لوگو کلینیک مغز و اعصاب روزمهر

اختلال اضطراب جدایی،علائم راه های تشخیصی و درمانی آن را بشناسید!

چشمانش به در خیره مانده، گویی با رفتن هر قدم شما، تکه‌ای از وجودش کنده می‌شود، قلبش تند می‌تپد، دستانش یخ می‌بندد و اضطرابی وصف‌ناپذیر تمام وجودش را فرا می‌گیرد، این‌ها فقط گوشه‌ای از رنج‌های کودکی است که با اختلال اضطراب جدایی دست و پنجه نرم می‌کند.

قفس نامرئی اضطراب، دنیای این کودکان را محدود می‌کند. ترس از جدایی از والدین یا مراقبین، سایه‌ای همیشگی بر سر زندگی آن‌ها می‌اندازد و طعم شیرین استقلال و تجربه‌های جدید را به کامشان تلخ می‌کند.

اما این قفس، شکست‌ناپذیر نیست. با شناخت علائم، ریشه‌ها و راه‌های درمان، می‌توان به این کودکان کمک کرد تا بال‌های پرواز خود را بگشایند و طعم آزادی و استقلال را بچشند.

در این مقاله از کلینیک تخصصی روز مهر، همراه ما باشید تا با دنیای کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی آشنا شویم.

اختلال اضطراب جدایی  چیست؟

ترس از جدایی، تجربه‌ای طبیعی در دوران کودکی است. اما اختلال اضطراب جدایی، فراتر از یک ترس ساده است.

کودکان مبتلا به این اختلال، در زمان جدایی از والدین یا مراقبین خود، دچار اضطراب شدید و غیرقابل کنترلی می‌شوند. این اضطراب می‌تواند به حدی باشد که از رفتن به مدرسه، مهدکودک، یا حتی حضور در جمع دوستان خود امتناع کنند.

اضطراب جدایی به احساس خشم و اضطرابی اطلاق می شود که در هنگام جدا شدن افراد از عزیزانشان ایجاد می شود.

توجه به این نکته مهم است که این نوع اضطراب جدایی از اضطراب جدایی که معمولاً در نوزادان و کودکان نوپا تجربه می شود متمایز است، اگرچه برخی افراد ممکن است به اشتباه این دو را اشتباه بگیرند.

به طور معمول، اضطراب جدایی به دلیل ترس از دوری از خانه و خانواده رخ می دهد و افراد مبتلا به این وضعیت اغلب نگرانی های بیش از حد و مداوم را تجربه می کنند.

اختلال اضطراب جدایی شامل علائم متعددی از جمله ترس ها و اضطراب های مداوم، باورهای غیرمنطقی مبنی بر اینکه جدایی ممکن است منجر به جدایی شود، امتناع از حضور در مدرسه یا ترک خانه، مشکل در خوابیدن در زمان غیبت شخصی که برایشان مهم است، کابوس های شبانه و علائم فیزیکی مانند سردرد، حالت تهوع و از دست دادن اشتها.

اگرچه اختلال اضطراب جدایی بیشتر در کودکان و نوجوانان مشاهده می شود، برخی از بزرگسالان نیز می توانند این وضعیت را تجربه کنند.

 تحقیقات انجام شده در سال 2008 نشان می دهد که تقریباً 4.1٪ از کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی هستند و به طور نگران کننده ای، حدود 36.1٪ از کودکان مبتلا درمان نمی شوند که منجر به تداوم این اختلال در بزرگسالی می شود.

اختلال اضطراب جدایی

علت اضطراب جدایی

علل متعددی برای اختلال اضطراب جدایی وجود دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ژنتیک: مطالعات نشان داده است که سابقه خانوادگی در ابتلا به این اختلال نقش دارد. اگر یکی از والدین یا اعضای خانواده به این اختلال مبتلا باشد، احتمال ابتلا به آن در کودک نیز افزایش می‌یابد.

تجربیات دوران کودکی: تجربیات ناخوشایند دوران کودکی مانند جدایی طولانی از والدین، از دست دادن یکی از عزیزان، یا تجربه طلاق یا جدایی والدین، می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.

عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند محیط ناامن یا پر استرس، تغییر ناگهانی در زندگی مانند نقل مکان به شهر جدید، یا ورود به مهدکودک یا مدرسه، می‌تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد.

عوامل دیگر: برخی از عوامل دیگر مانند مشکلات مزاجی، اختلالات خواب، یا مشکلات یادگیری نیز می‌تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد.

در بسیاری از موارد، ترکیبی از چند عامل در بروز این اختلال نقش دارد.

نکته: هنوز علت دقیق این اختلال به طور کامل شناخته نشده است و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.

علائم اختلال اضطراب جدایی

علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان و بزرگسالان می‌تواند مشابه باشد، اما شدت و نوع آن‌ها ممکن است متفاوت باشد.

علائم رایج در کودکان:
  • اضطراب شدید و غیرقابل کنترل در زمان جدایی از والدین یا مراقبین
  • گریه و التماس شدید در زمان جدایی
  • نگرانی دائمی در مورد گم شدن یا اتفاقی برای والدین یا مراقبین افتادن
  • امتناع از رفتن به مدرسه، مهدکودک، یا حضور در جمع دوستان
  • علائم جسمانی مانند سردرد، دل درد، یا تهوع در زمان جدایی
  • کابوس های تکراری در مورد جدایی
  • چسبیدن به والدین یا مراقبین
  • اجتناب از تنها ماندن در خانه
  • بی‌قراری و اضطراب در مکان‌های ناآشنا
 
علائم رایج در بزرگسالان:
  • اضطراب شدید و غیرقابل کنترل در زمان جدایی از همسر، فرزندان، یا افراد مورد علاقه
  • نگرانی دائمی در مورد سلامتی و امنیت افراد مورد علاقه
  • احساس تنهایی و انزوا
  • دشواری در تمرکز و انجام وظایف
  • علائم جسمانی مانند سردرد، دل درد، یا تهوع در زمان جدایی
  • حملات پانیک
  • افسردگی
  • اجتناب از سفر یا رفتن به مکان‌های دور از افراد مورد علاقه
 

نکته: همه افراد مبتلا به این اختلال، تمام علائم را تجربه نمی‌کنند.

اگر شما یا کودکتان چند مورد از این علائم را به طور مداوم تجربه می‌کنید، بهتر است به یک متخصص روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.

اختلال اضطراب جدایی

تفاوت اختلال جدایی در بزرگسالان و کودکان

مطالعه ای که در سال 2010 انجام شد نشان داد که اختلال اضطراب جدایی در بزرگسالان حتی در غیاب علائم اختلال هراس قابل تشخیص است.

 در بیشتر موارد، اختلال اضطراب جدایی در کودکان و بزرگسالان ویژگی های مشابهی را نشان می دهد، اگرچه تفاوت های جزئی وجود دارد.

مانند کودکانی که نگران جدایی از والدین خود هستند، بزرگسالان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی نیز زمانی که پیش بینی می کنند از فردی که به او اهمیت می دهند، دچار اضطراب و ترس شدید می شوند.

با این حال، یک تمایز کلیدی بین اختلالات اضطرابی در کودکان و بزرگسالان این است که بزرگسالان ممکن است آگاهی بهتری از علائم اضطراب خود داشته باشند و ممکن است آنها را در ظاهر ظاهر نکنند.

علاوه بر این، بزرگسالان از جدایی از فرزندان خود می ترسند، در حالی که کودکان بیشتر نگران جدا شدن از والدین خود هستند.

در حالی که اختلال اضطراب جدایی می تواند در بزرگسالان ظاهر شود، محققان معتقدند که ترس ها و نگرانی های مداوم در دوران کودکی بیشتر از بزرگسالی است. شایان ذکر است که اکثر بزرگسالان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی بخش قابل توجهی از زندگی خود را با این وضعیت زندگی می کنند.

راه های تشخیص 

تشخیص اختلال اضطراب جدایی توسط متخصص روانشناس یا روانپزشک انجام می‌شود.
مراحل تشخیص به شرح زیر است:

1. مصاحبه:
  • متخصص با شما یا کودکتان مصاحبه می‌کند تا در مورد علائم، تاریخچه و شدت اضطراب شما یا کودکتان اطلاعات کسب کند.
 
  • متخصص در مورد روابط شما با افراد موردعلاقه تان، نحوه مقابله شما با جدایی و تأثیر اضطراب بر زندگی شما یا کودکتان سوال می‌کند.
 
2. پرسشنامه:
  • ممکن است از شما یا کودکتان خواسته شود تا پرسشنامه‌هایی را در مورد اضطراب و علائم مرتبط با آن پر کنید.
 
3. معاینه جسمانی:
  • ممکن است معاینه جسمانی انجام شود تا علل جسمی اضطراب شما یا کودکتان رد شود.
 
4. بررسی معیارهای تشخیصی:
  • متخصص معیارهای تشخیصی اختلال اضطراب جدایی را در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) بررسی می‌کند.
 
  • اگر شما یا کودکتان معیارهای تشخیصی را داشته باشید، متخصص تشخیص اختلال اضطراب جدایی را برای شما یا کودکتان می‌گذارد.
 

نکته: تشخیص اختلال اضطراب جدایی باید توسط یک متخصص انجام شود. خود تشخیصی می‌تواند خطرناک باشد و منجر به درمان غلط شود.

اختلال اضطراب جدایی

راه های درمانی اختلال اضطراب جدایی

درمان اختلال اضطراب جدایی به سن، شدت علائم و شرایط فرد بستگی دارد. روش‌های مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد که به طور خلاصه به شرح زیر است:

  1. درمان شناختی رفتاری (CBT):
  • CBT رایج‌ترین درمان برای اختلال اضطراب جدایی است.
  • در CBT، افراد یاد می‌گیرند که افکار و رفتارهای منفی خود را شناسایی و تغییر دهند.
  • CBT می‌تواند به افراد کمک کند تا اضطراب خود را کنترل کرده و مهارت‌های مقابله‌ای جدیدی یاد بگیرند.
 
  1. دارو درمانی:
  • در برخی موارد، دارو می‌تواند برای کاهش علائم اضطراب تجویز شود.
  • داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب معمولاً برای درمان این اختلال استفاده می‌شود.
  • دارو درمانی باید تحت نظر پزشک انجام شود.
 
  1. آموزش به والدین:
  • آموزش به والدین می‌تواند به آنها کمک کند تا با اضطراب فرزندشان بهتر برخورد کنند.
  • در آموزش به والدین، به آنها مهارت‌های مختلفی برای کمک به فرزندشان آموزش داده می‌شود.
 
      4.  درمان گروهی:

درمان گروهی می‌تواند به افراد کمک کند تا با افراد دیگر که تجربیات مشابهی دارند ارتباط برقرار کنند.

در درمان گروهی، افراد می‌توانند از یکدیگر حمایت کنند و راهکارهای جدیدی برای مقابله با اضطراب یاد بگیرند.

5. روش‌های آرامش‌بخش:

روش‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی می‌توانند به کاهش اضطراب کمک کنند.

 

چه کمکی به افراد مبتلا اختلال اضطراب جدایی می‌توانیم انجام دهیم؟

اختلال اضطراب جدایی می‌تواند زندگی افراد را به طور قابل‌توجهی تحت تاثیر قرار دهد. شما می‌توانید با انجام اقداماتی به افراد مبتلا به این اختلال کمک کنید:

  1. حمایت و همدلی:
  • به آنها گوش دهید و احساسات آنها را درک کنید.
  • به آنها بگویید که تنها نیستند و شما از آنها حمایت می‌کنید.
  • به آنها در انجام فعالیت‌های روزمره کمک کنید.
 
  1. تشویق به درمان:
  • آنها را به مراجعه به یک متخصص روانشناس یا روانپزشک تشویق کنید.
  • در صورت نیاز با آنها به جلسات درمان بروید.
 
  1. آموزش:
  • در مورد اختلال اضطراب جدایی بیشتر یاد بگیرید.
  • اطلاعات خود را با افراد مبتلا به این اختلال به اشتراک بگذارید.
 
  1. صبر و شکیبایی:
  • به یاد داشته باشید که درمان این اختلال زمان می‌برد.
  • در برابر علائم و رفتارهای افراد مبتلا به این اختلال صبر و شکیبایی داشته باشید.
 
  1. ایجاد محیط امن:
  • برای افراد مبتلا به این اختلال محیط امن و آرامش‌بخش ایجاد کنید.
  • به آنها کمک کنید تا احساس امنیت و آرامش کنند.
 
  1. تشویق به استقلال:
  • به طور تدریجی آنها را به استقلال تشویق کنید.
  • به آنها اعتماد به نفس بدهید و به آنها بگویید که می‌توانند از پس کارهای خود بر بیایند.
 
  1. مراقبت از خود:
  • به یاد داشته باشید که مراقبت از خود نیز بسیار مهم است.
  • اگر خودتان احساس اضطراب یا استرس می‌کنید، به دنبال راه‌های مناسب برای مقابله با آن باشید.
علائم افسردگی شدید در زنان

سخن پایانی

اختلال اضطراب جدایی یک مشکل شایع و قابل درمان است. این اختلال می‌تواند زندگی افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. با تشخیص و درمان به موقع می‌توان علائم این اختلال را کنترل کرده و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشید.

در این مقاله به مواردی مانند علائم، تشخیص، درمان و راه‌های کمک به افراد مبتلا به این اختلال پرداختیم. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نیاز به اطلاعات بیشتر، می‌توانید با یک متخصص روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید.