اوتیسم در بزرگسالی، همانند هر دوره دیگری از زندگی، با چالش‌ها و فرصت‌های منحصربه‌فردی همراه است.
اما آیا واقعاً می‌دانیم که بزرگسالان مبتلا به اوتیسم چه تجربیاتی را پشت سر می‌گذارند؟ چگونه می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا در این مرحله از زندگی موفق و شاد باشند؟ اما در واقع بزرگسالان مبتلا به اوتیسم اغلب با چالش‌های اجتماعی مواجه هستند.
برقراری ارتباط و تعامل با دیگران می‌تواند برای آنها دشوار باشد و گاهی اوقات احساس انزوا و تنهایی را تجربه کنند. این افراد همچنین ممکن است در محیط‌های شلوغ و پر سر و صدا دچار استرس و اضطراب شوند.
از طرف دیگر، بزرگسالان مبتلا به اوتیسم اغلب دارای نقاط قوت منحصربه‌فردی هستند. آنها می‌توانند بسیار منظم، دقیق و متمرکز باشند و در زمینه‌های خاصی مانند برنامه‌نویسی یا هنر استعداد داشته باشند. همچنین، این افراد اغلب صادق، وفادار و مهربان هستند و می‌توانند به عنوان همکاران یا دوستان بسیار ارزشمند باشند.
در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر، به بررسی جنبه‌های مختلف اوتیسم در بزرگسالی می‌پردازیم.
از چالش‌های اجتماعی و شغلی گرفته تا راهکارهای موفقیت و پذیرش، هدف ما این است که دنیای بزرگسالان مبتلا به اوتیسم را به تصویر بکشیم و به درک بهتری از نیازها و توانمندی‌های آنها دست یابیم.
اوتیسم در بزرگسالی چیست؟
اوتیسم، اختلالی است که از دوران کودکی آغاز می‌شود و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. با وجود اینکه اغلب در کودکی تشخیص داده می‌شود، اما بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم تا بزرگسالی تشخیص داده نمی‌شوند.
اوتیسم طیف گسترده‌ای از علائم را شامل می‌شود که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این علائم معمولاً در سه حوزه اصلی ارتباط اجتماعی، رفتارهای تکراری و محدودیت‌های علایق و فعالیت‌ها بروز می‌کنند.
افراد مبتلا به اوتیسم در بزرگسالی ممکن است در برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی با دیگران مشکل داشته باشند، در درک احساسات و منظور دیگران دچار مشکل شوند و در تعاملات اجتماعی احساس ناراحتی کنند. همچنین، ممکن است به روال‌های خاص و تکراری بسیار وابسته باشند، به تغییرات حساس باشند و در برخی موارد، دارای علایق محدود و شدیدی باشند.
بزرگسالان مبتلا به اوتیسم همچنین ممکن است با مشکلاتی نظیر اضطراب و افسردگی مواجه شوند که می‌تواند کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل، شناخت و درک بهتر از نیازها و چالش‌های این افراد می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی آنها و کمک به آنها در دستیابی به موفقیت‌های شخصی و حرفه‌ای کمک کند.
علائم و نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالان
اوتیسم، یا اختلال طیف اوتیسم (ASD)، به عنوان یک اختلال عصبی – رشدی در DSM-5 تعریف شده است و شامل دو حوزه اصلی می‌باشد:
1. مشکلات ارتباطی و تعامل اجتماعی
افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً در برقراری ارتباط و تعامل با دیگران دچار مشکل هستند. این مشکلات ممکن است شامل ناتوانی در برقراری ارتباط غیرکلامی، عدم توانایی در درک نشانه‌های اجتماعی و دشواری در ایجاد و حفظ روابط اجتماعی باشد. در DSM-5، فقدان تلاش خودانگیخته برای به اشتراک گذاشتن احساسات و علایق نیز به عنوان یکی از نشانه‌های کلیدی در نظر گرفته شده است.
2. رفتارهای تکراری و علایق محدود
این اختلال همچنین با رفتارهای تکراری و مجموعه‌ای محدود از علایق مشخص می‌شود. این رفتارها می‌توانند شامل حرکات تکراری، نیاز به روتین‌های خاص، و علاقه به موضوعات خاص با شدت بالا باشند. در DSM-5، این دو حوزه به عنوان معیارهای اصلی تشخیص اوتیسم معرفی شده‌اند.
3. تأثیر بر کیفیت زندگی
علائم اوتیسم می‌توانند به شدت بر کیفیت زندگی و عملکرد فرد در زمینه‌هایی مانند کار و مدرسه تأثیر بگذارند. برخی افراد با اوتیسم ممکن است علائمی را تجربه کنند که بدون درمان و حمایت‌های مناسب، زندگی روزمره آنها را دشوار می‌سازد. در عین حال، افرادی که نیازهای حمایتی کمتری دارند (که گاهی به آنها “عملکرد بالا” گفته می‌شود) ممکن است احساس کنند که چیزی در مورد آنها “متفاوت” است، اما نتوانند به راحتی دلیل آن را تشخیص دهند.
در ادامه فهرستی از علائم اوتیسم در بزرگسالی آورده شده است که شامل موارد زیر است:
علائم ارتباطی
- ناتوانی در برقراری ارتباط چشمی
- دشواری در ادامه مکالمه و درک نشانه‌های اجتماعی
- عدم توانایی در درک شوخی یا کنایه
- مشکل در تعبیر احساسات دیگران و همدلی
رفتارهای تکراری و علایق محدود
- تمایل به فعالیت‌های انفرادی و اجتناب از کار گروهی
- رفتارهای تکراری و نیاز به روتین‌های خاص
- احساس اضطراب در صورت تغییر در روتین‌ها
چالش‌های اجتماعی
- داشتن تعداد کم دوستان و دشواری در برقراری روابط اجتماعی
- احساس متفاوت بودن نسبت به دیگران
مشکلات حسی و عاطفی
- حساسیت خیلی زیاد یاخیلی کم به محرک‌های حسی
- اضطراب و مشکلات خواب
- اختلال در توجه و تمرکز
این علائم می‌توانند به شدت بر کیفیت زندگی و عملکرد فرد در زمینه‌های مختلف تأثیر بگذارند و در صورت عدم تشخیص و درمان مناسب، چالش‌های بیشتری را ایجاد کنند.
نشانه های اوتیسم با نیازهای حمایتی کمتر در بزرگسالان
بیشتر اوقات، علائم بارز اختلال طیف اوتیسم (ASD) در کودکان خردسال در سنین نوپا تشخیص داده می‌شود.
با این حال، اگر شما یک بزرگسال هستید که اوتیسم در شما تشخیص داده نشده است؛ اما احساس می‌کنید ممکن است در این طیف باشید، ممکن است به عنوان فردی با نیازهای حمایتی کمتر شناخته شوید.
این نوع اوتیسم در گذشته به عنوان “اوتیسم با عملکرد بالا” شناخته می‌شد. در ادامه، نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالان به تفکیک آمده است:
1. رفتارهای ارتباطی اجتماعی
- مشکل در خواندن نشانه‌های اجتماعی: ممکن است در درک سیگنال‌های اجتماعی و نشانه‌های غیرکلامی دچار مشکل باشید.
- دشواری در شرکت در گفتگو: برقراری ارتباط و ادامه مکالمه برای شما چالش‌برانگیز است.
- مشکل در ارتباط با افکار و احساسات دیگران: درک احساسات و افکار دیگران برای شما دشوار است.
- عدم توانایی در خواندن زبان بدن و حالات صورت: ممکن است نتوانید بفهمید که آیا کسی از شما راضی است یا ناراضی.
- استفاده از الگوهای گفتاری مسطح یا روباتیک: گفتار شما ممکن است احساسات واقعی شما را منتقل نکند.
- اختراع کلمات و عبارات توصیفی: شما ممکن است کلمات و عبارات خاصی را برای توصیف احساسات یا تجربیات خود ایجاد کنید.
- دشواری در درک اشکال گفتار و چرخش عبارت‌ها: درک عبارات پیچیده یا کنایه‌ها برای شما چالش‌برانگیز است.
- عدم تمایل به برقراری ارتباط چشمی: ممکن است از نگاه کردن به چشمان دیگران هنگام صحبت کردن خودداری کنید.
- استفاده از یک الگوی گفتاری ثابت: لحن و الگوی گفتار شما ممکن است در همه جا یکسان باشد، چه در خانه، چه با دوستان یا در محل کار.
- صحبت در مورد موضوعات خاص: شما ممکن است در مورد یک یا دو موضوع مورد علاقه به شدت صحبت کنید.
- ایجاد سر و صدا در مکان‌های ساکت: در جاهایی که انتظار می‌رود ساکت باشید، ممکن است صدا کنید.
- دشواری در ایجاد و حفظ دوستی‌های نزدیک: برقراری روابط عمیق و نزدیک برای شما چالش‌برانگیز است.
2. رفتارهای محدودکننده و تکراری
- مشکل در تنظیم احساسات: شما ممکن است در کنترل احساسات و واکنش‌های خود دچار مشکل باشید.
- احساسات شدید در برابر تغییرات: تغییر در روال‌ها و انتظارات ممکن است باعث ایجاد احساسات قوی، از جمله طغیان یا فروپاشی شود.
- فروپاشی عاطفی در مواجهه با غیرمنتظره‌ها: وقتی چیزی غیرمنتظره اتفاق می‌افتد، ممکن است به شدت واکنش نشان دهید.
- ناراحتی از جابه‌جایی وسایل: شما ممکن است از تغییر در ترتیب وسایل خود ناراحت شوید.
- روال‌های سفت و سخت: شما ممکن است برنامه‌ها و الگوهای روزانه خاصی داشته باشید که باید به طور دقیق حفظ شوند.
- رفتارها و آیین‌های تکراری: شما ممکن است رفتارها و عادات تکراری داشته باشید.
3. نشانه‌های دیگر
- علاقه عمیق به موضوعات خاص: شما ممکن است در زمینه‌های خاصی مانند تاریخ، سینما، یا رشته‌های تحصیلی بسیار آگاه باشید.
- موفقیت در زمینه‌های خاص: برخی از افراد اوتیستمی ممکن است در یک یا دو زمینه موضوعی دانشگاهی عملکرد بسیار خوبی داشته باشند.
- حساسیت به ورودی حسی: شما ممکن است به محرک‌های حسی مانند صدا، لمس یا بو حساسیت بیشتری یا کمتری نسبت به دیگران داشته باشید.
- احساس دست و پا چلفتی یا مشکل در هماهنگی: ممکن است در فعالیت‌های حرکتی دچار مشکل باشید.
- ترجیح کار به تنهایی: شما ممکن است ترجیح دهید به تنهایی فعالیت کنید تا با دیگران.
- تلقی به عنوان فردی عجیب یا دانشگاهی: دیگران ممکن است شما را به عنوان فردی متفاوت یا عجیب در نظر بگیرند.
- قابلیت یادگیری جزئیات پیچیده: شما ممکن است توانایی یادگیری و به خاطر سپردن جزئیات پیچیده را داشته باشید.
- یادگیری بصری یا شنیداری: شما ممکن است به خوبی از طریق مشاهده یا گوش دادن یاد بگیرید.
تشخیص اوتیسم در بزرگسالان
در حال حاضر، هیچ معیار تشخیصی خاصی برای اختلال طیف اوتیسم (ASD) در بزرگسالان وجود ندارد. با این حال، معیارهای فعلی موجود در DSM-5 می‌توانند برای این گروه سنی تطبیق داده شده و مورد استفاده قرار گیرند.
فرایند تشخیص
پزشکان معمولاً بزرگسالان مبتلا به ASD را از طریق مجموعه‌ای از مشاهدات و تعاملات حضوری تشخیص می‌دهند. آنها همچنین به هر علامتی که فرد گزارش می‌دهد توجه می‌کنند.
اگر شما به ارزیابی ASD علاقه‌مند هستید، اولین قدم این است که با پزشک خانواده خود تماس بگیرید. پزشک خانواده شما را ارزیابی می‌کند تا اطمینان حاصل کند که هیچ بیماری جسمی زمینه‌ای وجود ندارد که بتواند رفتارهای شما را توضیح دهد.
در صورت لزوم، پزشک ممکن است شما را به یک روانپزشک یا روانشناس برای ارزیابی عمیق‌تر ارجاع دهد.
2. گزارش مسائل
پزشک شما تمایل دارد درباره هر گونه مشکلاتی که در زمینه ارتباطات، احساسات، الگوهای رفتاری، و دامنه‌ای از علایق دارید، با شما صحبت کند. شما به سؤالاتی در مورد دوران کودکی خود پاسخ خواهید داد و پزشک ممکن است از شما بخواهد که با والدین یا سایر اعضای خانواده بزرگ‌تر صحبت کند تا دیدگاه‌های آنها درباره الگوهای رفتاری شما در طول زندگی را به دست آورد.
اگر معیارهای تشخیصی مربوط به کودکان به عنوان مرجع استفاده شود، پزشک شما می‌تواند با تکیه بر خاطرات والدین از شما به عنوان یک کودک، سؤالاتی از آن لیست بپرسد تا اطلاعات بیشتری کسب کند.
3. عوامل جدی
اگر پزشک شما تشخیص دهد که شما در دوران کودکی علائم ASD را نداشته‌اید، اما از نوجوانی یا بزرگسالی شروع به تجربه این علائم کرده‌اید، ممکن است نیاز به ارزیابی برای سایر اختلالات روانی، از جمله اختلالات عاطفی، داشته باشید.
از آنجا که بیشتر تشخیص‌های اوتیسم در کودکان انجام می‌شود، پیدا کردن یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی که بتواند بزرگسالان را تشخیص دهد، ممکن است چالش‌برانگیز باشد.
آیا آزمایشی برای اختلال اوتیسم بزرگسالی وجود دارد؟
هیچ آزمایش پزشکی خاصی برای تشخیص اختلال طیف اوتیسم (ASD) وجود ندارد، صرف نظر از سن فرد. این بدان معناست که ASD نمی‌تواند از طریق روش‌هایی مانند آزمایش خون یا تصویربرداری شناسایی شود.
در عوض، پزشکان رفتارها را برای تشخیص ASD بررسی می‌کنند. برای بزرگسالان، این معمولاً شامل یک ویزیت حضوری است که در آن پزشک سؤالاتی می‌پرسد و نحوه پاسخ شما را ارزیابی می‌کند.
همچنین، علائم گزارش‌شده توسط شما نیز در نظر گرفته می‌شود.بسیاری از روانشناسان از ابزار تشخیصی به نام “برنامه مشاهده تشخیصی اوتیسم، ویرایش دوم” (ADOS-2) برای ارزیابی بزرگسالان استفاده می‌کنند.
علاوه بر این، پرسشنامه‌های خودایفا برای ASD به صورت آنلاین در دسترس هستند. این آزمون‌ها شامل ضریب طیف اوتیسم (AQ) و نسخه‌های مختلفی مانند AQ-10، AQ-20 و AQ-S و غیره می‌باشند.
مهم است که توجه داشته باشید که این آزمون‌ها جایگزین یک ارزیابی حرفه‌ای نیستند و نباید به عنوان تشخیص قطعی در نظر گرفته شوند.
تشخیص اوتیسم در بزرگسالی چه کمکی به افراد مبتلا به این اختلال می‌کند؟
دریافت تشخیص اختلال طیف اوتیسم (ASD) به عنوان یک بزرگسال می‌تواند به معنای درک بیشتر از خود و نحوه ارتباط شما با جهان باشد.
همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید چگونه با نقاط قوت خود بهتر کار کنید و زمینه‌هایی از زندگی خود را که تحت تأثیر قرار می‌گیرند، تقویت نمایید.
تشخیص می‌تواند به شما کمک کند تا دیدگاه متفاوتی نسبت به دوران کودکی خود داشته باشید. همچنین می‌تواند به اطرافیان شما کمک کند تا ویژگی‌های منحصربه‌فرد شما را بیشتر درک کرده و با آنها همدلی نمایند.
درک بهتر موقعیت خودتان می‌تواند به شما کمک کند تا راه‌های جدید و خلاقانه‌ای برای کار با نقاط قوت و ویژگی‌های خود پیدا کنید.
همچنین می‌توانید با پزشک و عزیزان خود برای جستجوی حمایت‌هایی که ممکن است برای شما مناسب باشد، همکاری نمایید.
در نهایت، تشخیص ASD می‌تواند به شما کمک کند تا با پذیرش خود و نحوه عملکرد منحصربه‌فرد خود، زندگی بهتری داشته باشید. این امر می‌تواند به شما کمک کند تا نقاط قوت خود را شناسایی و تقویت کرده و در عین حال به دنبال راه‌هایی برای مقابله با چالش‌های خود باشید.
چگونه از بزرگسالان مبتلا به اوتیسم حمایت کنیم؟ (روش های درمانی)
بزرگسالان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) معمولاً به اندازه کودکان از حمایت‌های لازم برخوردار نیستند.
برخی از بزرگسالان ممکن است تحت درمان‌های شناختی، کلامی و کاربردی قرار بگیرند، اما این درمان‌ها همیشه مناسب نیستند.
لازم به ذکر است که برخی از درمان‌ها، مانند تحلیل رفتاری کاربردی (ABA)، در جوامع اوتیستیک مورد بحث و جدل قرار دارند.
برخی از گروه‌های حمایتی، مانند شبکه حمایت از خود اوتیسم، استفاده از تحلیل رفتاری کاربردی را تأیید نمی‌کنند.به طور کلی، شما باید بر اساس تأثیراتی که تجربه می‌کنید، به دنبال حمایت‌های خاص باشید. این ممکن است شامل مشکلاتی مانند اضطراب، انزوای اجتماعی، چالش‌های روابط یا مسائل شغلی باشد.
در ادامه به بعضی از روش های درمانی اوتیسم در بزرگسالی اشاره می‌کنیم:
1.پشتیبانی ها:
1. روانپزشک یا روانشناس
روانپزشکان پزشکانی هستند که صلاحیت تشخیص رسمی پزشکی ASD را دارند. برخی از آنها تخصص ویژه‌ای در ASD دارند. همچنین، روانشناسان دارای مدرک دکترا (PhD) نیز می‌توانند این تشخیص‌ها را انجام دهند و ممکن است در برخی موارد هزینه کمتری داشته باشند. در برخی ایالت‌ها، سایر متخصصان بهداشت روان مانند مددکاران اجتماعی نیز ممکن است ارزیابی‌های رسمی ASD را ارائه دهند.تشخیص رسمی ممکن است برای پوشش هزینه‌های درمان از طریق بیمه درمانی شما ضروری باشد و همچنین می‌تواند به واجد شرایط بودن شما برای حمایت‌ها و برنامه‌های دولتی کمک کند، اگرچه این موارد بسته به ایالت متفاوت است.
2. دارو
روانپزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش علائم اختلالاتی مانند اضطراب یا افسردگی تجویز کند که گاهی اوقات در کنار ASD بروز می‌کنند.
3. مددکار اجتماعی
مددکاران اجتماعی می‌توانند نقش مهمی در حمایت از افراد اوتیسمی ایفا کنند. آنها معمولاً با منابع محلی و گروه‌های مدافع آشنا هستند و برخی از آنها می‌توانند به عنوان مدیران پرونده عمل کنند و در تسهیل خدمات سلامت روان و مراقبت‌های پزشکی کمک کنند.
2. روش های درمانی اوتیسم در بزرگسالی
انواع مختلفی از درمان‌ها وجود دارد که می‌تواند برای بزرگسالان اوتیستیک مفید باشد، از جمله درمان شناختی-رفتاری (CBT)، فیزیوتراپی و کاردرمانی. روانشناسان می‌توانند مشاوره یا درمان عمومی را به صورت فردی یا گروهی ارائه دهند.
توانبخشی حرفه‌ای
مشاوران توانبخشی حرفه‌ای (VR) می‌توانند به ارزیابی نقاط قوت و نیازهای خاص شما در زمینه کار کمک کنند و سپس به شما در یافتن یا حفظ شغل مناسب یاری رسانند. این خدمات معمولاً دولتی هستند و بسته به ایالت متفاوت می‌باشند.
گروه‌های حمایتی
بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک از طریق گروه‌ها و انجمن‌های آنلاین یا ارتباط حضوری با سایر بزرگسالان در طیف اوتیسم، حمایت‌های لازم را دریافت کرده‌اند.
سخن پایانی
اگر شما به اختلال طیف اوتیسم (ASD) تشخیص داده شده‌اید، می‌توانید به دنبال حمایت‌هایی باشید که به بهبود کیفیت زندگی و چشم‌انداز شما در آینده کمک کند.
در حالی که تشخیص ASD در دوران کودکی رایج‌تر است، تعداد بیشتری از بزرگسالان در حال حاضر درخواست ارزیابی برای اوتیسم می‌کنند.
در برخی موارد، دریافت تشخیص می‌تواند به عنوان یک گام مثبت به سوی نتایج مطلوب عمل کند. این نتایج ممکن است شامل دسترسی به منابع، درک بهتر نقاط قوت خود و ایجاد ارتباط با سایر افراد اوتیستیک باشد. این فرایند می‌تواند به شما کمک کند تا احساس تعلق و حمایت بیشتری را تجربه کنید و در نهایت کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
