توهم پارکینسون چیست؟روان‌پریشی کلمه دلهره‌آور و ترسناکی است که باعث نگرانی در بسیاری از افراد می‌شود.
در پارکینسون ممکن است که توهمات با علائم خفیفی شروع شوند؛ اما این علائم می‌توانند که تأثیرات مخربی را بر کیفیت زندی فرد داشته باشند.
پزشکان معمولاً این علائم را به عنوان سایکوز مرتبط با پارکینسون می‌شناسند.
روان‌پریشی می‌تواند از سردرگمی شدید شروع شود و تا دیدن اشیا یا افرادی که واقعی نیستند و باورهای نادرست ادامه دار باشد.
توهمات، خیلی ترسناک و آزاردهنده هستند و در اثر عوامل زیادی ایجاد می‌شوند؛ ولی یکی از علت‌های آن عوارض جانبی بعضی از داروهایی است که برای درمان بیماری پارکینسون مصرف می‌شود.
بیشتر افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است که هیچ‌وقت توهم و هذیان را تجربه نکنند؛ اما تشخیص سریع و تغییرات دارویی می‌تواند کمک زیادی به این بیماری انجام دهد.
در این مطلب از کلینیک تخصصی روز مهر قصد داریم توهم پارکینسون را برای شما توضیح دهیم.
توهم پارکینسون چیست؟
تقریباً بین 20-40 درصد افراد مبتلا به بیماری پارکینسون توهم و هذیان را تجربه می‌کنند.
هنگامی که بیماری با گذشت زمان پیشرفت می‌کند این آمار مبتلایان بالاتر می‌رود، با این حالا گاهی اوقات این آمارها شامل هذیان‌ها نیز می‌شوند.
انواع روان‌پریشی‌ها، در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون شایع‌تر است؛ ولی به طور معمول اگر فرد مبتلا به پارکینسون روان‌پریشی جزعی را داشته باشد، پزشک متخصص ممکن است که برای آن داروهای ضد روان‌پریشی را تجویز نکند.
زیرا این قرص‌های روان‌پریشی عوارض جانبی را به همراه دارند و ممکن است که با داروهای، درمان پارکینسون تداخل ایجاد کنند.
ولی اگر روان‌پریشی و توهمات خیلی شدید بودن و مانع از فعالیت‌های روزانه بیمار می‌شدند پزشک متخصص از قرص‌های ضد روان‌پریشی را باتوجه به علائم و شدت توهمات تجویز می‌کند.
در یک مطالعه‌ای درباره بیماری پارکینسون نشان می‌دهد که 10 درصد از افراد مبتلا به پارکینسون که توهمات جزعی داشتند طی زمان چند سال علائم آنها برطرف شده است.
درحالی‌که در 52 درصد مشاهده شده که علائم آنها ثابت باقی می‌ماند و 38 درصد شاهد بدتر شدن علائم روان‌پریشی می‌باشند.
توهمات چیست؟
توهم زمانی اتفاق می‌افتد که فرد بیمار صداهایی را می‌شنود یا چیزهایی را می‌بینند و احساس می‌کنند که واقعی نیستند.
این فریبکاری‌ها و ترفندهایی است که در مغز ایجاد می‌شود و حواس بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اغلب توهم‌ها در خواب اتفاق نمی‌افتد و یک کابوس نیست؛ بلکه زمانی رخ می‌دهند که فرد بیدار است و می‌تواند در هر ساعتی از شبانه ذهن و مغز فرد را اسیر خودش کند.
احتمال دارد که بعضی از افراد اشیای داخل خانه را به شکل‌های متفاوتی ببینند؛ مثلاً لباس‌های داخل کمد را به شکل گروهی از افراد مشاهده کنند.
ارتباط میان توهم با بیماری پارکینسون چیست؟
مطالعات نشان می‌دهد که علائم روان‌پریشی با افزایش عملکرد یک ماده شیمیایی مغز به نام دوپامین مرتبط است.
این توهمات اغلب در اثر داروهایی که برای درمان پارکینسون مصرف می‌شوند اتفاق می‌افتند با این حال هنوز دلیل اینکه چرا بعضی از افراد دچار روان‌پریشی می‌شوند هنوز به درستی درک نشده است.
انواع توهم پارکینسون چیست؟
بصری: توهمات دیداری در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون شایع‌تر می‌باشد. این توهمات شامل دیدن یک حیوان پشمالویی که در حال دویدن است یا یک از عزیزی است که آن را از دست داده‌اید.
شنوایی: شنیدن صداهایی که واقعی نیستند؛ مثلاً شنیدن قدم‌های یک نفر در خانه که حضور واقعی ندارد درصد کمی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون به این توهم دچار می‌شوند.
بویایی: استشمام بوهایی که اصلاً واقعی نیستند و ممکن است در یک سوراخ بینی یا هر دو طرف اتفاق بیفتد و شامل بوهایی مانند مواد سوخته، کثیف یا فاسد می‌باشد.
لمسی: احساس کردن چیزهای خیالی مثلاً خزیدن حشرات روی پوست بدن که در پارکینسون نادر است.
چشایی: احساس طعم فلزی یا تلخ در دهان که علت مشخصی ندارد و بسیار ناخوشایند می‌باشد.
در بیشتر موارد توهمات ناشی از عوارض جانبی داروها هستند و اکثر توهم‌ها توسط افراد مبتلا به پارکینسون زود گذر هستند و تهدید کننده نمی‌باشند.
اما بعضی از توهمات تهدید کننده و آزار دهنده هستند و ممکن است فرد مبتلا به بیماری پارکینسون را دچار اضطراب و افسردگی کنند.
اگرچه توهمات می‌توانند اکثر افرادی که برای کنترل علائم خود دارو مصرف می‌کنند را تحت تأثیر قرار بدهند؛ ولی در بیمارانی که مشکلات عدم تمرکز و یا استرس‌های شدید دارند شایع‌تر می‌باشد.
توهمات بصری در شرایط نور کم بیشتر اتفاق می‌افتد برای کاهش خطر توهم می‌توانید نورها را در راهروها و مناطق تاریک افزایش دهید.
امکان دارد که توهمات از گوشه چشم به صورت فلش‌های نور یا حیواناتی مانند گربه سگ رخ بدهد که شخص بیمار وقتی با دقت بیشتری نگاه می‌کند تصاویر از بین می‌روند.
بعضی مواقع افراد مبتلا به پارکینسون توهمات حضوری دارند؛ مثلاً ممکن است شخصی را ببینند که در اتاق نشسته است.
برخی از مبتلایان احساس می‌کنند که توهم می‌خواهد اتفاق بیفتد که به آن حفظ بینش نیز می‌گویند. احتمال دارد که بینش مکانیسم‌های مقابله ایجاد کند؛ ولی ممکن است که با پیشرفته شدن بیماری حفظ بینش خود را از دست بدهند.
هذیان چیست؟
معمولاً هذیان‌ها باورهای غیر منطقی و یا فکرهای مداومی هستند که بر اساس واقعیت نمی‌باشند؛ ولی برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون بسیار واقعی به نظر می‌رسند.
افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که دچار هذیان هستند ممکن است پرخاشگر، بی قرار یا نا امن باشند.
تنها 8 درصد از افراد مبتلا به پارکینسون به هذیان دچار می‌شوند. هذیان‌ها می‌توانند بسیار پیچیده و نگران کننده‌تر از توهم ها باشند و درمان آنها بسیار دشوارتر است.
انواعی از هذیان‌ها شامل موارد زیر است:
- مالکیت یا حسادت: فرد بیمار بر این باور است که شخصی معمولاً همسر یا شریک زندگی‌اش در حال بی‌وفایی و خیانت به آن است.
- اذیت و آزار: آنها بر این باورند کسی قصد دارد به نوعی به آنها آسیب برساند.
- جسمی: دائم احساس بیماری می‌کنند.
حسادت، پارونیا و احساس آزار و اذیت شایع‌ترین نوع از هذیان‌ها می‌باشند که می‌توانند برای خود و مراقبین فرد مبتلا به پارکینسون اگر درمان نشوند خطرات ایمنی را ایجاد کنند.
علت هذیان و توهم بیماری پارکینسون چیست؟
انواع داروها، زوال عقل و هذیان‌ها سه عامل اصلی ایجاد روان‌پریشی در فرد مبتلا به پارکینسون می‌باشند؛ زیرا این علائم می‌توانند باهم همپوشانی کنند و علائم مشابهی را ایجاد کنند.
بعد از مشخص شدن دلیل توهم درمان دارویی می‌تواند آغاز شود.
داروها
افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مجبورند که چندین دارو را باهم مصرف کنند این درمان‌ها به کاهش علائم پارکینسون کمک می‌کند.
با این حال داروها عوارض جانبی زیادی را دارند و مصرف داروهایی که بر حسگرهای دوپامین تأثیر می‌گذارند یک عامل خطرناک به شمار می‌آیند.
بعضی از داروها هستند که عملکردهای گیرنده دوپامین را افزایش می‌دهند که منجر به توهم و تغییرات شدید عاطفی می‌شود.
زوال عقل
تغییراتی در واکنش‌های شیمیایی یا فیزیکی مغز می‌تواند منجر به توهم و هذیان شود و اغلب در موارد زوال عقل با اجسام لویی دیده می‌شوند.
اجسام لویی رسوباتی غیر طبیعی از پروتئینی به نام آلفا سینوکلئین می‌باشند و این پروتئین‌ها، بخش خاصی از مغز را کنترل می‌کنند و تشکیل می‌شوند.
یکی از نشانه‌های این بیماری داشتن توهم‌های بصری پیچیده است.
هذیان
تغییراتی در تمرکز و هوشیاری باعث هذیان‌ها می‌شوند عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد یک دوره موقت در هذیان‌ها شوند.
افراد مبتلا به پارکینسون در اثر تغییرات زیر به هذیان‌ها مبتلا می‌شوند:
- عفونت‌ها
- عدم تعادل الکتریکی در مغز
- تب
- کبود ویتامین در بدن
- آسیب یا جراحت به سر
- کم آبی بدن
- تغییرات شنوایی
افسردگی
افسردگی در میان افراد مبتلا به بیماری پارکینسون بسیار شایع می‌باشد و حدود 50 درصد افراد مبتلا به پارکینسون افسردگی را تجربه می‌کنند.
افراد مبتلا به افسردگی شدید می‌توانند نشانه‌های روان‌پریشی از جمله توهم را تجربه کنند این حالت را افسردگی روانی نیز می‌شناسند.
ممکن است افراد مبتلا به پارکینسون در اثر افسردگی که دارند از الکل یا مخدر استفاده کنند که باعث دوره‌های روان پریشی بیشتری نیز می‌شود.
در افسردگی‌های خیلی شدید، پزشک متخصص ممکن است که داروهای ضد افسردگی را در افراد مبتلا به پارکینسون تجویز کند.
متداول‌ترین داروهای ضد افسردگی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مهار کننده‌های باز جذب سروتونین مانند فلوکستین می‌باشند.
درمان توهم در بیماری پارکینسون چیست؟
پزشک متخصص ممکن است که ابتدا دوز داروهایی که برای درمان پارکینسون استفاده می‌کنید را کاهش دهد تا ببینید آیا علائم یا نشانه‌های روان‌پریشی شما کاهش پیدا می‌کند یا خیر.
برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون برای کمک به مدیریت علائم حرکتی خود به دوزهای بالاتری از دوپامین احتیاج دارند.
اما فعالیت‌های دوپامین نباید پیش از اندازه در مغز افزایش پیدا کند؛ زیرا منجر به توهم و هذیان نیز می‌شود.
شما می‌توانید با کمک پزشک متخصص داروهای خود را تنظیم و متعادل کنید.
انواع داروها برای درمان سایکوز پارکینسون
در صورتی که کاهش دوز داروها به بهتر شدن توهم‌های شما کمک نکرد احتمال دارد که پزشک متخصص از داروهای ضد روان‌پریشی را تجویز کند.
داروهای روان‌پریشی باید با احتیاط زیادی مصرف شوند؛ زیرا عوارض جانبی جدی را دارند که ممکن است توهم و هذیان را شدیدتر کند.
اغلب داروهای ضد روان‌پریشی مانند اولانزاپین می‌توانند توهمات را بهبود ببخشند؛ اما در بیشتر موارد منجر به شدیدتر شدن علائم کندی حرکت می‌شوند.
کلوزاپین و کوتیاپین نیز دو داروی دیگر ضد روان‌پریشی هستند که پزشکان اغلب در دوزهای کم برای درمان روان‌پریشی بیماران مبتلا به پارکینسون تجویز می‌کنند.
سازمان غذا و دارو آمریکا؛ اولین دارویی را با نام پیماوانسرین برای درمان بیماری پارکینسون سایکوز تأیید کرد.
پیماوانسرین شدت توهم و هذیان را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد بدون این بر علائم حرکتی اثر بگذارد.
این دارو معمولاً نباید در افراد مبتلا به زوال عقل که روان‌پریشی دارند مصرف شوند؛ زیرا خطر مرگ این افراد را افزایش می‌دهد.
اگر کسی دچار توهم یا هذیان شد چه کارهایی باید انجام دهیم:
حواس پرت کردن کسی که دچار توهم می‌شود می‌تواند کمک کننده باشد و بهترین کاری که می‌توانید شما برای آنها انجام دهید این است که آرام بمانید و فکرهای آن را تأیید کنید.
استرس و هراس‌های آنها را با نوازش و کلمات محبت آمیز کاهش دهید.
روان‌پریشی یک موقعیت جدی می‌باشد و احتمال دارد فرد به خود یا دیگران آسیب برساند اکثر توهمات در مبتلایان به پارکینسون دیداری هستند و معمولاً خطری را به همراه ندارند.
یکی دیگر از راه‌های کمک به فرد این است که علائم فرد را قبل و بعد از توهم یا هذیان یادداشت برداری کنید و اطلاعات آن را با پزشک متخصص در میان بگذارید.
باید به این نکته توجه کنید که توهم‌ها و هذیان‌ها به این معنی نیستند که فرد مبتلا به پارکینسون دارای مشکلات روان پزشکی می‌باشد.
اغلب اوقات توهمات بیماری پارکینسون بر اثر یک عارضه جانبی دارویی اتفاق می‌افتد.
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده به بی توهمات دچار شده است حتماً با یک پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.
اگر علائم سایکوز با تنظیم کردن داروها بهبود پیدا نکرد پزشک احتمال دارد یک داروی ضد روان‌پریشی را تجویز کند.
