فهرست مطالب
ترک کوکائین برای مصرف‌کنندگان آن فرایندی دشوار است و معمولاً اکثر افرادی که دچار سوء مصرف این ماده مخدر هستند، پس از چندین بار اقدام برای ترک کوکائین با شکست مواجه شده‌اند. بنابراین با توجه به قدرت اعتیادآوری بالای این ماده مخدر، ترک آن در منزل و با روش‌های سنتی و غیراصولی امکان‌پذیر نیست.
برای ترک کوکائین لازم است فرد در یک کلینیک ترک اعتیاد معتبر بستری شده و تحت مراقبت‌های تخصصی جسمانی و روان‌شناختی قرار داشته باشد. به دلیل آسیب‌های مغزی و روان‌شناختی حاصل از مصرف کوکائین در بیمار، باید حتما توسط یک روانپزشک متخصص اعتیاد تحت مراقبت‌های ویژه و بررسی و درمان اختلالات شخصیتی قرار گیرد. در این مقاله ضمن آشنایی با کوکائین، نحوه مصرف و روش‌های درمان وابستگی به آن، با هم بررسی می‌کنیم که در صورت ترک کوکائین، چه عوارضی برای بیمار ایجاد می‌شود.
کوکائین چیست؟
کوکائین یک ماده اعتیادآور قوی است که افراد بسیاری در سراسر جهان دچار سوء مصرف آن هستند. سرعت بالای اعتیاد به این ماده به دلیل تاثیر کوکائین بر سلول‌های مغزی (نورون‌ها) می‌باشد. در واقع، کوکائین موجب افزایش میزان دوپامین در مغز می‌گردد. دوپامین، یک ماده شیشمیایی است که پیام‌ها را میان نورون‌ها انتقال می‌دهد. مصرف کوکائین در بلندمدت به چنان وابستگی منجر می‌شود که بدن برای عملکرد عادی خود هم، به مصرف این ماده خطرناک نیاز خواهد داشت. به همین دلیل عوارض ترک کوکائین شدید هستند. این پودر سفید رنگ که به کراک، راک و برف نیز معروف است از نظر ظاهری شبیه دانه های بسیار ریز نمک و حلال در آب می‌باشد.
کوکائین چگونه مصرف می‌شود؟
معمولا مصرف‌کنندگان کوکائین را از طریق بینی استنشاق می‌کنند، ولی این ماده مخدر به روش تزریق یا از طریق سیگار کشیدن نیز قابل مصرف است و هر کدام از روش‌های مصرف، به خطرات و عوارض جانبی خاصی منجر می‌شود.
در مصرف استنشاقی کوکائین، این ماده از طریق بینی وارد جریان خون شده و تاثیر آن تا حدود 30 دقیقه در بدن باقی می‌ماند. بنابراین معمولا افراد برای داشتن احساس سرخوشی مداوم، کوکائین را در فواصل زمانی کوتاه مصرف می‌کنند. به دلیل همین دفعات مصرف بیشتر، این ماده در بین گروه‌های درآمدی بالای جامعه رواج بیشتری دارد. هم‌چنین افزایش دوز برای احساس سرخوشی بیشتر به ایجاد حساسیت‌های بالا و در برخی موارد مرگ فرد منجر می‌گردد.
مطابق آمارهای منتشر شده، بیشترین مبتلایان به سوء مصرف کوکائین بین 18 تا 25 سال سن دارند و تعداد مردان مصرف‌کننده دو برابر زنان است. کوکائین از نظر وابستگی و اعتیادآوری در درجه 2 طبقه بندی مواد اعتیادآور قرار دارد. به همین دلیل برخی افراد حتی پس از یک بار مصرف آن هم به اعتیاد مبتلا می‌شوند.
علائم اعتیاد به کوکائین
سوء مصرف کوکائین موجب افزایش حالت‌های هیجانی، خشونت، عدم احساس خستگی و هوشیاری بیشتر می‌شود. توجه به حالت‌هایی مانند پرحرفی، کاهش اشتها و اختلالات خواب در افراد به تشخیص مصرف کوکائین و اقدام سریع‌تر برای درمان آن‌ها کمک زیادی خواهد کرد.
ترک کوکائین چه عوارضی دارد؟
ترک کوکائین منجر به بروز علائمی مانند خستگی، اضطراب و آشفتگی می‌شود. عوارض جانبی درمان وابستگی به کوکائین بسیار شدیدتر از آن است که برخی افراد تصور می‌کنند. بیماران صرفا با سم‌زدایی تحت نظارت پزشک می‌توانند به صورت کامل این ماده خطرناک را از بدن خود خارج کنند و پس از آن قادر خواهند بود با کمک روش‌های روان‌درمانی در مسیر بهبود قطعی قدم بگذارند.
علائم و عوارض ترک کوکائین
عوارض ترک کوکائین در هر شخص با توجه به شرایط جسمانی و میزان وابستگی متفاوت است، اما یک سری علائم رایج وجود دارد که معمولاً در ترک کوکائین برای بیمار رخ می‌دهد. این علائم در صورت ترک مصرف بین 6 تا 12 ساعت آغاز می‌شوند. معمولا علائم ترک کوکائین شامل عوارض جسمانی و روان‌شناختی است و موارد زیر را شامل می‌شود.
- تمایل به مصرف مجدد کوکائین
- افسردگی، اضطراب
- احساس پوچی
- دیسفوریا یا احساس ناراحتی شدید
- بی‌نظمی و اختلالات خواب
- افزایش اشتها
- خستگی و عدم تمرکز
- خشم و بی‌قراری
عوارض ترک کوکائین چه مدت طول می‌کشد؟
با وجودی که در مورد شدت عوارض ترک کوکائین هشدار دادیم، نکته‌ی مهم و قابل توجه موقتی بودن این عوارض است. علائم اولیه پس از ترک از نظر زمان و شدت در هر فرد متفاوت خواهد بود. معمولا این علائم فقط چند روز به طول می‌انجامد. البته افرادی که سابقه مصرف زیاد داشته باشند، ممکن است برای چند هفته علائم را تجربه کنند و تنها برخی از بیماران دچار علائم طولانی مدت به میزان چند هفته یا چند ماه می‌شوند که به آن سندرم ترک حاد (PAWS) گفته می‌شود.
اولین هفته پس از ترک کوکائین
زمان شروع عوارض ترک کوکائین به محض ترک مصرف است. در این مرحله افراد با تغییرات خلقی، بی‌حالی، اضطراب، زیاد شدن اشتها، اختلالات خواب، حرص و ولع شدید مواجه می‌شوند. به دلیل همین علائم شدید، احتمال مصرف مجدد در این مرحله بسیار شایع می‌باشد.
هفته‌های دوم تا دهم پس از ترک کوکائین
در صورتی که بیمار موفق به تحمل علائم شدید هفته اول شود، با کاهش شدت علائم مواجه خواهد شد. البته تمایل به مصرف مجدد کوکائین هم‌چنان برقرار است. احتمالا در این زمان فرد دچار مشکلاتی در تمرکز و توجه خواهد بود. اختلالات خواب، افسردگی و تغییرات خلقی هم در این بازه زمانی رایج هستند.
هفته‌های دهم به بعد پس از ترک کوکائین
در این زمان مغز و بدن شروع به بازیابی و بهبود کرده و علائم ترک به شدت کاهش می‌یابند. البته هنوز هم تمایل به مصرف کوکائین و احساس اضطراب و ناراحتی گاه به گاه وجود خواهد داشت.
عوارض ترک کوکائین چگونه کاهش می‌یابند؟
اصلی‌ترین روش برای کاهش عوارض ترک کوکائین زمان است. بدن برای سازگاری با میزان طبیعی انتقال دهنده‌های عصبی و گیرنده‌های منطبق آن‌ها در مغز به زمان نیاز دارد. به علاوه فرد باید برای بهبود علائم ترک کوکائین، به کمک جلسات روان‌درمانی مشکلات روان‌شناختی موثر در ابتلا به اعتیاد را درمان کرده و به زندگی سالم روی بیاورد.
روش‌های خودمراقبتی برای کاهش علائم ترک کوکائین
- بیدار شدن از خواب در یک ساعت مشخص به منظور تمرین نظم و عادت‌های سالم
- رعایت زمان خواب مفید (حداقل 8 ساعت) در شب برای کمک به بازیابی و استراحت بدن
- رعایت تغذیه سالم طبق برنامه از پیش تعیین شده
- ورزش کردن منظم، حداقل به مدت چند ساعت در هفته
- انجام فعالیت‌های سالم مانند مدیتیشن، یوگا و تمرین ذهن‌آگاهی
روش‌های ترک کوکائین
روش‌های ترک کوکائین در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد روزمهر مراحل زیر را شامل می‌شود:
مشاوره با بیمار برای تعیین برنامه درمانی مناسب
انجام سم‌زدایی تدریجی توسط پزشک متخصص و تحت نظر روانپزشک ترک اعتیاد
برگزاری جلسات روان‌درمانی فردی و گروهی در زمان بستری
ویزیت ماهیانه روانپزشک و روانشناس پس از بهبودی و ترخیص
با توجه به ویژگی اعتیادآوری بالای کوکائین، مشاوره با پزشک متخصص ترک اعتیاد و یا روان‌درمان اولین و مهم‌ترین گام به منظور ترک هرچه سریع‌تر این ماده مخدر است. برای درمان قطعی و هم‌چنین کاهش مشکلات و علائم ترک، بهترین راهکار مراجعه به کلینیک‌ها و مراکز دارای مجوز ترک اعتیاد می‌باشد. در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد روزمهر بلافاصله پس از پذیرش بیمار، یک برنامه مراقبت جامع و دقیق برای هر شخص توسط پزشک متخصص ترک اعتیاد تعیین و دوره درمانی فرد آغاز می‌گردد.
دومین مرحله برای درمان وابستگی متوسط تا شدید به کوکائین سم‌زدایی آن از بدن به صورت تدریجی (بستری شبانه‌روزی در کلینیک) است. با توجه به عوارض شدیدی که در ترک کوکائین برشمردیم، لازم است بیمار تحت نظر روانپزشک و روانشناس متخصص ترک اعتیاد دوره بهبودی و درمان خود را سپری نماید. ما در کلینیک تخصصی روزمهر مجهزترین خدمات درمانی را برای درمان اعتیاد بیماران فراهم آورده‌ایم. به علاوه، کادر درمانی مجرب به صورت شبانه‌روزی از بیماران در دوران سخت بستری حمایت می‌کنند. در مقایسه با سایر مواد مخدر، احتمالا فرایند سم‌زدایی تدریجی بدن از کوکائین نسبتاً کوتاه‌تر خواهد بود، اما با علائم شدیدتری همراه می‌باشد. بنابراین ضرورت دارد سم‌زدایی در مرکز تخصصی ترک اعتیاد صورت گیرد.
همان‌گونه که بارها توسط متخصصین ما عنوان شده، انجام مرحله‌ی سم‌زدایی به تنهایی برای بهبود و درمان وابستگی به هیچ ماده‌ی مخدری کافی نیست. جلسات روان‌درمانی فردی و گروهی در زمان بستری فرد باید انجام شود تا ضمن شناسایی عوامل و فاکتورهای موثر در ابتلای بیمار به اعتیاد، این عوامل که معمولا روان‌شناختی هم هستند، مورد درمان قرار گیرند. به علاوه جلسات خانواده‌درمانی به افراد خانواده بیمار کمک می‌کند تا با حمایت‌های لازم برای بیمار در زمان پس از ترک و ورود به جامعه آشنا شوند و محیط امنی برای او در منزل فراهم آورند.
هم‌چنین بخشی از مشکلات سم‌زدایی در برخی مراکز ترک اعتیاد این است که بیمار پس از ترخیص از کلینیک رها می‌شود. اما در واقع، پس از بهبودی جسمانی نیز هنوز دوره درمان به پایان نرسیده است. خصوصا در مورد کوکائین بازیابی آن به زمانی بیش از ترک معمول و سم‌زدایی نیاز دارد. ترک جسمانی هرگز تضمین کننده‌ی عدم مصرف مجدد فرد نیست. مشکل اساسی در این مرحله مواجهه شخص با فشارها و استرس‌های ناشی از ورود به اجتماع، روابط و اشتغال خواهد بود. به همین دلیل مراجعه منظم و ماهیانه به روانپزشک و روانشناس پس از بهبودی و ترخیص هم ضروری است تا علاوه بر تضمین موفقیت در ترک بدون بازگشت، مهارت‌افزایی فرد در مواجهه با زندگی پس از ترک نیز مورد توجه و حمایت قرار گیرد. حضور منظم فرد در جلسات روان‌درمانی و روانپزشکی کلینیک روزمهر پس از ترخیص، فرایند بهبود کامل جسمانی و روان‌شناختی او را تسهیل خواهد کرد.
سخن نهایی
سم‌زدایی و درمان وابستگی به کوکائین با روش‌های خودسرانه در منزل ممکن است خطرات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. عوارض جانبی ترک در برخی افراد احتمالا به افسردگی شدید، پارانویا، روان‌پریشی یا حتی افکار خودکشی منجر می‌گردد. با توجه به تاثیر سوء مصرف کوکائین در مغز ، درمان اعتیاد با دشواری‌های بسیاری همراه خواهد شد و در نهایت هم احتمال بازگشت مجدد بالا است. ترک کوکائین در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد روزمهر شامل مراحل جامع و در بردارنده‌ی مشاوره‌های فردی و گروهی می‌باشد. در این جلسات مشاوره به رفتاردرمانی و مهارت‌آموزی به منظور مبارزه با وسوسه و تمایل به مصرف مجدد مواد مخدر پرداخته می‌شود و مشکلات و رفتارهای موثر در ابتلای فرد به اعتیاد مورد درمان و بهبود قرار می‌گیرند.
متخصصان ترک اعتیاد در کلینیک روزمهر آماده‌ی پاسخ به سوالات شما در مورد روش‌ها و عوارض ترک کوکائین با توجه به شرایط جسمانی و دوز و مدت مصرف شما یا اعضای خانواده‌تان هستند. برای مشاوره رایگان با روانپزشکان و روانشناسان کلینیک تخصصی ترک اعتیاد روزمهر با ما تماس بگیرید یا فرم تماس به ما ما تکمیل نموده و منتظر تماس همکاران ما باشید.
