ذهنی ناآرام، قلبی پرتلاطم، و گویی دنیایی از نگرانی بر شانه‌هایتان سنگینی می‌کند، این‌ها شاید فقط گوشه‌ای از تجربه‌ی طاقت‌فرسای اختلال اضطراب فراگیر باشند. گویی اضطراب، تار و پود وجودتان را دربرگرفته و زندگی را به صحنه‌ای از نبرد دائمی با نگرانی‌های بی‌وقفه تبدیل کرده است.
گاهی اوقات، ممکن است به یک نگرانی مداوم عادت کنید و فکر کنید که این نگرانی جزئی از شخصیت شماست.
اما در حقیقت، تمام افراد در زندگی خود نگرانی‌هایی را تجربه می‌کنند و این امر طبیعی است، نگرانی‌های رایج مانند خانواده، سلامتی، پول و کار می‌توانند زندگی روزمره شما را متأثر کنند.
با این حال، اگر شما به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا هستید، این نگرانی‌ها ممکن است به مرور زمان تشدید شده و به اختلالات روانی دیگر تبدیل شود. در این صورت، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید و وضعیت خود را مشاوره کنید.
در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر به معرفی اختلال اضطراب فراگیر، علائم، راه‌های تشخیص و راه‌های درمانی آن با شما صحبت می‌کنیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) چیست؟
افرادی که اختلال اضطراب فراگیر (GAD) را تجربه می کنند، اغلب خود را تحت تأثیر نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد جنبه های مختلف زندگی خود قرار می‌دهند و این وضعیت گاهی اوقات به عنوان روان رنجوری اضطرابی مزمن شناخته می‌شود.
توجه به این نکته مهم است که اضطراب فراگیر از احساسات عادی اضطرابی که بیشتر افراد ممکن است تجربه کنند متمایز است. در حالی که بسیاری از افراد ممکن است در مورد عوامل خاصی در زندگی خود مانند مسائل مالی، احساس اضطراب کنند.
افراد مبتلا به GAD به طور مداوم تحت تأثیر مشکلات اضطرابی خود قرار می‌گیرند که برای مدت طولانی ادامه می‌یابد.
اگر به GAD مبتلا شده‌اید، ممکن است در مورد طیف وسیعی از چیزهای روزمره، از جمله خانواده، سلامت و امور مالی خود احساس اضطراب کنید.
این نگرانی‌ها ممکن است در طول روز باقی بمانند، حتی زمانی که هیچ دلیل مشخصی برای نگرانی وجود ندارد.
GAD معمولاً در افراد حدود 30 سال ظاهر می‌شود، اما می‌تواند کودکان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. نگرانی مداوم و غیرعادی بیش از حد مرتبط با GAD می‌تواند ناراحت کننده باشد و به طور قابل توجهی در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند.
خوشبختانه، گزینه‌های درمانی مؤثر مختلفی برای مدیریت GAD وجود دارد. برای تعیین مناسب ترین رویکرد برای موقعیت خاص خود، کمک حرفه ای کمک بگیرید. درمان ممکن است شامل ترکیبی از درمان‌ها، مانند درمان شناختی – رفتاری (CBT)، دارو درمانی و اصلاح سبک زندگی باشد.
علائم اختلال اضطراب فراگیر (GAD) چیست؟
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) مجموعه وسیعی از علائم روانی و جسمی را در برمی‌گیرد که می‌تواند به طریق مختلف ظاهر شود. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- مشکل در تمرکز: افراد مبتلا به GAD ممکن است تمرکز را چالش برانگیز بدانند یا ذهنی سرگردان داشته باشند.
- اختلالات خواب: GAD می‌تواند الگوهای خواب را مختل کند و منجر به مشکلات در به خواب رفتن، ماندن در خواب یا تجربه خواب بی قرار شود.
- احساس خشم، تحریک پذیری و بی قراری: GAD می‌تواند باعث شود که افراد احساس خشم کنند، به راحتی تحریک شوند و مستعد تحریک پذیری باشند.
- تنش و گرفتگی عضلانی: GAD می‌تواند منجر به تنش مداوم عضلانی شود که منجر به ناراحتی یا حتی گرفتگی عضلات شود.
- لرزش اعضای بدن: برخی از افراد مبتلا به GAD ممکن است لرزش برخی از قسمت‌های بدن مانند دست‌ها یا پاها را تجربه کنند.
- عرق کردن کف دست: تعریق بیش از حد، به ویژه در کف دست، می‌تواند یک تظاهرات فیزیکی از اضطراب باشد.
- معده درد، اسهال و مشکلات گوارشی: GAD می‌تواند به مشکلات گوارشی، از جمله درد معده، اسهال و سایر مشکلات گوارشی کمک کند.
- ضربان قلب سریع: اضطراب می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب شود که منجر به تپش قلب یا احساس تپش قلب شود.
- خشکی دهان: GAD ممکن است منجر به احساس خشکی یا خشکی در دهان به دلیل افزایش استرس و اضطراب شود.
- احساس سوزن سوزن شدن: برخی از افراد ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن خود مانند دست‌ها یا پاها احساس گزگز یا بی حسی داشته باشند.
مطالعات نشان داده‌اند که تقریباً از هر 4 کودک 1 نفر در دوران نوجوانی اضطراب فراگیر را تجربه می‌کند. در جوانان و نوجوانان، علائم GAD ممکن است متفاوت باشد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
علائم اضطراب در جوانان
- اضطراب در مورد سازگاری با همسالان: افراد جوان مبتلا به GAD ممکن است بیش از حد نگران پذیرش شدن توسط همسالان خود یا سازگاری اجتماعی باشند.
- کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس: GAD می‌تواند بر اعتماد به نفس و عزت نفس تأثیر بگذارد و منجر به احساس بی کفایتی یا شک به خود شود.
- نگرانی های بیش از حد در مورد تکالیف مدرسه: نگرانی های مربوط به مدرسه، مانند عملکرد تحصیلی یا برآورده کردن انتظارات، می‌تواند منبع مهمی از اضطراب برای جوانان مبتلا به GAD باشد.
- علائم فیزیکی مانند درد معده و افزایش ضربان قلب: GAD در افراد جوان نیز می‌تواند با علائم فیزیکی مانند درد معده یا افزایش ضربان قلب ظاهر شود.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که این علائم می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و ارزیابی حرفه ای توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است.
تفاوت اضطراب فراگیر با سایر مشکلات سلامت روان
افسردگی و فوبیای خاص از علائم معمول اختلالات سلامت روان هستند که از اضطراب فراگیر متمایز هستند.
افراد مبتلا به افسردگی ممکن است استرس و اضطراب دوره‌ای را تجربه کنند، در حالی که افراد مبتلا به فوبیا ممکن است نگران چیزهای خاصی مانند ارتفاع، تاریکی یا فضاهای محدود باشند.
از سوی دیگر، افراد مبتلا به اضطراب فراگیر دوره‌های طولانی‌تری را تجربه می‌کنند که بیش از شش ماه طول می‌کشد که با اضطراب مداوم و نگرانی شدید در مورد جنبه‌های مختلف زندگی‌شان مشخص می‌شود، اغلب بدون اینکه بتوانند علت دقیق ناراحتی خود را بدانند.
تشخیص اضطراب فراگیر (GDA) چیست؟
پس از بحث در مورد علائم، مدت زمان، سابقه خانوادگی و هرگونه شرایط پزشکی موجود با روانپزشک، ممکن است شما را مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) تشخیص دهند.
برای اطمینان از تشخیص دقیق، پزشک ممکن است انجام آزمایش‌های پزشکی را برای رد هر گونه بیماری زمینه‌ای، مصرف مواد یا داروهایی که می‌تواند در علائم اضطراب شما نقش داشته باشد، در نظر بگیرد.
مسائل مختلف سلامت جسمی و روانی به طور بالقوه می‌توانند باعث اضطراب گسترده شوند، از جمله:
- مشکلات تیروئید: اختلالات مربوط به غده تیروئید می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارد و به طور بالقوه به علائم اضطراب کمک کند.
- بیماری قلبی: برخی از بیماری‌های قلبی می‌تواند منجر به افزایش اضطراب و احساس ناراحتی شود.
- صرع: افراد مبتلا به صرع ممکن است در نتیجه وضعیت خود دچار اضطراب شوند.
- اختلال دوقطبی: این اختلال خلقی می‌تواند شامل دوره‌هایی از خلق و خوی بالا (شیدایی) و دوره‌های افسردگی باشد که می‌تواند علائم اضطراب را ایجاد کند.
- مصرف کافئین: سطوح بالای دریافت کافئین، مانند قهوه یا نوشیدنی‌های انرژی زا، می‌تواند علائم اضطراب را در برخی افراد تشدید کند.
- داروهای ضد تشنج: برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج یا صرع ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که شامل افزایش اضطراب می‌شود.
اگر پزشک شما مشکوک باشد که یک بیماری زمینه‌ای یا مصرف مواد در اضطراب شما نقش دارد، ممکن است آزمایش‌های پزشکی اضافی را توصیه کند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش‌های خون: این آزمایش‌ها می‌توانند به ارزیابی سطح هورمون، بررسی هر گونه ناهنجاری یا شناسایی شرایط بالقوه پزشکی کمک کنند.
- بررسی سطح هورمون: آزمایش‌های هورمونی خاص ممکن است برای ارزیابی هرگونه عدم تعادل هورمونی که می‌تواند به علائم اضطراب شما کمک کند، انجام شود.
- تست رفلاکس معده: این آزمایش می‌تواند به تعیین اینکه آیا بیماری رفلاکس معده (GERD) یا سایر مشکلات گوارشی در اضطراب شما نقش دارد یا خیر کمک می‌کند.
- تصویربرداری از دستگاه گوارش: آزمایش‌های تصویربرداری، مانند آندوسکوپی یا سونوگرافی شکم، ممکن است برای بررسی دستگاه گوارش برای هر گونه ناهنجاری انجام شود.
- بررسی کامل شرایط قلبی: ارزیابی جامع سلامت قلب شما ممکن است برای رد هر گونه علل اضطراب مرتبط با قلبی توصیه شود.
این آزمایش‌های پزشکی، همراه با ارزیابی کامل علائم و سابقه پزشکی شما، می‌تواند به پزشک شما در تشخیص دقیق و ایجاد یک برنامه درمانی مناسب برای اختلال اضطراب فراگیر کمک کند.
روش های درمانی اختلال اضطراب فراگیر
درمان شناختی رفتاری (CBT):
CBT نوعی درمان است که شامل جلسات منظم با روانپزشک یا متخصص سلامت روان است. هدف اصلی CBT برای اختلال اضطراب فراگیر ایجاد تغییراتی در الگوهای تفکر و رفتار است.
بهبود قابل توجهی در علائم اضطراب در طی 12 ماه پس از درمان مشاهده می‌شود. CBT در درمان انواع مختلف اختلالات اضطرابی از جمله اختلال استرس پس از سانحه و اضطراب اجتماعی مؤثر است.
در طول جلسات روان درمانی، افراد تکنیک‌هایی را برای مدیریت و آرام کردن افکار و احساسات منفی می‌آموزند. در برخی موارد، ممکن است دارو در کنار رفتار درمانی برای درمان مؤثر اختلال اضطراب فراگیر توصیه شود.
دارو درمانی
پزشک شما داروهای کوتاه مدت و بلندمدت را بر اساس علائم شما و هر شرایط پزشکی همراه توصیه می‌کند.
داروهای کوتاه مدت که اغلب به عنوان داروهای ضد اضطراب شناخته می‌شوند، می‌توانند به کاهش علائم فیزیکی مانند تنش عضلانی و درد معده کمک کنند.
برخی از داروهای ضد اضطراب که معمولاً تجویز می‌شوند عبارتند از:
- آلپرازولام (زاناکس)
- کلونازپام (کلونوپین)
- لورازپام (آتیوان)
توجه به این نکته ضروری است که روانپزشکان معمولاً داروهای ضد اضطراب را به دلیل پتانسیل وابستگی برای مدت طولانی تجویز نمی‌کنند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی اغلب برای درمان طولانی‌مدت اختلال اضطراب فراگیر تجویز می‌شوند، زیرا اثربخشی خود را نشان داده‌اند.
برخی از داروهای ضد افسردگی که معمولاً تجویز می‌شوند عبارتند از:
- بوسپیرون
- سیتالوپرام
- اسیتالوپرام
- فلوکستین
- فلووکسامین
- پاروکستین
- سرترالین
- ونلافاکسین
- دسوونلافاکسین
- دولوکستین
این داروها معمولاً بین یک تا شش ماه طول می‌کشد تا اثرات کامل خود را بر روی بدن نشان دهند. مهم است بدانید که همه داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که می‌تواند شامل خشکی دهان، حالت تهوع، استفراغ و اسهال باشد. در صورت مشاهده علائم شدید پس از مصرف این داروها، مشورت با پزشک متخصص ضروری است.
شایان ذکر است که داروهای ضد افسردگی ممکن است عوارض جانبی بالقوه جدی، مانند افکار خودکشی در افراد جوان را داشته باشند. اگر پس از شروع درمان ضد افسردگی، تغییرات قابل توجهی در خلق و خوی خود مشاهده کردید، ضروری است که به دنبال مشاوره فوری پزشکی باشید.
در برخی موارد، پزشکان ممکن است ترکیبی از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی را برای بیماران تجویز کنند. داروهای ضد افسردگی ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت داشته باشند، در حالی که داروهای ضد اضطراب معمولاً بر اساس نیاز استفاده می‌شوند.
درمان خانگی اختلال اضطراب فراگیر
ایجاد تغییرات خاص در سبک زندگی می‌تواند به بسیاری از افراد کمک کند تا علائم اضطراب خود را کاهش دهند. این تغییرات عبارتند از:
- ورزش منظم: درگیر شدن در فعالیت بدنی به طور منظم می‌تواند به کاهش علائم اضطراب کمک کند.
- ترکیب غذاهای مغذی و پر فیبر: یک رژیم غذایی سالم می‌تواند بر سلامت روان تأثیر مثبت بگذارد. گنجاندن غذاهای مغذی در برنامه روزانه شما می‌تواند از سلامت کلی حمایت کند.
- خواب کافی: داشتن ۷ تا ۸ ساعت خواب با کیفیت در هر شب برای مدیریت اضطراب مهم است.
- یوگا و مدیتیشن: این تمرین‌ها می‌توانند آرامش را تقویت کنند و به کاهش سطح اضطراب کمک کنند.
- اجتناب از محرک‌ها: محدود کردن یا اجتناب از محرک هایی مانند قهوه، قرص‌های رژیمی و نوشیدنی‌های کافئین دار می‌تواند به جلوگیری از تشدید علائم اضطراب کمک کند.
- صحبت با افراد مورد اعتماد: به اشتراک گذاشتن ترس ها و نگرانی ها با دوستان قابل اعتماد یا اعضای خانواده می‌تواند حمایت عاطفی را فراهم کند.
الکل و رابطه آن با اضطراب چیست؟
در حالی که مصرف الکل ممکن است به طور موقت احساس اضطراب را کاهش دهد، اما در نهایت می‌تواند علائم اضطراب را بدتر کند.
الکل می‌تواند خلق و خو را تغییر دهد و پس از بین رفتن اثرات آن منجر به تحریک پذیری و افسردگی شود.
علاوه بر این، الکل می‌تواند با داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب تداخل منفی داشته باشد و مصرف بیش از حد الکل می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. اگر متوجه شدید که عملکرد روزانه شما پس از مصرف الکل مختل شده است، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی اضطراب فراگیر چیست؟
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) می‌تواند اثرات ذهنی و جسمی مختلفی داشته باشد، از جمله:
- اختلالات خواب.
- سوء مصرف مواد.
- مشکلات گوارشی.
- چالش در محیط‌های کاری یا تحصیلی.
- کاهش کیفیت زندگی.
- خطر خودکشی.
روش های پیشگیری
افرادی که نگرانی مزمن، اضطراب یا افسردگی شدید را تجربه می کنند، می‌توانند با مراجعه به مشاوره درمانی و رعایت نکات زیر، برای پیشگیری از اضطراب اقداماتی انجام دهند:
درباره اضطراب تحقیق کنید و یاد بگیرید: درک این وضعیت می‌تواند به افراد کمک کند علائم خود را به طور مؤثر مدیریت کنند.
- آگاهی از دارو: یادگیری نحوه عملکرد داروها و پیروی از برنامه درمانی تجویز شده می‌تواند مفید باشد.
- اجتناب از کافئین و محرک ها: محدود کردن یا اجتناب از موادی مانند کافئین می‌تواند به کاهش علائم اضطراب کمک کند.
- مدیریت استرس و اضطراب: ایجاد مکانیسم های مقابله‌ای سالم و تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند مفید باشد.
- ورزش و خواب منظم: درگیر شدن در فعالیت بدنی منظم و حفظ یک برنامه خواب ثابت می‌تواند از بهزیستی کلی حمایت کند.
- تعاملات اجتماعی: برای افرادی که با ارتباطات مشکل دارند، شرکت در فعالیت‌هایی مانند پیاده روی یا تعاملات گروهی می‌تواند مفید باشد.
سؤالات متداول
1. علائم اضطراب فراگیر چیست؟
پاسخ: علائم ممکن است شامل بی قراری مداوم، مشکل در تمرکز، علائم فیزیکی مانند درد معده، تنش عضلانی، لرزش و تعریق باشد. اختلالات خواب و چالش در زندگی روزمره نیز ممکن است وجود داشته باشد.
2. چه احساساتی در اضطراب فراگیر تجربه می‌شود؟
پاسخ: افراد مبتلا به اضطراب فراگیر ممکن است احساسات طولانی مدت اضطراب، ترس و نگرانی شدید را تجربه کنند. علائم می‌توانند ماه ها یا سال ها ادامه داشته باشند و برخی از عوامل استرس زا یا تغییرات زندگی می‌توانند علائم فیزیکی را تشدید کنند.
برای تشخیص دقیق و درمان مناسب اختلالات اضطرابی، مشورت با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مهم است.
