اختلال کم توجهی – بیش فعالی (ADHD) که اغلب به عنوان یک اختلال دوران کودکی شناخته می شود، می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد یا برای اولین بار در بزرگسالان ظاهر شود. برخلاف تصور رایج، ADHD فقط مختص کودکان نیست و تخمین زده می شود که 2.5 تا 5 درصد از بزرگسالان به این اختلال مبتلا باشند.
این اختلال مغزی می تواند بر بسیاری از جنبه های زندگی یک فرد بزرگسال، از جمله شغل، روابط و عزت نفس تأثیر قابل توجهی بگذارد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به ADHD هرگز به درستی تشخیص داده نمی شوند یا درمان لازم را دریافت نمی کنند.
در این مطلب از کلینیک تخصصی مغز و اعصاب روز مهر، به بررسی علائم، علل، تشخیص و درمان بیش فعالی در بزرگسالان می پردازیم، پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
بیش فعالی یک وضعیت است که در آن فرد دارای سطح بالایی از فعالیت و حرکت است که معمولا از حدود طبیعی بیشتر است.
افراد بیش فعال ممکن است به طور مداوم در حال حرکت باشند، با دشواری برای تمرکز و توجه، و نمی‌توانند به آرامش برسند. این وضعیت معمولا در کودکان مشاهده می‌شود، اما بیش فعالی همچنین می‌تواند در بزرگسالان اتفاق بی‌افتد.
در بزرگسالان، بیش فعالی ممکن است عوارضی مانند ناتوانی در مدیریت زمان، مشکلات در ارتباطات اجتماعی و حتی مشکلات روانی ایجاد کند. افراد بیش فعال معمولا دچار استرس و اضطراب شدید می‌شوند و ممکن است به دلایل مختلفی مانند فشار کاری یا مشکلات خانوادگی، در این وضعیت قرار گیرند.
برای مقابله با بیش فعالی در بزرگسالان، ممکن است نیاز به مشاوره روانشناسی یا مصاحبه با یک متخصص روانپزشکی باشد تا به افراد کمک کند تا راه‌حل‌های مناسبی برای مدیریت و کنترل این وضعیت پیدا کنند.
علائم پیش فعالی در بزرگسالان
1. بی‌توجهی:
- مشکل در تمرکز بر روی کار یا مکالمه
- به راحتی حواسشان پرت می‌شود
- فراموش کردن کارها یا قرار ملاقات‌ها
- مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها
- گم کردن وسایل
2. بیش‌فعالی:
- بی‌قراری و وول خوردن
- مشکل در آرام نشستن و سکوت
- صحبت کردن بیش از حد
- پریدن وسط حرف دیگران
- احساس بی‌قراری و گویی در حال دویدن در ذهنشان هستند
3. تکانشگری:
- تصمیم‌گیری‌های ناگهانی و بدون فکر
- مشکل در صبر کردن
- خطر کردن بدون در نظر گرفتن عواقب
- پرخاشگری
- سوء مصرف مواد
علائم دیگر:
- مشکل در سازماندهی و مدیریت زمان
- کمبود انگیزه
- مشکل در شروع و اتمام کارها
- عزت نفس پایین
- روابط آشفته
- مشکلات شغلی
توجه: این لیست فقط شامل برخی از علائم شایع ADHD در بزرگسالان است. اگر فکر می‌کنید ممکن است به ADHD مبتلا باشید، مهم است که برای تشخیص و درمان با یک متخصص بهداشت روان صحبت کنید.
تفاوت بیش فعالی در بزرگسالان با کودکان
بیش فعالی یکی از اختلالات رفتاری است که می‌تواند هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، اما تفاوت‌هایی بین بیش فعالی در بزرگسالان و کودکان وجود دارد.
در کودکان، بیش فعالی معمولا به صورت ناشناس در دوره کودکی آغاز می‌شود و ممکن است به طور واضح تشخیص داده شود. این اختلال معمولا با علایمی مانند بی‌قراری، بی‌توجهی، بی‌دقتی و بی‌انضباطی همراه است و می‌تواند تأثیرات مختلفی بر روی زندگی روزمره و تحصیلی کودک داشته باشد.
در مقابل، بیش فعالی در بزرگسالان ممکن است به طور ناشناس آغاز شود و تشخیص آن دشوارتر باشد. افراد بزرگسال ممکن است با علایمی مانند عدم تمرکز، فراموشی، عدم توانایی در مدیریت زمان و بی‌قراری روبرو شوند.
این اختلال می‌تواند به طور مستقیم بر کیفیت زندگی فرد تأثیر گذار باشد و ممکن است با مشکلات روانی و اجتماعی همراه باشد. به عنوان مثال، افراد بزرگسال ممکن است دچار مشکلات در روابط شخصی، محیط کاری و تحصیلی شوند که ممکن است منجر به افسردگی، اضطراب و استرس شود.
بنابراین، تفاوت‌های مهمی بین بیش فعالی در بزرگسالان و کودکان وجود دارد که نیازمند شناخت و درمان مناسب است. در هر دو مورد، مشاوره و درمان مناسب می‌تواند بهبود وضعیت را تسهیل کند و فرد را در مسیر بهبود و بهبود قرار دهد.
چه چیزی باعث بیش فعالی می شود؟
ADHD، یا اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی، یک اختلال عصبی ست که با بی‌قراری بیش از حد و مشکلات در تمرکز و رفتارهای تکانشی مشخص می‌شود. این اختلال در کودکان رایج است و می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد.
علت دقیق ADHD هنوز مشخص نیست، اما به احتمال زیاد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در آن نقش دارند.
سابقه خانوادگی ADHD می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد. همچنین برخی از ژن‌ها نیز با خطر ابتلا به ADHD مرتبط هستند.
از عوامل محیطی می‌توان به قرار گرفتن در معرض سموم مانند سرب یا جیوه، زایمان زودرس یا کم‌وزنی هنگام تولد، آسیب مغزی و سوء استفاده یا بی‌توجهی در دوران کودکی اشاره کرد.
اگر نگرانی درباره ابتلا به ADHD دارید، بهتر است با پزشک یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید تا در ارزیابی و تشخیص این اختلال برای فرزندتان کمک شمایند.
روش های تشخیص
تشخیص ADHD در بزرگسالان می تواند دشوارتر از کودکان باشد، زیرا علائم ممکن است ظریف تر باشد و شرایط دیگر می تواند علائم مشابهی داشته باشد. با این حال، چندین روش برای تشخیص ADHD در بزرگسالان وجود دارد.
- ارزیابی بالینی:
- اولین قدم برای تشخیص ADHD در بزرگسالان، ارزیابی بالینی توسط پزشک یا متخصص بهداشت روان است.
- این ارزیابی شامل مصاحبه با شما در مورد علائمتان، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگیتان خواهد بود.
- پزشک یا متخصص بهداشت روان همچنین ممکن است تعدادی آزمایش را برای رد سایر شرایطی که می تواند علائم مشابهی داشته باشد انجام دهد.
- پرسشنامه ها:
- چندین پرسشنامه وجود دارد که می تواند برای کمک به تشخیص ADHD استفاده شود.
- این پرسشنامه ها معمولاً از شما می خواهند سوالاتی در مورد علائم، رفتارها و عملکرد خود در محل کار و خانه پاسخ دهید.
- پرسشنامه ها می توانند ابزار مفیدی برای غربالگری ADHD باشند، اما به تنهایی برای تشخیص استفاده نمی شوند.
- معاینات تشخیصی:
- در برخی موارد، پزشک یا متخصص بهداشت روان ممکن است معاینات تشخیصی را برای کمک به تشخیص ADHD تجویز کند.
- این معاینات ممکن است شامل آزمایشاتی برای ارزیابی عملکرد شناختی، توجه و کنترل تکانه باشد.
- معیارهای تشخیصی:
- برای تشخیص ADHD، باید معیارهای خاصی را در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) برآورده کنید.
- این معیارها شامل وجود علائم بی‌توجهی، بیش‌فعالی-تکانشگری یا هر دو برای مدت زمان طولانی است که باعث اختلال قابل توجه در عملکرد زندگی شما می‌شود.
- علائم باید در دوران کودکی شروع شده باشد و در دو یا چند محیط (مانند خانه، مدرسه یا محل کار) وجود داشته باشد.
تشخیص ADHD در بزرگسالان می تواند یک فرآیند پیچیده باشد، اما با ارزیابی دقیق، می توان این اختلال را به طور دقیق تشخیص داد و درمان مناسب را ارائه کرد.
اگر نگران هستید که ممکن است ADHD داشته باشید، مهم است که با پزشک یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید. آنها می توانند به شما در تعیین اینکه آیا ADHD دارید یا خیر و در صورت نیاز به شما کمک کنند تا درمان مناسب را دریافت کنید.
روش های درمانی بیش فعالی در بزرگسالان
درمان بیش فعالی در بزرگسالان معمولاً شامل ترکیبی از دارو و درمان است.
1. دارو:
- محرک ها رایج ترین نوع دارویی هستند که برای درمان ADHD در بزرگسالان استفاده می شوند.
- آنها به افزایش سطح مواد شیمیایی مغز به نام دوپامین و نوراپی نفرین کمک می کنند که در توجه و تمرکز نقش دارند.
- سایر داروها، مانند داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب، نیز ممکن است برای درمان علائم ADHD استفاده شوند.
2. درمان:
- درمان می تواند به شما کمک کند تا مهارت های مقابله ای را برای مدیریت علائم ADHD خود یاد بگیرید.
- انواع مختلفی از درمان وجود دارد، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و آموزش مهارت های اجتماعی.
- CBT می تواند به شما کمک کند تا افکار و رفتارهای منفی را شناسایی و تغییر دهید.
- آموزش مهارت های اجتماعی می تواند به شما کمک کند تا مهارت های ارتباطی و حل تعارض را بیاموزید.
تغییرات در سبک زندگی:
- ایجاد تغییراتی در سبک زندگی نیز می تواند به مدیریت علائم ADHD کمک کند این تغیییرات عبراتند از:
- ورزش منظم
- خواب کافی
- خوردن یک رژیم غذایی سالم
- مدیریت استرس
درمان ADHD در بزرگسالان می تواند به طور موثر علائم را کنترل کند و کیفیت زندگی را بهبود بخشد. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که ADHD یک بیماری مزمن است و هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. درمان معمولاً برای کمک به افراد مبتلا به ADHD برای مدیریت علائم خود و زندگی سالم و پربار ضروری است.
اگر به ADHD مبتلا هستید، مهم است که با پزشک یا متخصص بهداشت روان خود در مورد بهترین گزینه های درمانی برای شما صحبت کنید. آنها می توانند به شما در ایجاد یک برنامه درمانی متناسب با نیازها و اهداف فردی شما کمک کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بیش فعالی یا اضطراب برای بزرگسالان یک مسئله جدی است که ممکن است تأثیرات زیادی بر روی زندگی روزمره آنها داشته باشد.
اگر یک فرد احساس می‌کند که بیش فعالی یا اضطراب او به اندازه‌ای شدید است که بر فعالیت‌های روزمره‌اش تأثیر می‌گذارد، بهتر است به پزشک مراجعه کند.
علائم بیش فعالی در بزرگسالان ممکن است شامل اضطراب، بی خوابی، افزایش تعداد کارهای ناتمام، اشتیاق بیش از حد برای انجام فعالیت‌های روزمره، اضطراب نسبت به انجام کارها به درستی و عدم توانایی در مدیریت استرس باشد.
با توجه به جدیت موضوع، اگر این علائم برای یک فرد تکراری و پراکنده نیستند و به طور مداوم و مزاجی ظاهر می‌شوند، باید به پزشک مراجعه شود تا تشخیص دقیق‌تری در خصوص وضعیتش بگیرد.
پزشک ممکن است تست‌هایی انجام دهد و تاریخچه پزشکی و روانشناختی فرد را بررسی کند تا به تشخیص دقیق‌تری برسد. در برخی موارد، درمان‌های روانشناختی مانند مشاوره یا داروها ممکن است به فرد کمک کنند تا با بیش فعالی یا اضطراب خود مقابله کند.
اما اهمیت این موضوع این است که اگر این علائم برای شخصیت فرد مسئله‌ای شدید تبدیل شده باشند، بهتر است به متخصص مراجعه کند تا بتواند بهترین راه‌حل برای مدیریت این وضعیت پیدا کند.
