دیگران و تقویت ذهنی به کاهش خطرات ناشی از زوال عقل شناختی و آلزایمر کمک بسیار زیادی را میکند.
دانشمندان در سرتا سر جهان به دنبال راههای ارتباطی بین زوال عقل شناختی با بیماری قلبی و فشار خون بالا، و چاقی میباشند.
درک این عوامل در آزمایشگاه بالینی به کاهش خطرات بیماری آلزایمر کمک میکند.
سلامت قلب و عروق
بین مغز و قلب سالم ارتباطات نزدیکی وجود دارد؛ زیرا مغز تغذیه و انرژی خود را از شبکههای عروق خونی دریافت میکند و قلب خون رسانی را به وسیله این عروق خونی پمپاژ میکند.
این امر باعث سلامتی قلب و عروق نیز میشود که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را در فرد افزایش میدهد و بهمرورزمان باعث شرایط جسمی مانند ابتلا به بیماریهای قلبی، سکته مغزی، کلسترول بالا و دیابت میشود.
با توجه به مطالعات انجام شده روی بافتهای مغز پلاکها و گرههای مغزی حضور سکته مغزی و آسیب رسیدن به رگهای خونی را افزایش میدهد و حتی شروع آلزایمر را بیشتر میکنند.
ضربه به سر
تحقیقات نشان میدهد که یکی از علت آلزایمر آسیب به سر و افزایش خطر زوال عقل میباشد.
ضربه به سر خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها از جمله صرع و آلزایمر را افزایش میدهد.
شما باید برای پیشگیری از آلزایمر باید سر خود را در برابر بسیاری از آسیبها از جمله ضربه رسیدن سر ایمن نگه دارید.
این امر هنگام ورزش، دوچرخه سواری، رانندگی و موتور سواری بسیار مهم است.
آسیبهای مغزی بر فعالیتهای شناختی؛ مانند تفکر، ارتباط برقرار کردن با دیگران اثر بگذارند.
سندروم داون
افراد مبتلا به بیماری سندروم داون بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر قرار میگیرند. افراد مبتلا به این به بیماری سندروم داون با افزایش سن مشکلاتی در سلامتی نیز تجربه کنند.
وجود مواد و جهش ژنتیکی اضافی در افراد مبتلا به بیماری سندروم داون یافت میشود. این هنجارهای ژنتیکی در سیستم ایمنی بدن رخ میدهد که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، صرع، تشنج و مشکلات تنفسی و قلبی را افزایش میدهد.
علائم بیماری آلزایمر در بین مبتلایان به بیماری سندروم داون در هر فردی متفاوت است.
مثلاً در مراحل اولیه بیماری همیشه از دست دادن حافظه مورد توجه قرار نمیگیرد و معمولاً همه علائمی که به بیماری آلزایمر ارتباط دارند خودشان را نشان نمیدهند.
ممکن است تغییراتی در زندگی روز مره مشاهده شود؛ مثلاً افرادی که به سندروم داون مبتلا هستند احتمال دارد زمانی را که افراد تابهحال دچار تشنج نشدهاند را بعد از گذشت مدتی شروع به تشنج کنند. در بیشتر مواقع ممکن است تغییراتی در فرایندهای ذهنی مانند تصمیم گیری، تفکر و قضاوت نیز اتفاق بیفتد.
تحقیقات اخیر نشان میدهد دوز ژن اضافی در کروموزومهای سوم غیر طبیعی سندروم داون باعث پیری زودرس در مغز میشود که یکی از علتهای بروز سندروم داون هستند.
علت آلزایمر به دلیل جمع شدن پروتئینهای رسوبی در مغز ایجاد میشوند و این تجمعها باعث توقف یا مرگ نورونهای عصبی مغز بیماران مبتلا به آلزایمر میشود.
هیچ علت شناخته شدهای برای بیماری آلزایمر وجود ندارد؛ اما بعضی از محققان معتقدند که آلومینیوم و قندهای مصنوعی میتوانند باعث بروز بیماری آلزایمر شوند.
در حالی که هیچ گونه درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد؛ اما تحقیقات برای بهبود و کیفیت زندگی سالم برای افراد مبتلا به این بیماری هنوز ادامه دارد