شناخت علائم سکته مغزی در خواب، یک موضوع جدی است که بسیاری از افراد به ویژه افراد مسن باید به آن توجه کنند.
در حالی که سکته مغزی میتواند در هر زمانی از روز رخ دهد، اما احتمال وقوع آن در خواب بیشتر است. دلیل این امر این است که در طول خواب، فشار خون و ضربان قلب کاهش مییابد و لخته شدن خون آسان تر میشود.
همچنین اختلالات خواب، مانند آپنه خواب، بیخوابی، و سایر اختلالات، میتوانند بر سلامت قلب و عروق تأثیر بگذارند و به ایجاد سکته مغزی کمک کنند.
درک نقش الگوهای خواب غیرطبیعی در ایجاد سکته مغزی برای پیشگیری و مراقبت از سکته بسیار مهم است، با تأکید بر اهمیت شناسایی و مدیریت مسائل خواب برای کاهش خطر سکته مغزی، بهویژه در طول خواب که فرایندهای فیزیولوژیکی بدن در برابر اختلالات آسیب پذیر است.
در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر به علائم سکته مغزی در خواب و عوامل خطر ساز آن میپردازیم پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
سکته مغزی در خواب چگونه اتفاق میافتد؟
سکته مغزی در خواب زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز به طور ناگهانی و در حین خواب قطع شود. این امر میتواند به دلیل دو عامل اصلی رخ دهد:
1. انسداد عروق مغزی:
شریان های مغزی مسئول رساندن خون غنی از اکسیژن به مغز هستند. اگر یکی از این شریان ها به دلیل لخته خون، چربی یا سایر رسوبات مسدود شود، جریان خون به قسمتی از مغز که توسط آن شریان تغذیه میشود، کاهش مییابد یا قطع میشود. این امر میتواند منجر به مرگ سلولهای مغزی و در نهایت سکته مغزی شود.
2. خونریزی مغزی:
خونریزی مغزی زمانی رخ میدهد که یک رگ خونی در مغز پاره شود. این امر میتواند به دلیل فشار خون بالا، آنوریسم مغزی یا سایر شرایط پزشکی باشد. خونریزی میتواند به بافت مغز آسیب برساند و فشار داخل جمجمه را افزایش دهد و در نهایت منجر به سکته مغزی شود.
علائم سکته مغزی در خواب
همانطور که قبلاً ذکر شد، سکته مغزی در خواب زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز به طور ناگهانی و در حین خواب قطع شود. این امر میتواند به دلیل انسداد عروق مغزی یا خونریزی مغزی رخ دهد.
علائم سکته مغزی در خواب میتواند شامل موارد زیر باشد:
1. بی حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا در یک طرف بدن
این شایع ترین علامت سکته مغزی است. بی حسی یا ضعف میتواند خفیف یا شدید باشد و معمولاً در یک طرف بدن، در صورت، بازو و پا به طور همزمان ایجاد میشود. این بی حسی یا ضعف ناگهانی و بدون هیچگونه هشدار قبلی رخ میدهد.
2. مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار
سکته مغزی میتواند بر قسمت هایی از مغز که مسئول زبان هستند تأثیر بگذارد، و ایجاد مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار را به دنبال داشته باشد. شما ممکن است در پیدا کردن کلمات مناسب مشکل داشته باشید، صحبتتان نامفهوم باشد یا اصلاً نتوانید صحبت کنید. همچنین ممکن است در درک صحبت دیگران مشکل داشته باشید.
3. مشکل در یک یا هر دو چشم
سکته مغزی میتواند بر قسمت هایی از مغز که مسئول بینایی هستند تأثیر بگذارد، و ایجاد مشکل در بینایی در یک یا هر دو چشم را به دنبال داشته باشد. شما ممکن است تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم را تجربه کنید.
4. سردرد ناگهانی و شدید
سردردهای ناگهانی و شدید که میتواند نشانه سکته مغزی باشد، میتوانید این نوع سردرد را بهعنوان یکی از بدترین دردهایی که یک فرد میتواند تجربه کند، توصیف کنید که اغلب از آن به عنوان “بدترین سردرد زندگی شما” یاد میشود. ممکن است باحالت تهوع و استفراغ همراه باشد. این سردرد شدید میتواند علامت هشداردهنده سکته مغزی باشد، بهخصوص زمانی که به طور ناگهانی رخ دهد و ناتوانکننده باشد. اگر چنین سردرد شدید و ناگهانی همراه با علائمی مانند تهوع و استفراغ را تجربه کردید، بسیار مهم است که فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید، زیرا میتواند نشاندهنده یک اورژانس پزشکی جدی مانند سکته باشد.
5. گیجی، سرگیجه یا از دست دادن تعادل
سکته مغزی میتواند بر قسمت هایی از مغز که مسئول تعادل و هماهنگی هستند تأثیر بگذارد، و ایجاد گیجی، سرگیجه یا از دست دادن تعادل را به دنبال داشته باشد. شما ممکن است احساس گیجی یا عدم تعادل کنید، یا در راه رفتن یا ایستادن مشکل داشته باشید.
6. مشکل در راه رفتن
سکته مغزی میتواند بر قسمت هایی از مغز که مسئول حرکت عضلات هستند تأثیر بگذارد، و ایجاد مشکل در راه رفتن را به دنبال داشته باشد. شما ممکن است در یک پا یا هر دو پا ضعف داشته باشید، یا در بلند شدن از صندلی یا بالا رفتن از پله ها مشکل داشته باشید.
7. اختلال در بلع
در برخی موارد، سکته مغزی میتواند باعث ایجاد اختلال در آن شود که ممکن است منجر به خفگی شود.
اگر این علائم را در خواب مشاهده کردید، مشکل با اورژانس تماس بگیرید؛ زیرا سکته مغزی یک وضعیت پزشکی است که نیاز به مداخله سریع دارد.
علائم دیگر سکته مغزی در خواب:
- از دست دادن ناگهانی حافظه
- تغییر ناگهانی خلق و خو
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
مهم است که به خاطر داشته باشید که همه افراد در صورت سکته مغزی همه این علائم را تجربه نمی کنند. برخی از افراد ممکن است فقط چند علامت داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنند.
اگر شما یا یکی از اطرافیانتان در خواب دچار هر یک از این علائم شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. هرچه سریعتر درمان را دریافت کنید، احتمال بهبودی کامل بیشتر خواهد بود.
چه چیزی باعث سکته مغزی در خواب شما میشود؟
سکته مغزی بیداری زمانی رخ میدهد که فرد سالم و بدون هیچ نشانهای از سکته مغزی به خواب میرود و با علائم سکته مغزی از خواب بیدار میشود. تقریباً 20% از سکتههای ایسکمیک حاد، سکتههای در خواب هستند.
علل و عوامل خطر ساز احتمالی سکته مغزی بیداری عبارتند از:
فشار خون بالا
فشار خون بالای کنترل نشده میتواند به رگهای خونی آسیب وارد کند و خطر بروز سکته را افزایش دهد. این فشار بر شریانها در سراسر بدن تأثیر گذاشته و باعث پارگی یا انسداد سریعتر آنها میشود.
بهطور کلی، فشار خون بالا نیرویی است که از طرف خون به دیواره رگها وارد میشود و این خون از طرف قلب داخل شریانها میگردد.
افزایش این فشار که فشار خون بالا یا هایپرتنشن نیز نامیده میشود، بیماری خطرناکی است؛ زیرا قلب با فشار بیشتری کار میکند که این در دراز مدت باعث خستگی آن و باعث سخت شدن جداره رگها یا آترواسکلروز شده و موجب نارسایی قلبی و ارگانهای دیگر میشود.
کاهش کیفیت خواب
مطالعات نشاناند که هم خواب بیش از حد و هم خواب با خطری که به سکته مغزی رابطه دارند. خواب کمتر از شش ساعت در شب، خطر به سکته مغزی را چهار برابر افزایش میدهد. همچنین خواب بیش از 9 ساعت نیز با افزایش خطر سکته مغزی همراه است.
سکته مغزی، سلامتی بافت مغز است که میتواند باعث از بین رفتن عملکرد مغز شود. این عارضه به دو دلیل کلی ایجاد تنگی و انسداد در رگهای خون رساننده به مغز و بروز در اثر آسیب آسیبی در مغز بروز میدهد.
بیشتر سکتههای مغزی به علت لخته خون در ایجاد مغز میشوند؛ اما فشار خون بالا، کلسترول بالا، چاقی، و استعمال سیگار، بزرگترین عوامل خطر به سکته مغزی هستند
آپنه انسدادی خواب
تحقیقات نشان میدهد که آپنه انسدادی خواب ممکن است خطر سکته مغزی خواب را افزایش دهد.
زمان روز
خطر سکته مغزی در ساعات اولیه روز، به ویژه در بازه زمانی 6 صبح تا ظهر، بیشتر است.
بنابراین، کنترل فشار خون، داشتن خواب کافی و با کیفیت، درمان آپنه خواب و مراقبت ویژه در ساعات اولیه صبح میتواند در پیشگیری از سکته مغزی در خواب موثر باشد.
آیا می توانیم از سکته مغزی در هنگام خواب جلوگیری کنیم؟
ژنتیک، سن و جنسیت عواملی هستند که در مورد خطر سکته مغزی خارج از کنترل ما هستند. بااینحال، چند راه کلیدی وجود دارد که میتوانید خطر سکته مغزی را کاهش دهید.
یکی از مهمترین راهها برای کاهش خطر سکته مغزی، محدودکردن رفتارهای نامناسب در سبک زندگی است. به عنوان مثال، اگر روزانه سیگار می کشید یا بیش از مقدار متوسط الکل مصرف میکنید، توجه به این رفتارها میتواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
راه دیگر برای کاهش خطر سکته مغزی، دریافت درمان مناسب برای سایر شرایط سلامتی است که ممکن است خطر سکته را افزایش دهد.
برخی از این شرایط عبارتند از:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- فیبریلاسیون دهلیزی
در نهایت، اطمینان از فعالیت بدنی منظم، مصرف یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و خواب کافی میتواند حمایت لازم را برای قلب شما فراهم کند و به کاهش خطر سکته کمک کند.
درمان سکته مغزی در خواب
درمان سکته مغزی در خواب بهسرعت انجامگرفتن آن بستگی دارد. هر چه زودتر درمان شروع شود، احتمال بهبودی بیشتر است. درمان سکته مغزی در خواب شامل موارد زیر است:
1. درمان دارویی
داروهای محلول کننده لخته مانند آلتپلاز (tPA) میتوانند در صورت تزریق سریع، خطر آسیب مغزی را کاهش دهند. این داروها باید ظرف 4.5 ساعت پس از شروع علائم تزریق شوند.
2. درمان مداخلهای
در برخی موارد، پزشکان ممکن است از روشهای مداخلهای مانند آنژیوپلاستی و استنت گذاری استفاده کنند تا لخته را مستقیماً از رگ خارج کنند.
3. مراقبتهای پزشکی
پس از درمان اولیه، بیمار باید تحت مراقبتهای ویژه قرار گیرد تا عوارض احتمالی مانند افزایش فشار خون، تب و تشنج کنترل شوند.
بازتوانی
پس از ثبات وضعیت بیمار، برنامههای بازتوانی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی برای بهبود عملکردهای از دست رفته آغاز میشود.
درمان سکته مغزی در خواب به سرعت تشخیص و شروع درمان بستگی دارد. هر چه زودتر درمان شروع شود، احتمال بهبودی بیشتر است؛ بنابراین آگاهی از علائم و تماس فوری با اورژانس حیاتی است.
سخن پایانی
این مقاله، به شناخت علائم سکته مغزی در خواب و اهمیت توجه به آن پرداختیم. خواب، زمانی است که بدن و ذهن ما استراحت مییابند، اما این استراحت نباید مانع از شناخت علائم ناگهانی مانند درد سر، از دست دادن حس در یک طرف بدن یا مشکلات در گفتار شود. این علائم نباید نادیده گرفته شوند زیرا شناخت زودرس آنها میتواند زندگی را نجات دهد.
با توجه به اینکه احتمال وقوع سکته مغزی در خواب بیشتر است، آگاهی از علائم و اقدامات سریع بسیار حیاتی است. از این رو، پیشگیری، شناسایی زودرس و درمان سریع میتواند از عواقب جدی و پایانی ناگوار جلوگیری کند. با اطلاعات به دست آمده از این مقاله، امیدواریم که هر فرد بتواند خطرات سکته مغزی در خواب را درک کرده و بهبودی را برای خود و عزیزانش فراهم آورد.