ممکن است با اصطلاحات حمله پانیک یا حمله اضطرابی که به جای یکدیگر استفاده می‌شوند آشنا باشید، زیرا علائم مشابهی دارند. حمله پانیک معمولاً شامل ترس شدید یا پریشانی شدید همراه با علائم مختلف فیزیکی و روانی است. این حملات به صورت دوره‌ای رخ می‌دهند و معمولاً در مدت کوتاهی از چند دقیقه تا چند ساعت به اوج خود می‌رسند.
برعکس، اضطراب بخشی طبیعی از واکنش‌های عاطفی و محافظتی انسان است و زمانی مشکل‌ساز می‌شود که زندگی فرد را در یک دوره طولانی مختل کند. در چنین مواردی از آن به عنوان حمله اضطرابی یاد می شود.
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، تقریباً 3.6 درصد از جمعیت جهان در سال گذشته حملات پانیک مکرر را تجربه کرده اند. این وضعیت حدود 2 تا 3 درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می دهد.
علاوه بر این، طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، حملات اضطرابی تقریباً 275 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می دهند.
در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر به بررسی‌های علل، درمان و تشخیص حملات پانیک در مقابل حملات اضطراب خواهیم پرداخت.
حمله پانیک یا حمله اضطرابی چیست؟
حمله اضطرابی به یک دوره ناگهانی از اضطراب شدید اشاره دارد که می تواند توسط یک عامل استرس زا خاص ایجاد شود و ممکن است به تدریج در طول زمان ایجاد شود.
برخلاف حملات پانیک، حملات اضطرابی عموماً شدت کمتری دارند و می‌توانند شدت آن از خفیف تا متوسط یا شدید متغیر باشد.
حملات اضطراب می تواند با علائم فیزیکی و احساسی، از جمله احساس ترس، نگرانی، پریشانی، ترس از مرگ یا از دست دادن کنترل، و همچنین احساسات فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، لرزش و تنش عضلانی ظاهر شود.
از سوی دیگر، حملات پانیک با افزایش ناگهانی ترس یا پریشانی، یا احساس از دست دادن کنترل، حتی در غیاب هر گونه خطر یا محرک ظاهری مشخص می شود.
حملات پانیک همچنین می تواند با علائم فیزیکی مانند لرزش، سرگیجه، حالت تهوع، ضربان قلب سریع یا نامنظم، خشکی دهان، تنگی نفس، تعریق و سرگیجه ظاهر شود.
در حالی که علائم حمله پانیک از نظر جسمی خطرناک نیستند، می توانند بسیار ترسناک باشند و ممکن است این تصور را ایجاد کنند که دچار حمله قلبی، سقوط یا حتی مرگ شده‌اید.
علائم حمله پانیک یا حمله اضطرابی چیست؟
حملات پانیک و حملات اضطراب دو وضعیت متفاوتی هستند که علائم مشابهی دارند. زیرا هر دو شامل احساس شدید ترس یا اضطراب هستند.
در اینجا علائم هر کدام را برای شما توضیح داده‌ایم:
علائم و نشانه‌های حملات پانیک و حملات اضطراب می تواند مشابه باشد، اما تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. در اینجا علائم هر کدام آورده شده است
- علائم حمله پانیک:
- به طور ناگهانی شروع می‌شود و در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسد.
- علائم فیزیکی شدید که می تواند؛ مانند حمله قلبی یا یک وضعیت تهدید کننده زندگی
- ضربان قلب سریع
- تنگی نفس
- تعریق
- حالت تهوع
- سرگیجه
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- احساس می‌کنید کنترل خود را از دست می دهید یا دیوانه شده اید.
- علائم حملات اضطرابی
- معمولاً در پاسخ به برخی عوامل استرس زا اتفاق می‌افتد و ممکن است به تدریج ایجاد شود.
- می تواند از خفیف تا شدید ادامه داشته باشد.
- اضطراب، نگرانی، پریشانی، ترس از مرگ یا از دست دادن کنترل
- افزایش ضربان قلب
- تنگی نفس
- تکان دادن
- تنش عضلانی
- تعریق
- حالت تهوع
- سرگیجه
توجه به این نکته ضروری است که حملات پانیک و حملات اضطراب می توانند علائم فیزیکی داشته باشند، اما علائم فیزیکی حملات پانیک معمولاً شدیدتر هستند و می توانند؛ مانند حمله قلبی یا یک وضعیت تهدید کننده زندگی باشد. از سوی دیگر، حملات اضطرابی تمایل کمتری دارند و می توانند خفیف، متوسط یا شدید باشند.
درک و تمایز بین اضطراب و حملات پانیک می تواند چالش برانگیز باشد؛ زیرا علائم ممکن است همپوشانی داشته باشند.
علت اختلال پانیک و اختلال اضطرابی چیست؟
در ادامه دلایل حملات پانیک و حملات اضطراب توضیح داده شده است:
- علل حملات پانیک
حملات پانیک می تواند به دلایل مختلف، روانی و فیزیولوژیکی رخ دهد:
– تجربیات آسیب‌زا یا بسیار استرس‌زای گذشته که تأثیری ماندگار بر جای گذاشته است.
– شرایط زمینه‌ای سلامت روان مانند اختلالات اضطرابی یا افسردگی.
– استرس مزمن در یک دوره طولانی مدت.
– مسائل مربوط به سلامت جسمانی مانند مشکلات قلبی، تنفسی یا تیروئید.
– استفاده بیش از حد از الکل، نیکوتین، کافئین، یا داروهای تفریحی.
– عوارض جانبی برخی داروها.
حملات پانیک اغلب ناگهانی، غیرمنتظره هستند و می‌توانند بسیار طاقت‌فرسا به نظر برسند، با علائمی مانند تنفس سریع، ضربان قلب، و احساس عذاب قریب‌الوقوع. آنها ناشی از یک تهدید فوری نیستند، بلکه یک واکنش داخلی به خطر درک شده هستند.
- علل حملات اضطرابی
از سوی دیگر، حملات اضطرابی بیشتر با محرک‌های خاص یا موقعیت‌های استرس‌زا مرتبط هستند. علائم ممکن است شبیه حملات پانیک باشند، اما تمایل دارند که به تدریج ایجاد شوند و طولانی‌تر، از روزها تا هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشند.
برخی از علل شایع حملات اضطراب عبارتند از:
– موقعیت های کاری یا زندگی پرفشار
– فوبیا یا ترس از مکان/موقعیت خاص
– اختلالات اضطرابی زمینه‌ای
بر خلاف حملات پانیک از حملات اضطراب قابل پیش بینی تر هستند و علت یا محرک واضحی دارند که فرد از آن آگاه است. علائم فیزیولوژیکی مانند تنگی نفس نیز در مقایسه با حملات پانیک شدیدتر است.
به طور خلاصه، در حالی که حملات پانیک و حملات اضطراب دارای شباهت‌هایی هستند، علل و ویژگی‌های متمایز دارند. تشخیص و درمان مناسب توسط یک متخصص سلامت روان برای مدیریت موثر این شرایط مهم است.
از کجا بفهمیم دچار حمله پانیک هستیم یا حمله اضطرابی؟
برای تشخیص حمله پانیک یا اضطرابی باید به نکات زیر توجه کنید:
- شروع و مدت
– حملات پانیک معمولاً به طور ناگهانی و غیرمنتظره رخ می‌دهد و در عرض 10 دقیقه به اوج شدت خود می‌رسد.
– از سوی دیگر، حملات اضطراب در پاسخ به یک محرک خاص یا موقعیت استرس زا به تدریج افزایش می یابد.
– حملات پانیک معمولاً کوتاه‌تر هستند و حدود 5 تا 20 دقیقه طول می‌کشند، در حالی که حملات اضطراب می‌توانند روزها یا هفته‌ها طول بکشند.
- علائم
– حملات پانیک شامل علائم فیزیکی شدیدتر مانند ضربان قلب سریع، تنگی نفس، حالت تهوع و احساس عذاب قریب‌الوقوع است.
– حملات اضطراب علائم جسمی کمتری دارند، اما شامل نگرانی مداوم، پریشانی و ترس است.
قابل پیش بینی
– حملات پانیک اغلب غیرقابل پیش بینی هستند و بدون محرک آشکار رخ می‌دهند.
– حملات اضطرابی بیشتر با عوامل استرس زا یا موقعیت‌هایی که فرد در مورد آنها مضطرب است مرتبط است.
- علل اساسی
– حملات پانیک می تواند ناشی از ضربه قبلی، شرایط سلامت روان، مسائل مربوط به سلامت جسمانی یا مصرف مواد باشد.
– حملات اضطرابی بیشتر با استرس مزمن، اختلالات اضطرابی و فوبیا مرتبط هستند.
به طور خلاصه، تفاوت‌های اصلی عبارتند از شروع ناگهانی، شدت علائم فیزیکی و قابل پیش بینی بودن حملات. جستجوی ارزیابی از یک متخصص سلامت روان برای تشخیص و درمان مناسب مهم است. مداخله زودهنگام می تواند به مدیریت موثر این شرایط کمک کند.
عوامل خطر در حمله پانیک و اضطرابی چیست؟
عوامل خطر اصلی برای حملات پانیک یا حملات اضطرابی عبارتند از:
- عوامل خطر برای حملات پانیک
– تجربیات آسیب‌زا یا بسیار استرس‌زای گذشته که تأثیری ماندگار بر جای گذاشته است.
– شرایط زمینه‌ای سلامت روان مانند اختلالات اضطرابی یا افسردگی.
– استرس مزمن در یک دوره طولانی مدت.
– مسائل سلامت جسمانی مانند مشکلات قلبی، تنفسی یا تیروئید.
– استفاده بیش از حد از الکل، نیکوتین، کافئین، یا داروهای تفریحی.
– عوارض جانبی برخی داروها.
– سابقه خانوادگی اختلال پانیک.
– ترس یا نگرانی شدید در مورد مرگ در اثر یک بیماری پزشکی.
- عوامل خطر برای حملات اضطرابی
– موقعیت های کاری یا زندگی پرفشار.
– فوبیا یا ترس از مکان‌ها/موقعیت های خاص.
– اختلالات اضطرابی زمینه‌ای.
– استرس و نگرانی مزمن
حملات پانیک و هم حملات اضطراب می‌توانند توسط تجربیات آسیب‌زا، شرایط سلامت روان، مشکلات سلامت جسمانی و مصرف مواد ایجاد شوند.
با این حال، حملات اضطراب بیشتر با محرک‌های خاص و موقعیت‌های استرس‌زا مرتبط هستند، در حالی که حملات پانیک غیرقابل پیش‌بینی‌تر هستند. جستجوی ارزیابی و درمان حرفه‌ای برای مدیریت این شرایط و کاهش خطر حملات مکرر مهم است.
روش‌های درمانی حملات پانیک و اضطرابی
رویکردهای درمانی کلیدی برای حملات پانیک و حملات اضطراب عبارتند از:
- درمان حملات پانیک
– روان درمانی روان پویشی متمرکز بر هراس (PFPP) به نظر می‌رسد برای اختلال هراس و سایر اختلالات اضطرابی مؤثر باشد، اگرچه کمتر از درمان شناختی-رفتاری مطالعه شده است.
– ترکیب هر دو روش دارویی و غیر دارویی برای کنترل اختلال هراس مفیدتر است.
-داروهایی مانند فلوکستین، سیتالوپرام و پاروکستین درمان‌های مفید و مؤثری هستند که باید برای مدت طولانی مصرف شوند.
– آموزش تمدد اعصاب با استفاده از روش هربرت بنسون و کمک به بیمار برای به دست آوردن حس کنترل بر اضطراب و آرامش خود می تواند به بیمار این امکان را بدهد که در هنگام حمله پانیک از خود محافظت کند.
– درمان شناختی رفتاری (CBT) ممکن است برای همه موثر نباشد، اما گزینه های موثر دیگری نیز وجود دارد
- درمان حملات اضطرابی
– تکنیک‌های روان‌درمانی مانند CBT می‌توانند به بیماران کمک کنند تا افکار و رفتارهای غیر مفیدی را که به حملات اضطرابی کمک می‌کنند، شناسایی و تغییر دهند.
– داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب نیز می توانند برای مدیریت علائم اضطراب استفاده شوند.
– یادگیری تشخیص و مدیریت محرک‌های حملات اضطرابی بخش مهمی از درمان است.
ترکیبی از روان‌درمانی، دارودرمانی و تکنیک‌های خود مدیریتی اغلب مؤثرترین رویکرد برای درمان حملات پانیک و حملات اضطراب هستند. جستجوی ارزیابی و درمان حرفه‌ای برای مدیریت این شرایط بسیار مهم است.
سخن پایانی
در این مقاله، به بررسی حملات پانیک یا حملات اضطرابی در مورد علت، درمان و تشخیص آنها پرداخته شده است. با اینکه این دو حالت علائم مشابهی دارند، اما تفاوت‌های قابل توجهی نیز وجود دارد.
حملات پانیک به صورت ناگهانی شروع می‌شوند و در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسند و علائم شدیدی از جمله علائم فیزیکی شبیه به حمله قلبی یا وضعیت تهدیدکننده جانی را نشان می‌دهند.
از سوی دیگر، حملات اضطرابی معمولاً در پاسخ به عوامل استرس‌زا رخ می‌دهند و به طور تدریجی توسعه می‌یابند. این حملات می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و علائمی از جمله اضطراب، نگرانی، ناراحتی، ترس از مرگ یا از دست دادن کنترل، افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، لرزش، تنش عضلانی، عرق کردن، تهوع و سرگیجه را نشان می‌دهند.
مهم است به این نکته توجه کنیم که حملات پانیک و حملات اضطرابی ممکن است علائم فیزیکی داشته باشند، اما علائم فیزیکی حملات پانیک معمولاً شدیدتر هستند و می‌توانند به شکلی که حمله قلبی یا وضعیت تهدیدکننده جانی به نظر برسند. به عبارت دیگر، حملات اضطرابی معمولاً کمتر شدید هستند و می‌توانند خفیف، متوسط یا شدید باشند.
بدون شک، درک و تمایز حملات اضطرابی و پانیک می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ زیرا علائم ممکن است با یکدیگر تداخل داشته باشند.
