تشنج نوزاد، یک بیماری وحشتناک برای پدر و مادرها می‌باشد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که نوزادتان بیشتر اوقات رنگ پوستش پریده باشد یا مدام استفراغ می‌کند و بعضی اوقات آن‌قدر گریه می‌کند که از حال می‌رود و شما احساس می‌کنید که سطح هوشیاری‌اش پایین آمده است.
در این مواقع شما باید آرامشتان را حفظ کنید و نوزادتان را به‌آرامی روی زمین و روبه پهلو بخوابانید و از دادن شیر به نوازد خودداری کنید و آن را به یک اورژانس پزشکی برسانید.
ما در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر قصد داریم که برای شما علائم و علت و نحوه تشخیص تشنج نوزادان و کمک‌هایی که والدین می‌توانند به نوزاد خود در این شرایط سخت انجام بدهند را توضیح دهیم. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
تشنج نوزاد
تشنج یک بیماری مربوط به سیستم عصبی در مغز می‌باشد. که در 30 روز اول نوزادی ممکن است اتفاق بیفتد. از هر 2000 نفر نوزاد 2 تا 6 نفر از نوزادان که دچار تشنج هستند، در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند. بعضی از تشنج‌ها فقط یک بار اتفاق می‌افتد و آسیبی به مغز نمی‌رساند.
اگر نوزاد شما دچار تشنج‌های مداوم می‌شود، حتماً باید تحت درمان پزشک دارو مصرف کند تا از آسیب به سلول‌های عصبی مغز جلوگیری شود.
آسیب‌های مغزی زمانی اتفاق می‌افتند که اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد و سلول‌های عصبی مجبورند فعالیت خود را زیادتر کنند.
تشنج چیست؟
تشنج نوزاد زمانی اتفاق می‌افتد که نورون‌ها یا همان سلول‌های عصبی در مغز نتوانند به درستی به وظیفه‌ی خود عمل کنند و باعث تغییراتی در سیگنال‌های عصبی مغز می‌شوند، این تغییرات سیگنالی باعث به‌وجودآمدن تشنج در نوزادان می‌شود. تشنج در نوزادان کمتر از 6 ماه که دچار تب شده‌اند بیشتر است.
گاهی اوقات تشخیص تشنج نوزاد بسیار سخت می‌باشد؛ چون ممکن است بدون علائم این اتفاق بیفتد. علائم رایج تشنج شامل از دست دادن سطح هوشیاری یا تکان دادن دست و پای نوزاد است.
در صورتی که علائم تشنج را در نوازد خود تشخیص دادید، هرچه سریع‌تر آن را به بیمارستان ببرید. پزشک متخصص با برسی موارد زیر نوزاد شما را درمان می‌کند:
- پرسیدن شرح حال کامل نوزاد شما
- معاینه کامل از دست و پاها
- انجام دادن آزمایش‌هایی مانند قند خون
- اگر پزشک نوزاد شما تشخیص دهد که دچار عفونت و آسیب مغزی شده است برای بستری شدن نوزاد خود با پزشک متخصص همکاری کنید.
- ممکن است پزشک متخصص از نوزاد شما سی تی اسکن و MRI بگیرد.
تشنج نوزاد ممکن است که سیستم عصبی را مختل کند و باعث جلوگیری از رشد مغز در فرزند شما می‌شود.
پدر و مادر نوزاد باید بعد از ترخیص فرزندشان از بیمارستان به صورت مرتب نکات پزشک را رعایت کنند و اگر به نوزاد شما داروی ضد تشنج دادند، حتماً طبق دستور پزشک و در ساعت دقیق آن را به فرزند خود بدهید.
تشنج در نوزادان ممکن است آن‌قدر خفیف باشد که تشخیص آن دشوار باشد.
از علائم تشنج خفیف می‌توانید موارد زیر را در نظر بگیرید:
- آهسته نفس کشیدن
- دست و پا زدن مداوم
- پلک زدن
- بیرون زدگی زبان
انواع تشنج نوزاد
نوزادان نیز مانند بزرگسالان انواع تشنج را تجربه می‌کنند که شامل موارد زیر می‌باشد:
تشنج تونیک
ممکن است نوزاد شما عضلات و مفاصل خودش را سفت نگه دارد و سر و چشمانش را بی حرکت نگه دارد و به یک نقطه خیره شود.
تشنج کلونیک
کلونیک به معنای لرزش یا تکان دادن می‌باشد ممکن است نوزاد شما بدون اراده اندام‌های بدن خود را به لرزش در بیاورد مانند تکان دادن صورت، درآوردن زبان، دست و پا و سایر اندام‌های بدن می‌شود.
تشنج تونیک کلونیک
در این نوع تشنج نوزاد اول عضلات مفصلی خود را سفت می‌کند و بعد از آن بدنش شروع به لرزیدن می‌کند.
کمک‌هایی که والدین می‌توانند برای نوزاد خود انجام دهند
- آن را به آرامی روی زمین بخوابانید و مواظب سر نوزاد خود باشید.
- از گذاشتن نوزاد به صورت مستقیم خودداری کنید و حتماً آن را به پهلو بخوابانید.
- اگر نوزاد شما استفراغ کرد آرامش خود را حفظ کنید و نوشیدنی به آن ندهید.
- از متوقف کردن حرکات دست و پا و دهان نوزاد خودداری کنید.
اگر علائم زیر را در نوزاد خود مشاهده کردید حتماً آن را به بیمارستان ببرید یا با اورژانس پزشکی تماس بگیرید:
- اگر علائم بیشتر از 3-5 دقیقه طول کشید.
- کبودی صورت و لب‌ها
- آهسته شدن نفس در نوزاد
رفلکس در نوزادان
رفلکس به حرکات غیر ارادی مانند مدفوع، عطسه وسرفه زدن می‌گویند که ممکن است نوزاد از خود به صورت غیر ارادی نشان دهد.
رفلکس نوزاد اغلب بین 3-6 ماهگی اتفاق می‌افتد. گاهی اوقات والدین رفلکس‌ها را با تشنج اشتباه می‌گیرند. از انواع رفلکس می‌توانید به موارد زیر اشاره کنید:
- رفلکس مورو
ممکن است نوزاد هنگامی که خواب است بیدار شود و سر خود را به عقب بزند و دست‌های و پاهای خود را سفت نگه می‌دارند که والدین باید مراقب باشند.
- رفلکس مکیدن لب و دهان
این نوع رفلکس نوزادان باعث می‌شود که به صورت غریزی شیر بخورد، اگر شما دست خود را به طرف دهان نوزاد ببرید به طور خودکار شروع به مکیدن می‌کند. این یک نوع رفلکس است که تا 13-14 ماهگی ادامه دارد و آن را با تشنج نباید اشتباه گرفت.
علت تشنج نوزادان
بعضی از تشنج‌ها ممکن است بر اثر حوادثی مانند ضربه خوردن سر اتفاق بیفتند یا به علت عفونت‌هایی که در بدن نوزاد وجود دارد؛ به چند مورد از علت‌های تشنج در موارد زیر اشاره می‌کنیم:
– انواع عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی
علت تشنج نوزاد ممکن اثر براثر آنسفالیت مغز اتفاق بیفتد. آنسفالیت باعث التهاب سیستم‌های عصبی در مغز می‌شود و ممکن است با علائمی مانند تب همراه باشد.
باکتری استرپتوکوک گروه B که اغلب در نوزادان یا در دوران بارداری اتفاق می‌افتد که با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود، یکی از عامل‌های تشنج هستند.
انواع ویروس‌هایی مانند آنفولانزا، سرماخوردگی نیز که باعث تب شدید می‌شوند از علت‌های تشنج هستند.
– تشنج در اثر تب بالا
نوزاد ممکن است، حتی با یک سرما خوردگی ساده دمای بدنشان بالا رود و دچار تب شوند. تب بالا در نوزادان خطرناک است و ممکن است باعث تشنج شود.
تشنج در نوزادان که در اثر تب بالا اتفاق می‌افتند شامل موارد زیر می‌باشند:
- لرزش اندام‌های بدن
- عرق کردن زیاد نوزاد
- از دست دادن هوشیاری
– هیدروسفالی ناشی از آسیب‌های مغزی
هیدرو به معنای آب در داخل مغز و سفالی به معنای جمجمه می‌باشد. هنگامی که مایع نخاعی و آب در داخل سر جمع می‌شوند باعث بیماری (CFC) می‌شود. این بیماری ممکن است در جنینی نیز اتفاق بیفتند که یکی از علت‌های تشنج است.
– فلج مغزی
وقتی اکسیژن کافی به مغز نرسد خون در مغز نمی‌تواند به درستی جریان پیدا کند در نتیجه نوزاد دچار فلج مغزی می‌شود که یکی از علت‌های تشنج می‌باشد.
تشخیص تشنج نوزادان
پزشک متخصص با معاینه‌ی بالینی و تست‌های آزمایشگاهی مانند آزمایش قند خون و دستگاه‌هایی مانند MRI و CT SCAN باعث تشخیص در تشنج در نوزاد شما شود. پس والدین نوزاد باید در انجام این آزمایش‌ها با پزشک متخصص همراهی کنند.
انواع عوامل بیرونی و داخلی وجود دارند که باعث تشنج نوزاد می‌شوند که شامل تشنج تونیک – کلونیک ضربه خوردن سر و یا فلج مغزی هستند. بعضی از تشنج‌ها خطرناک نیستند و اثرات نامطلوبی در سر نمی‌گذارند؛ ولی بعضی دیگر بسیار خطرناک هستند و باعث متوقف شدن سرعت رشد مغز نوازد می‌شوند.
از شما سپاس گذاریم که تا انتهای مقاله با ما همراه بوده‌اید.
