فهرست مطالب
ترک قرص کلونازپام زمانی ضرورت می‌یابد که بیماران از این دارو به میزان دوز بیشتر یا برای بازه زمانی طولانی‌تر از زمان کوتاه مدت تجویز شده توسط پزشک استفاده کنند. در چنین حالتی فرد دچار سوء مصرف شده و به مشکلات فراوانی جسمانی و روان‌شناختی مبتلا می‌گردد. چنین فردی باید برای درمان وابستگی به قرص کلونازپام به کلینیک‌های تخصصی درمان و ترک اعتیاد مراجعه کند. برای آشنایی با این داروی اعتیادآور، روش‌ها، عوارض و مدت زمان درمان وابستگی به آن تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
کلونازپام چیست؟
کلونازپام دارویی آرام‌بخش و خواب‌آور از خانواده بنزودیازپین‌ها یا به بیان ساده تر بنزوس است که با نام تجاری کلونوپین شناخته می‌شود. این دارو که به شکل قرص موجود است، برای درمان اضطراب، تشنج و حملات پانیک توسط پزشک تجویز می‌شود. تاثیر کلونازپام بر سیستم عصبی مانند هروئین است و تاثیر آرام‌بخش همراه با حس سرخوشی را برای فرد به همراه دارد. اصولا این دارو برای مصرف کوتاه مدت تجویز می‌شود، زیرا مصرف طولانی مدت و خارج از دستور پزشک به وابستگی جسمانی و روان‌شناختی در افراد منجر می‌گردد. در واقع با افزایش وابستگی مغز به کلونوپین، قطع مصرف دارو هم دشوارتر می‌شود. توصیه پزشکان برای مصرف کلونوپین توسط افراد نهایتا چند هفته است و مصرف بیش از این بازه زمانی احتمال وابستگی جسمانی و روان‌شناختی به این دارو را به شدت افزایش خواهد داد. مشکل اساسی این است که وقتی بیمار به دارویی‌هایی مانند کلونازپام وابسته شود، در صورت عدم مصرف یا کاهش دوز مصرفی خود، عوارض و علائم ناخوشایندی را تجربه خواهد کرد.
ترک قرص کلونازپام با چه روش‌هایی امکان‌پذیر است؟
تاثیرگذارترین مرحله در ترک کلونازپام انجام فرایند سم‌زدایی می‌باشد. سم‌زدایی کلونازپام به معنی حذف تمام سموم از بدن و تحمل عوارض ترک توسط بیمار است که عموما چند روز پس از مصرف آخرین دوز آغاز می‌شود. مدت زمان لازم برای سم‌زدایی در افراد مختلف متفاوت است و فرآیند تعیین شده دقیقی برای سم‌زدایی کلونازپام وجود ندارد. انجام کامل سم‌زدایی تدریجی حدودا به یک ماه زمان نیاز دارد.
ما در کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد روزمهر بر انجام روش سم‌زدایی تدریجی به معنی کاهش تدریجی دوز مصرفی بیماران تاکید داریم. مخصوصا برای بیماران دارای سابقه طولانی در مصرف کلونازپام. درست است در دوزهای بالا و به مدت طولانی، احتمال دارد روند کاهش دوز مصرفی ماه‌ها به طول بینجامد، ولی این روش در مقایسه با روش‌های سریع و ناگهانی برای سلامت بیمار ایمن‌تر است و احتمال موفقیت و عدم بازگشت را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
متاسفانه معمولا افراد ترجیح می‌دهند که فرایند سم‌زدایی کلونازپام را در منزل و با روش‌های خودسرانه انجام دهند. اما ضروری است به این نکته توجه کنید که ترک کلونازپام در منزل به تنهایی و به طور کلی در مراکز غیرمعتبر بدون نظارت پزشک بسیار خطرناک خواهد بود، زیرا روش و برنامه مناسب کاهش دوز برای هر فرد متفاوت است و به مواردی مانند دوز مصرف کلونازپام توسط بیمار، مدت مصرف، دفعات افزایش دوز در طول دوره مصرف، همزمانی با مصرف محرک‌های دیگر (مانند الکل، تریاک و …)، ترکیب این دارو با سایر بنزودیازپین‌ها، وضعیت جسمانی فرد، وضعیت روان‌شناختی، ویژگی‌های شخصیتی، سابقه مصرف مواد مخدر، تجربیات قبلی ترک و سایر موارد بستگی دارد. به علاوه در کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد روزمهر بیماران در کنار دریافت نظارت پزشکی توسط روانپزشکان و روانشناسان متخصص ترک اعتیاد، از روش‌های درمان اختلالات روان‌شناختی شامل رفتار درمانی شناختی (CBT) هم به عنوان مکمل در فرایند درمان وابستگی به بنزودیازپین‌ها بهره‌مند می‌شوند.
به علاوه ما پس از بهبودی و سم‌زدایی، بهترین روش دارودرمانی یعنی ایمپلنت داروی نالتروکسان را به مراجعین ارائه می‌دهیم که تاثیر بسیار زیادی در کاهش عوارض و مشکلات ترک قرص کلونازپام دارد. به علاوه نالتروکسان به دلیل ایجاد علائم محرومیت ناشی از مواد اعتیادآور باعت می‌شود افراد حتی در صورت بازگشت به مصرف دارو هم حس سرخوشی و لذت را تجربه نکنند و مطمئن‌ترین روش برای جلوگیری از لغزش بیماران شناخته شده است.
آخرین مرحله ترک قرص کلونازپام در کلینیک روانپزشکی روزمهر شامل جلسات مشاوره پس از ترخیص و مهارت افزایی بیماران بستری و سرپایی به منظور مقابله با وسوسه مصرف مجدد و مدیریت استرس و فشارهای پس از ترک و بازگشت به محیط کار و مسئولیت‌های اجتماعی است. تاثیر بالای کسب چنین مهارت‌هایی در ترک قطعی و موفق قرص کلونازپام برای متخصصان ترک اعتیاد به اثبات رسیده است.
ترک انواع قرص کلونازپام با چه عوارضی همراه است؟
ترک مصرف هر نوع دارو که بدن دچار وابستگی به آن شده باشد، مانند کلونازپام، با علائم و عوارضی همراه است. این عوارض به دلیل فرایند عادت کردن بدن به ادامه فعالیت بدون استفاده از دارو می‌باشد. در واقع زمانی که بدن به تغییرات قابل توجهی دچار می‌شود، برای تنظیم مجدد و بازگشت به روال گذشته به زمان نیاز دارد. پس از قطع مصرف داروهایی مانند کلونازپام نیز، لازم است بدن دوباره از نو تنظیم شود، زیرا مصرف دارو روی سیستم عصبی مرکزی تاثیراتی بر جای گذاشته و هنگامی که فرد شروع به قطع مصرف کلونازپام می‌کند، ممکن است اثرات برگشتی را احساس کند. معمولا علائم برگشتی همان علائم پیش از درمان توسط کلونازپام خواهد بود. از این اثرات با نام علائم ترک شدید نام برده می‌شود و شامل بی‌خوابی، اضطراب، تشنج یا حملات پانیک خواهند بود. به همین دلیل ترک خودسرانه کلونازپام می‌تواند بسیار خطرناک باشد و لازم است تحت نظارت تیم پزشکی و روانپزشکی صورت گیرد. پزشکان متخصص ترک اعتیاد با استفاده از روش‌های درمانی مناسب به کاهش این علائم کمک می‌کنند.
علائم ترک کلونازپام شبیه ترک الکل است. معمولا افراد دچار اضطراب، عصبانیت، بی‌قراری، اختلالات خواب و علائم شبیه آنفولانزا می‌شوند و تمایل زیادی به مصرف مجدد این دارو پیدا می‌کنند. به طور کلی عوارض ترک در هر شخص متفاوت است و شدت آن به دوز و مدت زمان مصرف کلونازپام و ترکیب آن با سایر داروها مانند الکل و تریاک بستگی دارد.
برخی از متداول‌ترین عوارض جسمانی ترک کلونازپام شامل موارد زیر است.
- تهوع و استفراغ
- تب
- توهم
- گرفتگی عضلات
- مشکل در هماهنگی اعضای بدن
- بی‌خوابی
- تشنج و لرزش
- بالا رفتن ضربان قلب
ترک کلونازپام مانند هر داروی اعتیاد آور دیگری، علاوه بر عوارض جسمانی، علائم روان‌شناختی نیز به دنبال دارد که معمولا چند روز پس از آخرین مصرف نمایان می‌شوند و عبارتند از:
- ترس و اضطراب
- افسردگی
- پرخاشگری و تحریک‌پذیری
- گیجی و مشکلات حافظه
- کابوس
- هذیان و توهم
- احساس واقعی نبودن
- افکار خودکشی
این علائم ممکن است در برخی افراد بسیار شدید باشد. به همین دلیل ضرورت دارد کلیه‌ی مراحل ترک تحت نظر روانپزشکان و تیم تخصصی ترک اعتیاد انجام شود تا برای درمان اختلالات شخصیتی از روش‌های روان‌درمانی استفاده گردد. به علاوه قطع ناگهانی مصرف کلونازپام گاهی به چند مشکل جسمانی خطرناک مانند تشنج همراه با غش منجر می‌شود. با وجود این‌که چنین مشکلاتی به ندرت اتفاق می‌افتد، ولی به دلیل غیرقابل پیش‌بینی بودن و وقوع بدون پیش‌زمینه و علائم قبلی، و مشکلات و عواقب جبران‌ناپذیری که در صورت وقوع بر سلامت جسمانی و روان‌شناختی بیمار خواهند داشت، لازم است مرحله سم‌زدایی به صورت بستری در یک کلینیک ترک اعتیاد مجهز و معتبر انجام گردد.
توجه به این نکته نیز ضروری است که برخی افراد به دلیل داشتن برخی شرایط و ویژگی‌ها بیشتر در معرض خطر عوارض ترک قرار دارند. برای مثال سالمندان به طور کلی بسیار آسیب‌پذیر هستند. در طول ترک کلونازپام هم، این افراد بیشتر در معرض خطر مواجه با عوارض ترک مانند هذیان و گیجی قرار خواهند داشت. هم‌چنین زنان باردار عموما در هنگام ترک بنزودیازپین‌ها مانند کلونازپام با خطرات بیشتری روبرو می‌شوند. گزارشات موردی نشان داده که جنین زنان مبتلا به سوء مصرف داروهای بنزودیازپین از جمله کلونازپام با خطراتی مانند تولد زودهنگام، کمبود وزن یا شکاف لب مواجه هستند. در مورد افراد دارای سابقه اختلالات روانپزشکی نیز گفتیم که به احتمال زیاد عوارض پیش از مصرف و عوارض ترک شدیدتری را تجربه خواهند کرد. این علائم شامل اختلال هراس، حملات پانیک، افکار خودکشی و … می‌باشد. به علاوه در مورد ترکیب کلونازپام با سایر داروها مانند الکل نیز هشدار دادیم که ممکن است به علائم شدیدتر و غیرقابل پیش‌بینی منجر شود. مورد آخر نیز در رابطه با افرادی است که در گذشته تجربه مواجهه با عوارض خطرناک ترک برای مثال تشنج یا هذیان را داشته باشند و بنابراین باید اقدامات احتیاطی بیشتری را در نظر بگیرند.
ترک قرص کلونازپام چند روز طول می‌کشد؟
ماندگاری کلونازپام در بدن طولانی مدت است و نیمه عمر آن بین ۳۰ تا ۴۰ ساعت می‌باشد. به همین دلیل در مقایسه با برخی داروها آغاز علائم و نشانه‌های ترک مدت بیشتری طول می‌کشد. علائم ترک کلونازپام، معمولا بین دو تا هفت روز پس از مصرف آخرین دوز شروع می‌شود. به علاوه همان‌گونه که گفتیم شدت و میزان علائم ترک در افراد مختلف متفاوت است. به طور کلی پس از قطع مصرف کلونازپام در طول مرحله سم‌زدایی و پس از آن اتفاقات زیر در بدن بیمار روی می‌دهد.
یک یا دو روز پس از سم‌زدایی و خارج شدن دارو از بدن، معمولا افراد علائم برگشتی را تجربه می‌کنند. یعنی علائمی که در ابتدا از کلونازپام برای درمان آن‌ها کمک گرفته بودند. مانند اضطراب، بی‌خوابی و … . شدت عوارض در این مرحله نیز به شدت وابستگی فرد به این دارو بستگی دارد. حتی ممکن است برخی بیماران به تشنج یا افزایش شدید فشار خون مبتلا شوند. این علائم در اغلب افراد بعد از چهار روز برطرف می‌شود.
مرحله بعد که با توجه به میزان وابستگی فرد به کلونازپام می‌تواند از دو هفته تا سه ماه ادامه داشته باشد، شامل تجربه‌ی ترکیبی از عوارض جسمانی و روان‌شناختی مانند سردرد، سرگیجه، عدم تمرکز، گیجی، نوسانات خلقی، اضطراب و افکار خودکشی می‌باشد. در واقع علائم ترک کلونازپام در این دوره زمانی به اوج خود رسیده و چالش برانگیزترین زمان سم‌زدایی است. البته در برخی افراد که از قبل به اختلالات روان‌شناختی مبتلا باشند، عوارضی مانند افسردگی، اضطراب و حملات پانیک هم رخ خواهد داد. معمولا این عوارض در صورت بروز تا مدت طولانی باقی می‌مانند و به طور کلی درمان این اختلالات در مسیر ترک کلونازپام و کاهش عوارض ترک آن بسیار ضروری است.
به صورت کلی شدت علائم ترک کلونازپام در هفته سوم و چهارم فرایند سم‌زدایی، رو به کاهش می‌رود. شاید هنوز علائمی وجود داشته باشد، ولی دشوارترین گام سم‌زدایی و ترک کلونازپام در این مرحله تقریبا به پایان رسیده است.
سخن نهایی
ترک وابستگی به قرص کلونازپام علاوه بر اراده و تصمیم خود شخص، به روش سم‌زدایی و دریافت خدمات روان‌درمانی برای درمان مشکلات روان‌شناختی بیمار نیاز دارد. دلیل سوء مصرف کلونازپام، اختلالات روان‌شناختی، کاهش استرس یا تجربه سرخوشی و لذت بوده که در گام اول باید این دلیل برای تعیین بهترین روش ترک در فرد تشخیص داده شود و در گام بعدی پزشکان متخصص ما در کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد روزمهر تا ترک قطعی و همیشگی در کنار شما خواهند بود. در صورت نیاز به مشاوره رایگان در مورد روش‌ها و عوارض ترک انواع قرص کلونازپام با ما تماس بگیرید. مشاوران متخصص ما در کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد روزمهر آماده‌ی راهنمایی و پاسخ به پرسش‌های تخصصی شما هستند و در فرایند درمان قطعی و همیشگی ترک کلونازپام از شما یا عزیزانتان حمایت خواهند کرد.
