از زمان تولد تا یک ماهگی مرحله نوزادی می‌گویند. درمان تشنج نوزاد در مراحل اولیه که هنوز بیماری پیشرفت نکرده بسیار آسان است. در نوزادی رشد مغز هنوز کامل نشده و به دلیل نارس بودن احتمال دارد که فعالیت‌های الکترو شیمیایی و فیزیکی در مغز درست کار نکنند و اگر نورون‌های عصبی نتوانند با هم ارتباط برقرار کنند نوزاد دچار تشنج می‌شود.
آیا تشنج نوازد قابل درمان است؟ این سؤال ذهن بسیاری از پدر و مادرها را درگیر خود کرده است. درمان تشنج نوزاد در بیشتر مواقع با خوردن داروهای ضد صرع قابل کنترل است.
بعضی از نوزادانی که از درمان‌های دارویی جواب نمی‌گیرند، ممکن است پزشک عمل جراحی را به این دسته از نوزادان پیشنهاد کند. ما در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر قصد داریم که راجع به درمان تشنج نوزاد با شما صحبت کنیم.
درمان تشنج نوزاد
اغلب چند روش عمده برای درمان تشنج نوزاد توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود که شامل موارد زیر است:
- استفاده از انواع داروهای ضد تشنج و صرع
- عمل جراحی
- استفاده از تحریک کننده عصبی واگ
در ادامه مطلب تمامی این تکنیک‌های درمانی را برای شما توضیح خواهیم داد:
استفاده از داروهای ضد تشنج نوزاد
پزشک متخصص در شروع تشنج نوزاد از درمان‌های دارویی استفاده می‌کند و معمولاً این داروها به شکل قرص و کپسول یا به صورت آمپول در بازار به فروش می‌رسند.
پزشکان متخصص اطفال اغلب، داروها را از دوز پایین شروع می‌کنند و اگر نوزاد از درمان دارویی جواب گرفت دوز دارو را افزایش می‌دهد.
پس والدین باید توجه داشته باشند که حتماً طبق دستور پزشک دارو را به نوزاد خود بدهند و از قطع‌کردن آن پرهیز کنند، چون ممکن است باعث وخیم‌تر شدن تشنج شود.
انواع داروها
۱- درمان تشنج نوزاد با فنوباربیتال
این دارو برای درمان تشنج نوزاد استفاده می‌شود و برای کنترل بیماری در کودکان و نوزادان تازه متولد شده بسیار مؤثر است. این دارو برای بی‌خوابی‌های شبانه و استرس شدید هم تجویز می‌شود. فنوباربیتال در درمان بسیاری از انواع تشنج‌ها مورد مصرف قرار می‌گیرد، ولی روی تشنج غایب هیچ تأثیری ندارد.
از عوارض خطرناک این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کنیم:
- استفراغ مکرر در نوزاد
- کند شدن تنفس
- ورم کردن صورت و لب‌ها
- تب بالا
- کهیر
۲- والپروات سدیم
این دارو را با نام دپاکین یا والپروئیک اسید نیز می‌شناسند. این دارو در درمان تشنج نوزاد می‌تواند مؤثر باشد. پزشکان اطفال به دلیل عوارض زیادی که این دارو دارد آن را کمتر تجویز می‌کنند.
همچنین از این دارو برای درمان صرع، میگرن و اختلالات دوقطبی در کودکان و بزرگسالان نیز استفاده می‌شود. عوارض جانبی والپروت سدیم شامل موارد زیر است:
- نارسایی کلیوی
- نارسایی کبدی
- عقب ماندگی ذهنی در نوزاد
بی حسی انگشتان
۳- درمان تشنج نوزاد با داروی فنی توئین
این دارو برای درمان تشنج نوزاد و کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروی فنی توئین به صورت آمپول و پماد نیز در بازار به فروش می‌رسد.
از پماد آن برای درمان و بهبود زخم‌ها به صورت موضعی استفاده می‌شود. این دارو اغلب برای نوزادانی که روزی چند مرتبه دچار تشنج می‌شوند و به بیماری صرع مبتلا هستند تجویز می‌شود.
از عوارض این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کنیم:
- پلک زدن به دفعات زیاد
- یبوست
- استفراغ
- تورم و التهاب لثه
- ضخیم شدن موهای صورت
- گشاد شدن مردمک چشم
۴- کارماپازبین
از این دارو برای نوزادانی که حملات تشنجی خفیفی دارند، در کنار دیگر داروها استفاده می‌شود. این دارو اغلب به صورت قرص خوراکی در بازار پیدا می‌شود. همچنین در درمان بافت‌های عصبی گردن و صورت نیز مؤثر است.
کارماپازین را به نام تگرتول نیز می‌شناسند و در درمان اختلالات دو قطبی و کنترل به علائم انواع بیماری‌های اعصاب و روان می‌تواند کمک کننده باشد. پزشک اول دوز کمی از این دارو را برای درمان تشنج نوزاد تجویز می‌کند و در صورت اثر پخشی دوز آن را افزایش می‌دهد.
از عوارض جانبی و حساسیت به این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات قلبی
- مشکلات کلیوی
- مشکلات خونی
- تورم چشم‌ها
- ابتلا به دیابت
۵- فلبامات
این دارو برای نوزادانی که تشنج کانونی دارند مؤثر است. این نوع تشنج از یک طرف سر شروع شده و در مواقع پیشرفته‌تر کل ابعاد مختلف مغز را در برمی‌گیرد.
طبق مطالعات جدیدی که روی این دارو انجام شده است نشان می‌دهد که نوزادانی که 10 روز این دارو را مصرف کرده‌اند، علائم آن‌ها تا حدود زیادی کاهش پیدا کرده است.
در صورت مشاهده این عوارض در نوزاد خود فوراً دارو را قطع و با پزشک اطفال مشورت کنید:
- تب بالا
- زخم شدید در لب و دهان
- کبودی بدون دلیل در اندام‌های بدن
- ادرار خیلی تیره
۶- درمان تشنج نوزاد با لاموتریژین
استفاده از این دارو برای درمان تشنج نوزاد مؤثر است. پزشکان از این دارو برای درمان بیماری لنوکس – گاستوت نیز استفاده می‌کنند. لاموتریژین عوارض خیلی خفیف‌تری نسبت به داروهای دیگر دارد و برای تشنج غایب مؤثر نمی‌باشد.
در موارد خیلی نادر مصرف کنندگان این دارو تا 5 روز علائم خفیفی مانند کهیر، خارش پوست، خواب آلودگی و عدم تعادل سروگردن را در نوزادان ایجاد می‌کند.
۷- توپیرامات
این دارو به عنوان کنترل و درمان تشنج نوزاد در سال 2000 مورد مطالعه قرار گرفت و با اثرات مطلوبی که در بدن نوزادان گذاشت، برای محققان تأیید شد. این دارو خطر ابتلا به سنگ کلیه را در نوزادان افزایش می‌دهد که با دادان شیر و آب زیاد به نوزاد می‌توانید عوارض این دارو را کاهش دهید.
عوارض ناشی از دارو توپیرامات شامل موارد زیر می‌باشد:
- سنگ کلیه
- کاهش اشتها به شیر در نوزاد
- بی حسی دست نوزاد
عمل جراحی در نوزاد
اغلب نوزادانی که از انواع درمان‌های دارویی جواب نگرفته‌اند و بدنشان نسبت به داروهای ضد صرع مقاوم شده است، پزشکان عمل جراحی را برای این دسته از نوزادان پیشنهاد می‌کنند.
چرا که اگر تشنج ادامه دار باشد باعث کاهش رشد مغز نوزاد می‌شود و به دنبال آن نوزاد به بسیاری از بیماری‌های دیگر مبتلا خواهد شد.
تشنج‌هایی از طریق عمل جراحی جواب می‌گیرند که معمولاً یک بخش یا یک نقطه از مغز را درگیر کرده باشند. اگر تشنج نوزاد شما از نوع تشنج عمومی باشد، عمل جراحی روی نوزاد اثر بخش نیست.
پزشک متخصص اطفال خطراتی که در اثر برداشتن قسمتی از مغز نوزاد از طریق جراحی با خطراتی که از تشنج‌های غیر قابل کنترل در صرع وجود دارد را مقایسه کرده و مناسب‌ترین راه درمان تشنج نوزاد را برای فرزند شما انتخاب می‌کند.
طی مطالعات جدیدی که انجام شده است نشان می‌دهد، این روش درمانی بسیار نتیجه بهتری در نوزادان نسبت به کودکان و بزرگسالان دارد.
درمان تشنج نوزاد با استفاده از محرک عصبی واگ (VNS)
این محرک عصبی واگ برای درمان تشنج نوازد بسیار مؤثر است. اغلب نوزادانی که با عمل جراحی و انواع داروهای صرع تشنج آن‌ها درمان نشده است، پزشک متخصص استفاده از VNS را برای این دسته از نوزادان پیشنهاد می‌کند.
این روش درمانی در طولانی مدت باعث بهبود سیگنال‌های الکتریکی مغز می‌شود. در این تکنیک درمان تشنج، نوزاد را بیهوش کرده و دستگاه الکتریکی که به وسیله‌ی باطری کار می‌کند را در زیر پوست و گردن نوزاد قرار می‌دهند. این دستگاه را معمولاً با یک الکترود حسگر به سلول‌های عصبی پیوند می‌زنند.
وقتی که دستگاه در محل مناسب قرار گرفت با یک رایانه پالس‌های الکتریکی را با توجه به شدت تشنج نوزاد به الکترودهای حسگر منتقل می‌کنند.
این دستگاه در کاهش علائم تشنج کمک زیادی را به نوزاد و والدین آن می‌کند. بعد از جراحی مراقب زخم نوزاد خود باشید، تا باعث عفونت نشود.
سلامت نوزاد تازه متولد شده یکی از مشغله‌های فکری پدر و مادرها محسوب می‌شود. یکی از نگرانی‌ها و استرس‌هایی که ممکن است برای والدین به وجود بیاید تشنج نوزاد است.
درمان تشنج نوزاد به راحتی با انواع داروهای ضد صرع و عمل جراحی و محرک‌های عصبی قابل مدیریت است، تمامی این روش‌ها باید تحت نظر یک پزشک متخصص انجام بگیرد.
