برای کمک به این دردهای کسل کننده و یک طرفه سردرد خوشه ای در بارداری، در این مطلب از کلینیک تخصصی روزمهر نگاهی به علت، علائم و راه‌های درمانی این نوع سردرد می‌کنیم.
بارداری می‌تواند همراه با سردرد باشد، آیا این بخشی از روند طبیعی بدن شما برای مادر شدن است؟ یا یک سردرد خوشه ای مزمن است که باید درمان شود.
همان‌طور که سردرد برای بسیاری از زنان باردار دردناک‌تر و مکرر است.
گزینه‌های درمانی معمول نیز مانند داروهای بدون نسخه و تجویزی به دلیل آسیب رساندن به مغز جنین بهتر است که از آن اجتناب شود.
اما این بدان معنا نیست که شما سردردهای خود را نادیده بگیرید به خصوص اگر سردردهای خوشه ای و یا میگرن را به صورت منظم تجربه می‌کنید یا درد باعث به هم ریختگی خواب و اشتهای شما می‌شود.
تکنیک‌های دیگری مانند اصلاح سبک غذایی، مدیریت استرس سردرد و ورزش می‌تواند سردرد شما را تا حد امکان تسکین دهد.
سردرد خوشه ای در بارداری
در دوران بارداری سردردهای خوشه ای می‌تواند بسیار دردناک و ناتوان کننده باشند و تجربه آن در بارداری می‌تواند چالش برانگیز باشد.
سردردهای خوشه ای، باعث درد شدید در یک طرف سر می‌شود که با علائمی مانند آبریزش بینی، احتقان بینی و قرمزی چشم در سمت آسیب دیده همراه می‌باشد.
در حالی که سردردهای خوشه ای برای جنین مضر نیستند اما می‌توانند بسیار آزار دهنده باشند و فعالیت‌های روز مره شما را دچار اختلال کنند.
اگر چه سردرد خوشه ای در دوران بارداری نادر هستند؛ ولی راه‌هایی برای کنترل علائم آن وجود دارد که با مراجعه به پزشک متخصص می‌توانید گزینه درمانی مناسب را برای شما و جنین در حال رشدتان ارائه دهد.
علت سردرد خوشه ای در دوران بارداری
هنوز علت دقیق سردرد خوشه‌ای به طور کامل شناسایی نشده است.
اما اعتقاد بر این است که به فعال شدن عصب سه‌قلو که مسئول احساس در سروصورت است به این امر مربوط می‌شود.
اگر عصب سه‌قلو پیش از اندازه فعال شود باعث درد خیلی شدید و علائم دیگر نیز می‌شود.
در دوران بارداری نوسانات هورمونی می‌تواند یکی از علت‌های بروز سردرد خوشه ای باشد.
تغییرات هورمونی به ویژه استروژن و پروژسترون می‌توانند منجر به تغییراتی در جریان خون و ثابت عروقی شوند.
این امر ممکن است باعث بروز سردرد خوشه ای در بعضی از زنان باردار شود.
علاوه این استرس، کم آبی بدن، خستگی و تغییرات نامنظم در الگوی خواب باعث می‌شوند که بعضی از زنان سردرد خوشه ای را در دوران بارداری تجربه کنند.
نشانه و علائم سردرد خوشه ای در بارداری
سردرد خوشه ای در دوران بارداری نشانه‌هایی مشابه سردردهای خوشه ای در زنان غیر باردار دارد که شامل موارد زیر است:
درد شدید: سردردهای خوشه ای با درد شدید و آزار دهنده همراه هستند و اغلب به عنوان احساس سوزش و کوبنده توصیف می‌شوند.
درد معمولاً در اطراف یک چشم، پیشانی و شقیقه‌ها متمرکز می‌شود و می‌تواند در سایر نواحی صورت گسترش پیدا کند.
زمان و مدت: سردردهای خوشه ای معمولاً به صورت خوشه ای (گروهی) اتفاق می‌افتند. این خوشه‌ها شامل حمله‌های مکرر است که می‌تواند بین چند دقیقه تا یک شبانه روز طول بکشد.
سردردها اغلب به صورت الگویی منظم پیروی می‌کنند و حملات ممکن است در ساعت‌های خاصی از روز یا شب رخ بدهد.
احتقان بینی: تعداد زیادی از افراد مبتلا به سردرد خوشه ای آبریزش بینی را در همان سمت سر که آسیب دیده است تجربه می‌کنند.
این گرفتگی‌های بینی از شدید تا خفیف ادامه دارد و ممکن است با آبریزش بینی همراه باشد.
علائم مرتبط با چشم: سردردهای خوشه ای اغلب شامل علائم مرتبط با چشم از جمله قرمزی، افتادگی پلک و التهاب در اطراف چشم می‌شود.
بی قراری: در طول حملات سردرد خوشه ای ممکن است بعضی از زنان بی قراری را تجربه کنند.
این امر می‌تواند به صورت قدم زدن، تکان خوردن و یا ناتوانی در نشستن و دراز کشیدن به دلیل درد شدید باشد.
حساسیت به نور: بعضی از زنان باردار ممکن است در طول حملات سردرد خوشه ای به نور حساسیت نشان دهند. قرار گیری در معرض نورهای خیلی روشن و سبز رنگ ممکن است درد یا ناراحتی را شدیدتر کند.
حساسیت به صدای بلند: مشابه حساسیت به نور است، حساسیت به صدا می‌تواند در طول حمله‌های سردرد خوشه ای وجود داشته باشد که باعث حساسیت صداهای خاص و بلند می‌شود.
تعریق: افزایش تعریق به ویژه در پیشانی و صورت می‌تواند در طول چرخه سردرد خوشه ای اتفاق بیفتد.
رنگ پریدگی: بعضی از زنان باردار ممکن است در طول حملات سردرد خوشه ای دچار رنگ پریدگی پوست شوند. این امر می‌تواند با گردش خون مرتبط باشد.
تشخیص سردرد خوشه ای (کلاستر) در بارداری
تشخیص سردردهای خوشه ای در دوران بارداری معمولاً شبیه تشخیص درد زنان غیر باردار است این امر شامل ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه‌های فیزیکی و رد سایر بیماری‌ها و علت‌های احتمالی علائم شما می‌باشد.
با توجه به شرایط حساس زنان باردار بعضی از ملاحظه‌ها باید پزشکان در نظر بگیرند.
در این جا یک مرور کلی برای تشخیص سردرد خوشه ای در بارداری ارزیابی کردند که عبارتند از:
سابقه پزشکی: پزشک متخصص ممکن است از شما سؤالاتی درباره علائم مانند شدت درد، مدت و زمان شروع سردرد بپرسد.
همچنین ممکن است در مورد محرک‌ها و یا عواملی که علائم سردرد شما را بدتر می‌کند را ارزیابی کند.
ارائه درست و دقیق تمامی علائم مرتبط با سردرد می‌تواند کمک بسیار بزرگی را به درمان کند.
معاینه فیزیکی: یک معاینه فیزیکی خیلی کامل برای بررسی سلامت کلی شما و علائم خاص مرتبط با سردرد خوشه ای انجام می‌شود. همچنین پزشک متخصص ممکن است بر معاینه عصبی شما تمرکز کند و هرگونه ناهنجاری را مربوط به سردرد شما را مورد توجه قرار بدهد.
دفترچه یادداشت سردرد: داشتن یکه دفتر یادداشت می‌تواند مفید باشد شما می‌توانید زمان، مدت و علائم سردردهای خود را بنویسید.
علاوه بر این هر محرکی که سردرد شما را بدتر می‌کند یا باعث تسکین درد شما می‌شود را یادداشت کنید این امر می‌تواند در تشخیص دقیق پزشک کمک مؤثری را کند.
حذف سایر علت‌ها: متخصص ممکن است برای رد سایر علت‌ها از شما آمایش خون یا تصویر برداری مانند (MRI) یا اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) را برای اطمینان از اینکه هیچ بیماری و مشکل اساسی در سردرد شما وجود ندارد را درخواست کند.
ارجاع به پزشک متخصص سردرد: در بعضی از موارد پزشک ممکن است شما را به یک متخصص مغز اعصاب برای بررسی بیشتر و کنترل سردرد خوشه ای در بارداری معرفی کند.
چه عوامل خطری سردردهای خوشه ای در دوران بارداری می‌شود؟
تاکنون هیچ عامل خطر مشخصی برای ایجاد سردرد خوشه ای در زنان باردار شناسایی نشده است؛ اما بعضی از عوامل وجود دارد که باعث افزایش احتمال سردرد خوشه ای می‌شوند که شامل موارد زیر است:
جنسیت: سردردهای خوشه ای به طور کلی در مردان شایع‌تر از زنان است؛ اما همچنان می‌تواند در زنان از جمله در بارداری اتفاق بیفتد.
سن: سردردهای خوشه ای معمولاً در زنان جوانی که در میانگین سنی 30 سالگی باردار می‌شوند بیشتر اتفاق می‌افتد.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از بستگان نزدیکتان مانند پدر و مادر یا خوار و برادر به سردردهای خوشه ای مبتلا هستند ممکن است احتمال ابتلای شما تا حدود 50 درصد افزایش پیدا کند.
محرک‌ها: بعضی از محرک‌هایی باعث تشدید علائم سردرد کلاستر می‌شوند از جمله مصرف الکل، استعمال سیگار یا قرار گیری در معرض دود آن. تغییراتی در الگوی خواب، استرس و بعضی از مواد خوراکی مانند سیر و پیاز در بدتر شدن علائم نقش دارند.
شناسایی و امتناع از این محرک‌ها در دوران بارداری می‌تواند برای کاهش علائم شما مؤثر باشد.
توجه به این نکته ضروری است که بارداری به صورت مستقیم باعث سردردهای خوشه ای شما نمی‌شود با این حال تغییرات هورمونی، افزایش سطح استرس و تغییرات پر الگوی خواب ممکن است بر شدت سردرد اثر بگذارد.
درمان سردرد خوشه ای در دوران بارداری
درمان سردردهای خوشه ای در بارداری به دلیل خطراتی که بعضی از داروها بر روی جنین در حال رشد می‌گذارند.
هدف این است که مصرف داروها را در دوران بارداری به حداقل برسانیم.
با این حال پزشک متخصص ممکن است داروهایی را برای تسکین درد در صورتی که بر این باور باشند که مزایای آن بیشتر از عوارض جانبی است برای زنان باردار تجویز می‌کنند.
درمان دارویی
اکسیژن درمانی: استنشاق اکسیژن با جریان بالا به میزان 7 تا 10 میلی گرم در هنگام شروع حمله سردرد خوشه ای یک گزینه درمانی رایج و بی خطر برای زنان باردار به شمار می‌آید.
بی‌حس‌کننده موضعی: پزشک متخصص ممکن است استفاده از داروهای بی‌حس‌کننده مانند لیدوکائین و بوپیواکائین را در قالب اسپری‌های بینی برای شما تجویز کند این داروها می‌توانند به صورت موقت سردرد خوشه ای شما را تسکین دهند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): بعضی از داروهای غیر استروئیدی مانند استامینوفن ممکن است به عنوان یک گزینه ایمن برای تسکین درد در دوران بارداری در نظر گرفته شوند. با این حال استفاده از هر دارویی باید با مشورت پزشک متخصص انجام شود.
داروهای پیشگیرانه: در موارد خاص داروهای پیشگیرانه برای کنترل سردردهای خوشه ای شدید و مکرر ضروری می‌باشد.
بنابراین استفاده از این دارو با بررسی خطرات و مزایای آن توسط پزشک متخصص بررسی می‌شود. بعضی از داروهای پیشگیری شامل وراپامیل و پردینزون است.
درمان‌های خانگی و غیر دارویی
استفاده از کمپرس سرد: قراردادن یک کیسه یخ روی قسمت آسیب دیده سر می‌تواند حملات سردرد خوشه ای شما را تسکین بدهد.
تکنیک‌های آرام سازی: تمرین روش‌هایی برای آرامش اعصاب که شامل تنفس عمیق، مدیتیشن و شل گرفتن عضلات بدن است می‌تواند در کاهش استرس و مدیریت آن به شما کمک کند.
اصلاح سبک زندگی
حفظ برنامه خواب منظم: الگوی خواب منظم می‌تواند کمک مؤثری به درمان سردردهای خوشه ای کند. ایجاد یک برنامه خواب منظم تعداد حملات سردرد را کاهش می‌دهد.
شناسایی و اجتناب از محرک‌ها: اجتناب از مصرف محرک‌هایی مانند الکل، سیگار و بعضی از مواد غذایی می‌تواند به جلوگیری از سردرد خوشه ای شما کمک کند.
همیشه به یاد داشته باشید در طول دوران بارداری درباره علائم و شدت سردرد با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
با همکاری آن بتوانید بهترین برنامه درمانی برای سردرد خوشه ای خود پیدا کنید و در عین حال روش‌های ایمن را برای خود و کودکتان در اولویت قرار دهید.
