همه ما در طول زندگی خود ممکن است انواع اضطراب را تجربه کنیم واکنش همه افراد نسبت به موقعیت‌های استرس زا یکسان نیست.
بسیاری از ما تا زمانی که موقعیت یا عامل استرس زا از بین رود علائمی مانند استرس، عصبی بودن، نگرانی و ترس را خواهیم داشت و این واکنش طبیعی بدن است.
اما اگر علائم اضطراب شما به صورت مداوم و بیش از اندازه باشد ما نگرانی و ترس را تجربه خواهیم کرد و ممکن است به‌مرورزمان به اختلال اضطراب مبتلا شوید.
معمولاً افرادی که دچار اختلال اضطراب می‌شوند حتی زمانی که عامل استرس زا وجود ندارد استرس شدیدی را در وجود خود احساس می‌کنند.
علائم اختلال اضطراب، مزمن هستند و می‌توانند در زندگی فرد بیمار را با چالش‌هایی روبه رو کنند.
تقریباً حدود 31.1 در صد از بزرگسالان در طول زندگی خود به اختلال اضطرابی مبتلا می‌شوند.
به گفته انجمن اضطراب و افسردگی اختلالات اضطرابی شایع‌ترین وضعیت سلامت و روان محسوب می‌شوند.
در این مطلب از انواع اضطراب با کلینیک تخصصی روزمهر همراه باشید.
اضطراب چیست؟
اضطراب واکنش طبیعی بدن شما به استرس است. این یک احساس نگرانی یا عصبی بودن در مورد اتفاق بعدی است.
می‌تواند به ما کمک کند تا با موقعیت‌های استرس زا یا خطرناک، مانند آماده شدن برای امتحان یا اجتناب از تصادف رانندگی کنار بیاییم.
به‌عنوان‌مثال، برخی از افراد ممکن است زمانی که باید به یک مصاحبه شغلی بروند یا در روز اول مدرسه سخنرانی کنند، احساس ترس و اضطراب کنند.
اما اگر اضطراب شما بسیار شدید است، و حداقل 6 ماه طول می‌کشد، همچنین زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است دچار اختلال اضطرابی باشید.
برای کسب اطلاعات بیشتر به اضطراب چیست؟ مراجعه فرمایید.
انواع اضطراب
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد که هر کدام علائم، علل و درمان‌های خاص خود را دارند. برخی از رایج‌ترین آنها عبارتند از:
فوبیاها
فوبیا نوعی اختلال اضطرابی است که باعث ترس شدید و غیرمنطقی از چیزها یا موقعیت‌هایی می‌شود که خطر واقعی کمی دارند یا اصلاً خطر ندارند.
برخی از فوبیاهای رایج عبارتند از:
- ترس از ارتفاع
- عنکبوت
- مار
- پرواز
- خون
- سوزن
- فضاهای بسته
علائم اختلالات اضطرابی و فوبیا می‌تواند بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت باشد.
اما برخی از علائم رایج عبارتند از:
- احساس بی قراری یا تحریک پذیری
- مشکل در تمرکز یا خوابیدن
- تجربه علائم فیزیکی مانند ضربان قلب سریع، تعریق، لرزش، حالت تهوع یا درد قفسه سینه
- اجتناب یا فرار از منبع ترس یا اضطراب
- داشتن افکار مزاحم یا وسواسی در مورد شی یا موقعیت مورد ترس
اضطراب فراگیر (GDA)
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) یکی از انواع اضطراب است که باعث نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد جنبه‌های مختلف زندگی مانند سلامت، کار، خانواده یا موقعیت‌های اجتماعی می‌شود.
افراد مبتلا به GAD ممکن است برای کنترل اضطراب خود مشکل داشته باشند و اغلب اوقات عصبی، بی قرار، تحریک پذیر یا خسته باشند.
همچنین ممکن است علائم فیزیکی موارد زیر را تجربه کنند:
- سردرد
- تنش عضلانی
- بی خوابی ی
- حالت تهوع
- عرق کردن کف دست‌ها
GAD یک اختلال شایع است که حدود 3٪ از جمعیت بزرگسال در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اختلال هراس
اختلال هراس نوعی انواع اضطراب است که شامل تجربه حملات پانیک مکرر و غیرمنتظره است که دوره‌هایی از ترس و ناراحتی شدید را فرد تجربه می‌کند که در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسد.
افراد مبتلا به اختلال پانیک اغلب نگران حملات پانیک بیشتر هستند یا می‌ترسند که این حملات به این معنی باشد که مشکلی در آنها وجود ندارد.
همچنین ممکن است از موقعیت‌ها یا مکان‌هایی که می‌تواند باعث حمله پانیک شود، مانند فضاهای شلوغ، رانندگی یا پرواز اجتناب کنند.
معمولاً اختلال هراس می‌تواند با عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تداخل داشته باشد و ممکن است منجر به سایر مشکلات سلامت روان مانند افسردگی یا فوبیا شود.
اختلال پانیک را می‌توان با روان درمانی، دارو درمانی یا هر دو درمان کرد.
برخی از علائم رایج اختلال پانیک عبارتند از:
- ضربان قلب سریع
- تعریق
- لرزیدن یا لرزش
- تنگی نفس یا درد قفسه سینه
- حالت تهوع یا ناراحتی شکمی
- سرگیجه یا غش
- احساس بی حسی یا گزگز
- احساس غیرواقعی بودن یا جداشدگی
این اختلال هراس سالانه حدود 2.7 درصد از جمعیت بزرگسال ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در زنان شایع‌تر از مردان است.
اختلال هراس معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد.
اختلال اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی یک وضعیت سلامت روان است که باعث ترس مداوم و بیش از حد از موقعیت‌های اجتماعی می‌شود.
افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است هنگام تعامل با دیگران یا اجرای برنامه در مقابل تماشاگران دچار اضطراب، عصبی بودن، خجالت یا خودآگاهی شوند.
آنها ممکن است نگران قضاوت، انتقاد یا طرد شدن توسط دیگران باشند.
علائم فیزیکی اضطراب اجتماعی شامل موارد زیر است:
- عرق کردن
- لرزش
- سرخ شدن
- حالت تهوع
همچنین اضطراب اجتماعی می‌تواند در زندگی روزمره مانند مدرسه، کار یا روابط تداخل ایجاد کند.
در حالی که می‌تواند منجر به مشکلات دیگری مانند افسردگی، سوء مصرف مواد یا اختلالات خوردن شود.
اضطراب اجتماعی همان خجالتی بودن نیست که یک ویژگی شخصیتی عادی و رایج است.
کمرویی ممکن است باعث ناراحتی در موقعیت‌های اجتماعی شود، اما باعث ناراحتی یا آسیب قابل توجهی نمی‌شود.
اختلال بعد از سانحه (PTSD)
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک وضعیت سلامت روانی است که می‌تواند افرادی را که تجربه یا شاهد یک رویداد آسیب زا، مانند یک جنگ، یک بلای طبیعی، یک تصادف یا یک حمله خشونت آمیز بوده‌اند، تحت تاثیر قرار دهد.
افراد مبتلا به PTSD ممکن است علائمی مانند فلاش بک، کابوس، اضطراب، اجتناب، افکار منفی و تغییرات احساسی داشته باشند که در عملکرد روزانه آنها اختلال ایجاد می‌کند.
PTSD را می‌توان با دارو، روان درمانی یا ترکیبی از هر دو درمان کرد.
علائم احتمالی، برای PTSD عبارتند از:
- علائم روانی
- وحشت زدگی
- خاطرات مزاحم
- تغییرات منفی در تفکر و خلق و خو
- کابوس‌ها
- پریشانی شدید
- رویاعای ناراحت کننده
- نا امیدی از آینده
- احساس گناه یا شرم
- نشانه‌های فیزیکی
- مشکل در خواب
- عدم تمرکز
- ضعف حافظه
- عصبانیت یا رفتارهای پرخاشگرانه
اختلال وسواس اجباری (OCD)
اختلال وسواس فکری اجباری یا OCD یک اختلال سلامت روان است که شامل افکار، امیال یا تصاویر (وسواس) مکرر، ناخواسته و مزاحم است که باعث اضطراب یا پریشانی می‌شود.
همچنین رفتارها یا اعمال ذهنی تکراری (اجبار) که برای کاهش خنثی کردن اضطراب یا پریشانی ایجاد می‌شود.
برخی از نمونه‌های وسواس عبارتند از:
- ترس از میکروب‌ها
- شک
- نیاز به نظم
- افکار ناخواسته در مورد آسیب یا موضوعات تابو
- برخی از نمونه‌های اجبار عبارتند از:
- نظافت بیش از حد
- بررسی
- شمارش
- ترتیب دادن
افراد مبتلا به OCD معمولاً بیش از یک ساعت در روز را صرف وسواس یا اجبار خود می‌کنند و در زندگی روزمره و عملکرد آنها اختلال ایجاد می‌کنند.
آنها همچنین ممکن است شرایط سلامت روان دیگری مانند افسردگی یا اضطراب را تجربه کنند.
OCD یک اختلال طولانی مدت است که می‌تواند در دوران کودکی یا نوجوانی شروع شود و تا بزرگسالی ادامه یابد.
روان درمانی می‌تواند به افراد مبتلا به OCD کمک کند تا با وسواس‌ها و اجبارهای خود کنار بیایند و الگوهای تفکر و رفتار خود را تغییر دهند
اختلال اضطراب جدایی
اضطراب جدایی یکی از انواع اضطراب و سلامت روانی است که وقتی فرد از کسی یا چیزی که از نظر عاطفی به آن وابسته است، مانند والدین، عزیزان یا مکانی که احساس امنیت می‌کند جدا می‌شود، ترس یا پریشانی شدید در فرد ایجاد می‌کند.
اضطراب جدایی با اضطراب جدایی طبیعی که کودکان خردسال به عنوان بخشی از رشد خود تجربه می‌کنند متفاوت است.
معمولاً اضطراب جدایی در سنین مختلف اتفاق می‌افتد؛ ولی در کودکان شایع‌تر است و در عملکرد روزانه او اختلال ایجاد می‌کند.
برخی از علائم اضطراب جدایی ممکن است شامل موارد زیر است:
- نگرانی دائمی و مفرط در مورد از دست دادن والدین یا عزیزان دیگر در اثر بیماری یا فاجعه
- امتناع از دوری از خانه به دلیل ترس از جدایی
- عدم تمایل به تنها بودن در خانه و بدون والدین یا عزیزان دیگر در خانه
- کابوس‌های مکرر در مورد جدایی
- شکایات مکرر از سردرد، معده درد یا سایر علائم هنگام پیش بینی جدایی از والدین یا سایر عزیزان
- حملات پانیک یا سایر اختلالات اضطرابی هنگام جدایی یا پیش بینی جدایی
اضطراب جدایی می‌تواند در اثر استرس زندگی یا از دست دادن که منجر به جدایی از یک عزیز می‌شود، مانند بیماری یا مرگ یکی از عزیزان، طلاق والدین، یا نقل مکان یا رفتن به مدرسه ایجاد شود.
ژنتیک نیز ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. اضطراب جدایی می‌تواند کودکان، نوجوانان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد، اما در کودکان شایع‌تر است.
آگورا فوبیا
آگورافوبیا نوعی اختلال اضطرابی است که باعث ترس بیش از حد از موقعیت‌ها یا مکان‌های خاص می‌شود که ممکن است باعث وحشت، خجالت یا درماندگی شود.
افراد مبتلا به آگورافوبیا اغلب از این موقعیت‌ها اجتناب می‌کنند یا به یک همراه نیاز دارند تا با آنها همراه شود.
برخی از موقعیت‌های رایج که ممکن است باعث آگورافوبیا شوند عبارتند از:
- تنها رفتن از خانه
- شلوغی یا انتظار در صف.
- فضاهای بسته، مانند سینما، آسانسور، یا فروشگاه‌های کوچک
- فضاهای باز مانند پارکینگ‌ها، پل‌ها یا مراکز خرید
- استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس، هواپیما یا قطار
آگورافوبیا معمولاً پس از داشتن یک یا چند حمله پانیک که دوره‌های ناگهانی ترس شدید و علائم فیزیکی مانند درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع، تنگی نفس، سرگیجه یا تعریق است، ایجاد می‌شود.
افراد مبتلا به آگورافوبیا ممکن است از داشتن یک حمله پانیک دیگر در شرایطی که نتوانند به راحتی فرار کنند یا کمک دریافت کنند، بترسند.
همچنین ممکن است از داشتن علائم دیگری مانند غش، افتادن یا اسهال بترسند.
آگورافوبیا می‌تواند با فعالیت‌های روزانه تداخل داشته باشد و کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
افراد مبتلا به آگورافوبیا ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- اضطراب و پریشانی در موقعیت‌هایی که باعث ترس می‌شود.
- پرهیز از موقعیت‌هایی که باعث ترس یا وابستگی به همراه برای همراهی آنها می‌شود.
- مشکل در عملکرد در محل کار، مدرسه یا محیط‌های اجتماعی.
- افسردگی، عزت نفس پایین، یا تنهایی.
- مشکلات سلامت جسمانی، مانند سردرد، مشکلات معده، یا درد مزمن.
اختلال لالی انتخابی
لالی انتخابی اختلالی یکی از انواع اضطراب است که بر توانایی صحبت کردن در موقعیت‌های خاص یا افراد خاص تأثیر می‌گذارد.
این یک انتخاب نیست، بلکه نتیجه اضطراب و ترس است.
لالی انتخابی یک اختلال اضطرابی نادر در دوران کودکی است که معمولاً در سنین 3 تا 6 شروع می‌شود.
کودکان مبتلا به لالی انتخابی می‌توانند در برخی موقعیت‌ها به طور عادی صحبت کنند، مانند در خانه یا با دوستان نزدیک، اما در موارد دیگر، مانند مدرسه یا با افراد ناآشنا صحبت نمی‌کنند.
لالی انتخابی ناشی از فقدان مهارت‌های زبانی نیست، بلکه ناشی از یک واکنش عاطفی شدید است که کودک را از صحبت کردن باز می‌دارد.
لالی انتخابی می‌تواند اثرات منفی بر رشد تحصیلی، اجتماعی و عاطفی کودک داشته باشد.
اختلال اضطرابی ناشی از داروها
اختلال اضطراب ناشی از مواد مخدر وضعیتی است که زمانی رخ می‌دهد که فرد علائم اضطراب ناشی از مصرف یا ترک یک ماده مانند الکل، مواد مخدر یا داروها را تجربه کند.
علائم اضطراب می‌تواند شامل عصبی بودن، بی قراری، هراس، ترس، ترس، مشکل در تمرکز، درد قفسه سینه، تنگی نفس، حالت تهوع و غیره باشد.
علائم باید آن‌قدر شدید باشد که باعث ناراحتی یا اختلال قابل توجه در زندگی فرد شود.
این علائم همچنین باید مستقیماً با مصرف یا ترک مواد مرتبط باشد و به سایر دلایل مانند اختلالات روانی دیگر یا شرایط پزشکی مربوط نباشند.
برخی از موادی که می‌توانند باعث ایجاد یا بدتر شدن علائم اضطراب شوند عبارتند از:
- کوکائین
- مت آمفتامین
- کافئین و نیکوتین
- داروهای افسردگی مانند الکل، بنزودیازپین‌ها
- مواد افیونی
- باربیتورات‌ها
- مواد توهم زا مانند ال اس دی، سیلوسایبین و کتامین
- حشیش
- ماری‌جوانا
- برخی داروها مانند استروئیدها، آنتی هیستامین‌ها، ضد احتقان ها، هورمون‌های تیروئید و داروهای آسم.
درمان اختلال اضطراب ناشی از مواد به نوع و شدت مصرف مواد و علائم اضطراب بستگی دارد.
در برخی موارد، علائم اضطراب ممکن است پس از قطع دارو یا پایان دوره ترک، خود به خود برطرف شوند.
در موارد دیگر، فرد ممکن است برای مدیریت علائم ترک و جلوگیری از عوارض به نظارت پزشکی و دارو نیاز داشته باشد.
اضطراب چیزی نیست که بتوان آن را درمان کرد، بلکه چیزی است که می‌توان با کمک و استراتژی‌های مناسب آن را مدیریت کرد.
برخی از راه‌های رایج برای کمک به اضطراب عبارتند از CBT که نوعی روان درمانی است، داروهایی مانند SSRIها و بنزودیازپین‌ها و عادات سالم مانند تنفس عمیق، ورزش و مدیتیشن است.
اگر اضطراب زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، باید به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.
