علائم سکته مغزی، درست مانند طوفانی ناگهانی که آسمان صاف را درهم میپیچد، میتواند به طور ناگهانی به مغز حمله کند و زندگی فرد را تحت الشعاع قرار دهد.
این امر میتواند ناشی از انسداد رگهای خونی (سکته مغزی ایسکمیک) یا خونریزی از رگهای خونی (سکته مغزی هموراژیک) باشد.
در هر دو مورد، سلولهای مغزی به سرعت شروع به از بین رفتن میکنند و عملکردهای حیاتی بدن که توسط آن بخش از مغز کنترل میشود، مختل میشود.
آگاهی از علائم سکته مغزی و اقدام سریع برای دریافت درمان فوری، بسیار مهم است. هر چه سریعتر به سکته مغزی رسیدگی شود، احتمال نجات سلولهای مغزی و کاهش عوارض بلندمدت بیشتر خواهد بود.
در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر به علائم سکته مغزی و راه های تشخیص آن میپردازیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز به طور ناگهانی قطع یا مختل میشود. این امر میتواند به دلیل انسداد رگهای خونی (سکته مغزی ایسکمیک) یا خونریزی از رگهای خونی (سکته مغزی هموراژیک) باشد.
در هر دو مورد، سلولهای مغزی به سرعت شروع به از بین رفتن میکنند و عملکردهای حیاتی بدن که توسط آن بخش از مغز کنترل میشود، مختل میشود. سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.
علائم سکته مغزی ناگهانی و شدید هستند و میتوانند شامل بیحسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا، مشکل در صحبت کردن یا درک صحبت دیگران، مشکلات بینایی، سردرد ناگهانی و شدید، مشکل در راه رفتن یا حفظ تعادل، گیجی ناگهانی، از دست دادن حافظه یا مشکل در تمرکز باشد.
اگر شما یا کسی که در اطرافتان است دچار هر یک از این علائم شده است، بلافاصله با 115 تماس بگیرید. به یاد داشته باشید که “زمان طلایی” برای درمان سکته مغزی، سه ساعت اول پس از شروع علائم است. هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید، احتمال بهبودی کامل شما بیشتر خواهد بود.
7 مورد از علائم سکته مغزی که نیاز به درمان فوری دارد؟
در ادامه مطلب به 7 مورد از علائم سکته مغزی که نیاز به درمان فوری دارند اشاره میکنیم:
1.بیحسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا، به خصوص در یک طرف بدن
بیحسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا، به خصوص در یک طرف بدن، شایعترین علامت سکته مغزی است.
این علامت میتواند شامل افتادگی در یک طرف صورت یا عدم توانایی در بلند کردن یکی از دستها باشد.
سکته مغزی زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز مختل شود و باعث آسیب به آن بخش میشود. این میتواند به دلیل لخته خون یا پارگی عروق خونی در مغز باشد.
سکته مغزی یک وضعیت پزشکی فوری است و نیاز به درمان سریع دارد تا از آسیبهای بیشتر جلوگیری شود. اگر این علائم را در خود یا دیگران مشاهده کردید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
2. مشکل در صحبت کردن یا درک صحبت دیگران
یکی از علائم رایج سکته مغزی، گیجی ناگهانی است. این میتواند به صورت مشکل در تمرکز، مشکل در به خاطر سپردن چیزها یا مشکل در تصمیمگیری ظاهر شود.
افراد مبتلا به سکته مغزی ممکن است همچنین در صحبت کردن دچار مشکل شوند که ممکن است به صورت مشکل در یافتن کلمات مناسب، صحبت نامفهوم یا عدم توانایی در صحبت به طور کامل باشد.
در نهایت، سکته مغزی میتواند درک گفتار را دشوار کند، به طوری که فرد ممکن است در درک آنچه دیگران میگویند یا دنبال کردن مکالمه مشکل داشته باشد.
3. مشکل ناگهانی در بینایی در یک یا هر دو چشم
سکته مغزی زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز به طور ناگهانی قطع شود. این امر میتواند ناشی از لخته شدن خون یا خونریزی در مغز باشد. در حالی که سکته مغزی میتواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، برخی از مشکلات بینایی خاص میتواند نشاندهنده سکته مغزی باشد.
یکی از علائم سکته مغزی، تاری دید ناگهانی در یک یا هر دو چشم است. این ممکن است به صورت تاری کلی بینایی، مشکل در دیدن جزئیات یا مشکل در دیدن در نور کم ظاهر شود.
افراد مبتلا به سکته مغزی ممکن است دوبینی را نیز تجربه کنند، به این معنی که دو تصویر از یک شیء میبینند. در نهایت، سکته مغزی میتواند باعث از دست دادن بینایی در یک میدان چشمی شود، به این معنی که فرد ممکن است بخشی از بینایی خود را در یک یا هر دو چشم از دست بدهد.
علاوه بر علائم ذکر شده در بالا، مهم است که به هر گونه تغییر ناگهانی بینایی توجه داشته باشید. اگر بینایی شما به طور ناگهانی تحت تأثیر قرار گرفته است، مهم است که در اسرع وقت توسط یک متخصص پزشکی ارزیابی شوید تا علت آن مشخص شود و در صورت نیاز درمان مناسب را دریافت کنید.
4. مشکل ناگهانی در راه رفتن، سرگیجه یا از دست دادن تعادل
یکی از علائم سکته مغزی، مشکل ناگهانی در راه رفتن است. این ممکن است به صورت ضعف در یک یا چند پا، مشکل در هماهنگی یا از دست دادن کامل توانایی راه رفتن ظاهر شود.
افراد مبتلا به سکته مغزی ممکن است سرگیجه را نیز تجربه کنند که احساس چرخش یا سبکی سر است. در نهایت، سکته مغزی میتواند باعث از دست دادن تعادل شود، به این معنی که فرد ممکن است احساس کند که در حال افتادن است یا به سختی میتواند روی پاهای خود بایستد.
5. سردرد شدید ناگهانی بدون علت مشخص
در حالی که سکته مغزی میتواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، یکی از علائمی که اغلب نادیده گرفته میشود، سردرد ناگهانی و شدید است.
این نوع سردرد که به آن سردرد رعد و برق نیز گفته میشود، اغلب به عنوان شدیدترین سردردی که فرد تا به حال تجربه کرده است، توصیف میشود.
این درد معمولاً به طور ناگهانی و بدون هشدار شروع میشود و میتواند در یک یا هر دو طرف سر باشد. علائم دیگری که ممکن است با سردرد رعد و برق همراه باشد عبارتند از حالت تهوع، استفراغ، گیجی، گردن درد و حساسیت به نور و صدا.
مهم است که توجه داشته باشید که همه سردردهای ناگهانی و شدید ناشی از سکته مغزی نیستند. با این حال، به دلیل خطر بالقوه سکته مغزی، هرگز نباید این علامت را نادیده گرفت.
اگر در مورد اینکه آیا سردرد شما ممکن است ناشی از سکته مغزی باشد، سؤالی دارید، بهترین کار این است که در اسرع وقت با پزشک مشورت کنید.
علاوه بر علائم ذکر شده در بالا، مهم است که به هر گونه تغییر ناگهانی در الگوی سردرد خود توجه داشته باشید. اگر سردردی دارید که به طور قابل توجهی شدیدتر یا مکررتر از سردردهای معمول شما است، یا اگر همراه با علائم جدیدی مانند ضعف، بی حسی یا مشکلات بینایی است، مهم است که در اسرع وقت توسط یک متخصص پزشکی ارزیابی شوید تا علت آن مشخص شود و در صورت نیاز درمان مناسب را دریافت کنید.
6. یکی از علائم سکته مغزی حالت تهوع یا استفراغ ناگهانی است.
در حالی که سکته مغزی میتواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، دو علامتی که اغلب نادیده گرفته میشوند حالت تهوع و استفراغ ناگهانی هستند.
این علائم ممکن است در ابتدا با مسمومیت غذایی یا بیماری ویروسی اشتباه گرفته شوند، اما اگر با علائم دیگری مانند ضعف ناگهانی، بی حسی یا مشکلات بینایی همراه باشند، ممکن است نشان دهنده سکته مغزی باشند.
مهم است که به هر گونه تغییر ناگهانی در عادات گوارشی خود توجه داشته باشید. اگر حالت تهوع یا استفراغی را تجربه میکنید که به طور قابل توجهی شدیدتر یا مکررتر از حالت تهوع یا استفراغ معمول شما است، یا اگر همراه با علائم جدیدی مانند ضعف، بی حسی یا مشکلات بینایی است، مهم است که در اسرع وقت توسط یک متخصص پزشکی ارزیابی شوید تا علت آن مشخص شود و در صورت نیاز درمان مناسب را دریافت کنید.
7. گیجی یا عدم آگاهی ناگهانی
گیجی ناگهانی یکی از علائم رایج سکته مغزی است. این میتواند به صورت مشکل در تمرکز، مشکل در به خاطر سپردن چیزها یا مشکل در تصمیمگیری ظاهر شود. افراد مبتلا به سکته مغزی ممکن است همچنین عدم آگاهی ناگهانی را تجربه کنند، به این معنی که از محیط اطراف خود بیخبر هستند یا به سؤالات پاسخ نمیدهند.
این علائم ممکن است موقتی باشند و در عرض چند دقیقه یا چند ساعت از بین بروند. با این حال، مهم است که هر گونه گیجی یا عدم آگاهی ناگهانی را جدی بگیرید، زیرا این میتواند نشان دهنده سکته مغزی باشد. اگر شما یا کسی که میشناسید هر یک از این علائم را تجربه میکنید، بلافاصله با 115 تماس بگیرید یا به نزدیکترین بیمارستان مراجعه کنید.
راه های تشخیصی سکته مغزی چیست؟
در اینجا روشهای مختلفی که پزشکان برای تشخیص سکته مغزی از آنها استفاده میکنند، به طور کامل شرح داده شده است:
1. تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی:
- سابقه پزشکی: پزشک شما در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله هر گونه بیماری قلبی، فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و سابقه سکته مغزی یا TIA (حمله ایسکمی گذرا) قبلی سوال خواهد کرد. آنها همچنین در مورد علائم شما، از جمله زمان شروع، شدت و هر گونه علائم دیگری که ممکن است تجربه کرده باشید، سؤال خواهند کرد.
- معاینه فیزیکی: پزشک شما فشار خون، ضربان قلب، نبض، قدرت عضلانی، حواس و رفلکسهای شما را بررسی میکند. آنها همچنین به دنبال هر گونه علائم فیزیکی سکته مغزی مانند افتادگی صورت، ضعف در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار و مشکلات بینایی خواهند بود.
2. آزمایشات تصویربرداری:
- اسکن سی تی (CT): اسکن CT تصاویری از مغز شما را با استفاده از اشعه ایکس ایجاد میکند. این تصاویر میتوانند به پزشکان کمک کنند تا خونریزی مغزی، لخته شدن خون و سایر ناهنجاریهای مغزی را که ممکن است باعث سکته مغزی شده باشد، مشاهده کنند.
- تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI): MRI تصاویری با جزئیات بیشتر از مغز شما را با استفاده از میدانهای مغناطیسی و امواج رادیویی ایجاد میکند. MRI میتواند به پزشکان کمک کند تا سکته مغزی را به طور دقیقتر تشخیص دهند و میزان آسیب مغزی را ارزیابی کنند.
- آنژیوگرافی عروقی: آنژیوگرافی عروقی از اشعه ایکس و ماده حاجب برای ایجاد تصاویری از رگهای مغز و گردن شما استفاده میکند. این روش میتواند به پزشکان کمک کند تا انسداد یا سایر مشکلات عروقی را که ممکن است باعث سکته مغزی شده باشد، شناسایی کنند.
3. آزمایشات خون:
- آزمایش خون میتواند به پزشکان کمک کند تا موارد زیر را بررسی کنند: شمارش کامل خون (CBC): این آزمایش میتواند به دنبال کم خونی یا سایر ناهنجاریهای خونی باشد که ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهد.
- پنل متابولیک: این آزمایش میتواند سطح قند خون، الکترولیتها و عملکرد کلیه و کبد را بررسی کند.
- آزمایشات انعقادی خون: این آزمایشات میتوانند به بررسی توانایی بدن شما در لخته شدن خون بپردازند.
- آزمایشات سطح چربی: این آزمایشات میتوانند سطح کلسترول، تری گلیسیرید و سایر چربیهای خون شما را بررسی کنند.
- آزمایشات غربالگری قلب: این آزمایشات میتوانند به دنبال نشانگرهای آسیب قلبی یا بیماری عروقی باشند.
4. معاینه عصبی:
یک متخصص مغز و اعصاب ممکن است معاینه عصبی کاملی را برای ارزیابی عملکرد مغز و سیستم عصبی شما انجام دهد. این معاینهها عبارتند از:
- تستهای شناختی: این تستها حافظه، زبان و مهارتهای حل مسئله شما را ارزیابی میکنند.
- تستهای حرکتی: این تستها قدرت، هماهنگی و تعادل شما را ارزیابی میکنند.
- تستهای حسی: این تستها حس لامسه، بینایی و شنوایی شما را ارزیابی میکنند.
5. نوار قلب (ECG):
- نوار قلب میتواند به بررسی ضربان قلب و ریتم شما برای هر گونه ناهنجاری که ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهد، بپردازد.
6. نظارت بر هولتر:
- در صورت مشکوک بودن به آریتمی قلبی، ممکن است از نظارت هولتر برای نظارت بر ضربان قلب شما در 24 تا 48 ساعت استفاده شود.
سخن پایانی
شناخت علائم سکته مغزی و اقدام سریع در صورت بروز آنها بسیار مهم است. گیجی ناگهانی، مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار میتوانند نشانههای هشداردهنده سکته مغزی باشند که نیاز به توجه فوری دارند.
در صورت مشاهده این علائم، بلافاصله با اورژانس تماس گرفته و فرد را به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کنید. هر لحظه تأخیر در درمان میتواند منجر به آسیبهای جبرانناپذیر مغزی شود. آگاهی از این علائم و اقدام سریع میتواند نقش مهمی در نجات جان افراد داشته باشد.