آیا شما هم نگران سردردهای مکرر کودک خود هستید؟ آیا درد ناحیه سر کودک شما یک طرفه است و باعث آبریزش بینی، چشم درد در ناحیه سر آسیب دیده می‌شود؟ اگر این طور است فرزند شما به سردرد خوشه ای در کودکان مبتلا است.
سردرد خوشه ای نوع خیلی نادری از سردرد است که کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سردرد خوشه ای معمولاً با درد شدید و تکراری در یک طرف سر مشخص می‌شود و در بزرگسالان بیشتر از کودکان ظاهر می‌شود.
طبق مطالعات، سردرد خوشه ای در کودکان درصد کمی از اختلالات سردرد را تشکیل می‌دهد و تقریباً 2-9 درصد از کودکان مبتلا به سردردهای اولیه هستند و شیوع سردرد خوشه ای در کوکان 0.01-0.3 درصد است.
با این حال سردردهای خوشه ای در کودکان در مقایسه با بزرگسالان کمتر است.
اگر مشکوک هستید که کودک شما سردردهای خوشه ای را تجربه می‌کند حتماً با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا هرچه سریع‌تر تشخیص، و گزینه‌های درمانی مناسب را بر اساس شرایط خاص کودک شما بررسی و ارائه دهد.
ما در این مطلب از کلینیک تخصصی روزمهر قصد داریم علائم، علت و تشخیص سردرد خوشه ای در کودکان را برای شما توضیح دهیم.
سردرد خوشه ای در کودکان چیست؟
علائم سردرد خوشه ای در کودکان نسبتاً نادر است؛ اما احتمال دارد که رخ بدهد. کودکان ممکن است درد شدید و ناتوان کننده‌ای را مشابه بزرگسالان در یک طرف سر و اطراف چشم تجربه کنند.
این دردها در ناحیه سر معمولاً تیز، کوبنده و سوزناک توصیف می‌شود، در بیشتر موارد بین 15- 180 دقیقه ادامه دارد و می‌تواند به صورت دوره‌ای یا خوشه ای اتفاق بیفتد.
همچنین ممکن است در طول سردرد کودک شما علائمی مانند قرمزی چشم، آبریزش بینی یا گرفتگی بینی، بی قراری و حساسیت به نور و صدا را داشته باشد.
در کودکان این نوع سردرد در پسران بیشتر از دختران ظاهر می‌شود. علاوه بر این سردردهای خوشه ای معمولاً در دوره‌های تکراری و به مدت کوتاه اتفاق می‌افتد که مدت زمان بین دوره‌های سردرد را بازه آرامش می‌گویند.
سردرد خوشه ای در کودکان خطرناک است؟
با این حال سردردهای خوشه یک عامل تهدیدکننده زندگی و مخرب در نظر گرفته نمی‌شود.
اما آن‌ها می‌توانند درد و ناراحتی قابل توجهی را برای کودکان شوند و بر کیفیت زندگی و فعالیت‌های روزانه مانند خوابیدن، تمرکز، شرکت در فعالیت‌های مدرسه را دچار اختلال کنند.
شما با مراجعه به یک پزشک متخصص هرگونه شرایط زمینه‌ای که ممکن است باعث سردرد در فرزند شما شود را رد کنید.
علائم و نشانه‌های سردرد خوشه ای در کودکان چیست؟
نشانه و علائم سردرد خوشه ای در کودکان با یکدیگر متفاوت است و شامل موارد زیر است:
- مردمک چشم: ممکن است بیش از اندازه ریز شود.
- قرمزی چشم: یک علامت شایع سردرد خوشه ای است که ممکن است قرمز یا خونی شود.
- آبریزش یا گرفتگی بینی: بینی در قسمت سر که درد شدید را احساس می‌کنید ممکن است دچار گرفتگی یا آبریزش شود.
- بی قراری: کودکان ممکن است در طول حمله دچار بی قراری شوند.
- حساسیت به نور و صدا: کودکان مبتلا به سردرد خوشه ای ممکن است در طول حمله به نور و صداهای بلند حساس شوند.
- تعریق صورت: بعضی از کودکان ممکن است هنگام حمله عرق سردی را روی پیشانی صورت خود احساس کنند.
علت سردرد خوشه ای کودکان
هنوز علت دقیقی برای سردرد خوشه ای، کودکان شناسایی نشده است؛ اما بعضی از محققان بر این باورند که فعال شدن عصب سه‌قلو که مسئول احساس در سر و صورت است یا به ناهنجاری‌های هیپوتالاموس مربوط می‌شود.
دلایلی که باعث سردرد خوشه ای در کودکان می‌شود شامل موارد زیر است:
- ژنتیک: سردرد خوشه ای ممکن است که در خانواده‌ها ظاهر شود اگر یکی از اعضای خانواده نزدیک مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر به این سردرد مبتلا باشد.
- عوامل محیطی: بعضی از عوامل محیطی مانند تغییرات فصلی یا قرار گیری در معرض دود تنباکو باعث ایجاد سردرد خوشه ای در کودکان می‌شود.
- تغییرات هورمونی: بعضی از کودکان امکان دارد که سردردهای خوشه ای را در دوران بلوغ بیشتر از سایر زمان‌ها تجربه کنند.
- اختلالات خواب: سردردهای خوشه ای را معمولاً با تغییرات نامنظم الگوی خواب و دیر وقت خوابیدن یا بیدار ماندن ایجاد می‌شود.
- محرک‌ها: بعضی از محرک‌ها ممکن است خطر ابتلا به سردرد خوشه ای را در کودکان مستعد افزایش دهد. این محرک‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.
بعضی از محرک‌ها شامل موارد زیر است:
- بوی تند
- فعالیت شدید
- تغییر الگو خواب
- عوامل عصبی: سردردهای خوشه ای مربوط به ناهنجاری‌های در هیپوتالاموس است که یک ناحیه کوچک در مغز می‌باشد که تنظیم ساعت داخلی بدن، چرخه خواب و سایر فعالیت‌های بدنی را برعهده دارد که منجر به شروع سردردهای خوشه ای می‌شود.
تشخیص سردرد خوشه ای در کودکان
شامل ارزیابی کامل علائم کودک، معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی است. از آن جایی که سردردهای خوشه ای دارای علائم خاصی هستند، پزشکان متخصص معمولاً برای تشخیص معیارهای منحصر به فردی را در نظر می‌گیرند.
در اینجا مراحل مربوط به تشخیص سردرد خوشه ای در کودکان را برای شما توضیح داده‌ایم:
- سابقه پزشکی: متخصص با جمع آوری اطلاعاتی در باره سابقه پزشکی کودک از جمله مدت، شدت سردرد از او سؤالاتی را می‌پرسند. آن‌ها همچنین ممکن است که در مورد سایر علائم که کودک ممکن است تجربه کند؛ مانند بی قراری، خود مختاری سؤالاتی را جویا می‌شود.
- معاینه فیزیکی: پزشکان معمولاً یک معاینه فیزیکی را برای رد سایر علت‌های احتمالی و بررسی علائم مرتبط انجام می‌دهند و ممکن است سر، صورت، گردن و چشم‌های فرزند شما را ارزیابی کنند.
- دفتر خاطرات سردرد: والدین می‌توانند با تهیه یک دفترچه تمامی علائم، شدت و مدت زمان را یادداشت کنند این امر برای تشخیص درست کمک مؤثری به مراقبین بهداشتی می‌کند.
همچنین ممکن است که مراقبین بهداشتی از شما بخواهند که اطلاعاتی درباره زمان، مدت و شروع علائم و هرگونه پاسخ به درمان را برای یک دوره زمانی مشخص ثبت کنید.
- آزمایش‌های تکمیلی: در بیشتر موارد سردردهای خوشه ای در کودکان را می‌توان بر اساس سابقه پزشکی و معاینه‌های فیزیکی کودک تشخیص داد.
با این حال بعضی از شرایط را مراقبین بهداشتی مانند آزمایش خون، اطلاعات تصویر برداری را برای رد سایر علل احتمالی بیماری‌ها تجویز می‌کنند.
این موضوع مهم و ضروری است که با یک پزشک متخصص مانند مغز و اعصاب اطفال یا متخصص سردرد مشورت کنید.
آن‌ها قادر خواهند بود علائم کودک را به طور کامل بررسی کنند و یک تشخیص دقیق را ارائه دهند که برای ایجاد یک گزینه درمانی مناسب ضروری است.
چه زمانی برای سردرد خوشه ای کودک خود باید به پزشک مراجعه کنیم؟
معمولاً سردردهای خوشه ای در کودکان خیلی نادر است؛ اما ممکن است که اتفاق بیفتد با این حال اگر فرزند شما سردرد خوشه ای را تجربه می‌کند مهم است که در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در اینجا چند نشانه وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- کودک شما درد شدیدی را احساس می‌کند: سردردهای خوشه ای در بیشتر مواقع به عنوان دردناک‌ترین نوع سردرد شناسایی می‌شود.
اگر کودک شما درد شدیدی را تجربه می‌کند که با داروهای مسکن تسکین پیدا نمی‌کند باید او را نزد پزشک ببرید.
- کودک شما علائم دیگری را تجربه می‌کند: سردرد خوشه ای می‌تواند با علائم دیگری مانند قرمزی چشم، احتقان بینی و اشک همراه باشد اگر کودک شما این علائم را همراه با سردرد تجربه کرد آن را نزد پزشک ببرید.
- سابقه سردرد در کودک شما: اگر کودک شما سابقه سردردهای دیگری مانند میگرن یا تنشی را دارد ممکن است بیشتر به سردردهای خوشه ای ابتلا پیدا کند.
- کودک شما سردردهای متفاوتی و جدیدی را تجربه می‌کند: اگر فرزند شما سردرد جدید و متفاوت را تجربه می‌کند، ضروری است که آن را نزد پزشک ببرید تا از هرگونه بیماری زمینه‌ای را توسط آزمایش‌ها و تصویری برداری‌ها رد کند.
- سردردهای کودک شما زندگی روز مره را دچار اختلال می‌کند: اگر سردردها خوشه ای توانایی فرزندتان را برای حضور در مدرسه و شرکت در بازی و فعالیت‌های روزانه مختل می‌کند او را نزد پزشک ببرید.
به طور کلی اگر کودک شما سردردهایی را تجربه می‌کند مهم است که آن را نزد پزشک ببرید تا علت سردردش مشخص شود و یک برنامه درمانی را برای کاهش علائم و تسکین درد تجویز به آن تجویز کند.
درمان سردرد خوشه ای در کودکان
در کودکان سردردهای خوشه ای می‌تواند خیلی دردناک باشد و زندگی روز مره را دچار اختلال کند. راه‌های رمانی برای سردرد خوشه ای در کودکان معمولاً شامل ترکیبی از داورها و تغییرات سبک زندگی می‌باشد.
در این جا چند روش درمانی را برای کودکان مبتلا به سردرد خوشه ای آوردیم که عبارتند از:
- تریپتان: نوع دارویی برای تسکین درد و کاهش مدت سردرد می‌باشند. سایر داروهایی که ممکن است تجویز شوند عبارتند از مسدود کننده‌های کانال کلسیم، و لیتیوم.
- اکسیژن درمانی: اکسیژن درمانی یک درمان غیر تهاجمی محسوب می‌شود که می‌تواند به آرامش سردرد خوشه‌ای کمک کند.
کودک شما به مدت 10-15 دقیقه اکسیژن خالص را از طریق ماسک تنفس می‌کنند که می‌تواند به شدت و کاهش علائم آن‌ها کمک کند.
- تغییرات سبک زندگی: ایجاد تغییرات سبک زندگی کودک می‌تواند به کاهش و شدت سردردهای خوشه ای در کودکان کمک کند. این ها ممکن است شامل پرهیز از محرک‌هایی مانند بعضی از غذاها، قرار نگرفتن در معرض دود تنباکو یا سیگار، ورزش منظم و حفظ الگوی منظم خواب باشند.
- مشاوره: سردردهای خوشه ای می‌تواند بر سلامت عاطفی کودک اثرات مخرب بگذارد. مشاوره می‌تواند به فرزند شما کمک کند تا راه‌های مقابله با درد و استرس مرتبط با سردرد را بیاموزد.
- درمان جایگزین: بعضی از درمان‌ها ی جایگزین مانند طب سوزنی، بیوفیدبک در کنترل سردرد خوشه ای در کودکان مؤثر است.
با این حال ضروری است که این گزینه‌های را توسط پزشک متخصص انجام دهید.
اغلب اوقات سردردهای خوشه ای به شدت درد، سلامت کلی و سابقه پزشکی کودک بستگی دارد. همکاری با پزشک می‌تواند برای تهیه یک برنامه درمانی به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی آن کمک کند.
